Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

Tranquebar - tiền đồn bị lãng quên của Đan Mạch ở Ấn Độ

Thu Hà
Chia sẻ Zalo

Trong lịch sử lâu dài của chế độ thuộc địa ở châu Á, sự hiện diện của Đan Mạch là mờ nhạt. Rất ít người Ấn Độ và người Đan Mạch biết rằng quốc gia Bắc Âu này đã có chỗ đứng ở Ấn Độ từ năm 1620 đến năm 1845.

Chỗ đứng đó là Tranquebar, một tiền đồn buôn bán nhỏ ở xa bờ biển Coromandel phía Đông Ấn Độ.

Những dấu ấn Đan Mạch

Mặc dù bây giờ Tranquebar là một thị trấn ở bang Tamil Nadu có tên là Tharangambadi, chỉ cách tiền đồn Puducherry nổi tiếng của Pháp 120km về phía Nam, dấu vết cho thấy sự hiện diện của người Đan Mạch vẫn còn hiển hiện rõ ràng.

Ví dụ điển hình là Bungalow on the Beach, một tòa nhà thuộc địa cũ đã được tân trang đẹp mắt trên bờ biển Vịnh Bengal, ban đầu được sử dụng làm tòa án vào thời Đan Mạch. Ngày nay, nó là một khách sạn quyến rũ.

Khách sạn Bungalow on the Beach là một di sản, ban đầu được người Đan Mạch sử dụng làm tòa án. Ảnh CNN
Khách sạn Bungalow on the Beach là một di sản, ban đầu được người Đan Mạch sử dụng làm tòa án. Ảnh CNN

Những nỗ lực trùng tu bắt đầu vào năm 2004, Bungalow on the Beach mở cửa đón khách vào năm 2006 dưới sự quản lý của Tập đoàn Neemrana, công ty điều hành một chuỗi khách sạn boutique sang trọng ở Ấn Độ.

Khách sạn chỉ có 8 phòng, mỗi phòng được đặt theo tên của một thành viên hoàng gia Đan Mạch và gợi lên cảm giác hoài cổ mạnh mẽ với trần nhà cao, sàn gỗ và đồ nội thất cổ.

Điểm độc đáo của khách sạn là ban công rộng rãi chạy xung quanh tòa nhà, mang đến tầm nhìn tuyệt đẹp ra đại dương. Về đêm, Bungalow on the Beach lên đèn rực rỡ, sừng sững như ngọn hải đăng trên bờ. Các bữa ăn được phục vụ ở tầng dưới trên sân cạnh khu vườn rộng lớn, bao gồm các món đặc sản của vùng Nam Ấn Độ và châu Âu.

Các tòa nhà lịch sử gần khách sạn bao gồm Pháo đài Dansborg cũ và bên ngoài hồ bơi riêng của khách sạn là ngôi đền Masilamani Nathar 700 năm tuổi, được xây dựng vào năm 1306 bởi một vị vua của triều đại Pandya.

Tranquebar - sự phát hiện tình cờ

Tại sao người Đan Mạch gọi khu định cư mới của họ là Tranquebar? Theo các nhà sử học, họ không thể phát âm tên bản địa khó hiểu của Tharangambadi, có nghĩa là “Vùng đất của những làn sóng hát”.

Nhưng việc người Đan Mạch đặt chân đến Ấn Độ ngay từ đầu chỉ là một sự tình cờ.

Mọi chuyện bắt đầu khi chỉ huy hải quân 23 tuổi Ove Gedde khởi hành từ Lisbon vào tháng 11/1618 dưới lá cờ của Công ty Đông Ấn Đan Mạch, với sự ủng hộ của vua Christian IV.

Pháo đài Dansborg được xây dựng để làm nơi ở cho những cư dân Đan Mạch đầu tiên của Tharangambadi. Ảnh: CNN
Pháo đài Dansborg được xây dựng để làm nơi ở cho những cư dân Đan Mạch đầu tiên của Tharangambadi. Ảnh: CNN

Nhiệm vụ của Ove Gedde là hỗ trợ Hoàng đế Ceylon (Sri Lanka ngày nay), người đang bị người Bồ Đào Nha bao vây, và đổi lấy quyền thương mại an toàn cho Đan Mạch.

Nhưng vào thời điểm Gedde đến vào đầu năm 1620, sau một cuộc hành trình đầy biến cố quanh Mũi Hảo Vọng, trong đó ông đã mất 2/3 trong số 300 binh sĩ của mình trong trận chiến với cướp biển hoặc bệnh tật. Do đó, người Bồ Đào Nha đã hoàn toàn kiểm soát được Ceylon.

Nhiệm vụ của mình đã thất bại, Gedde và hạm đội nhỏ gồm ba tàu buồm và hai tàu khu trục nhỏ của ông trôi dạt lên Bờ biển Coromandel cho đến khi thả neo tại Tharangambadi.

Ông nhanh chóng đạt được thỏa thuận với nhà cai trị Ấn Độ vào thời điểm đó, Raghunatha Nayak cũng không kém phần trẻ tuổi, để thuê một lô đất và giành được quyền kinh doanh độc quyền để đổi lấy khoản cống nạp 3.000 rupee (37 USD) mỗi năm.

Và vì vậy, vào tháng 11/ 1620, hai năm sau khi Gedde khởi hành từ quê hương, tiền đồn Tranquebar của Đan Mạch đã ra đời.

Người Đan Mạch ngay lập tức bắt tay vào xây dựng một pháo đài nhỏ ngay trên bãi biển, hướng ra biển, được gọi là Dansborg, nơi ở của những cư dân Đan Mạch đầu tiên. Nằm cạnh Bungalow on the Beach, pháo đài chỉ cao hai tầng và chịu được gió và sóng mạnh.

Dansborg được xây dựng theo phong cách quân sự Scandinavia với những bức tường đá và gắn đại bác, có dạng một hình thang lớn chứa một khu vườn cảnh rộng lớn.

Ngày nay, người ta có thể tận hưởng chuyến đi bộ thú vị dọc theo thành lũy của nó, nơi có tầm nhìn tuyệt đẹp ra cảnh biển Coromandel.

Tòa nhà chính của pháo đài có một bảo tàng nhỏ, nơi từng là doanh trại, trưng bày là những tài liệu thú vị, bao gồm bản sao chứng thư mua bán giữa người Đan Mạch và người Anh, bản đồ cũ của thị trấn và bộ sưu tập các con tàu thu nhỏ của Đan Mạch cập cảng Tranquebar.

Trong những năm đầu, Tranquebar hoạt động tốt và dân số của lãnh thổ tăng lên 15.000 người vào năm 1730, có khoảng 3.000 người sống ở thị trấn với khoảng 10% trong số đó là người châu Âu.

Tuy nhiên, về lâu dài, người Đan Mạch đã phải vật lộn để biến thuộc địa mới của họ ở phía Đông hoạt động hiệu quả.

Vận mệnh của Tranquebar lúc lên lúc suy yếu như những cơn sóng lớn ập vào bờ biển của thị trấn nhỏ. Các công ty thương mại, nhà máy dệt của Đan Mạch làm ăn thua lỗ.

Cuối cùng, Đan Mạch đã đạt được thỏa thuận với người Anh vào năm 1845 để bán tài sản cũ của họ với giá 1,25 triệu rubee (15.033 USD), qua đó chấm dứt chương độc đáo này trong lịch sử Đan Mạch - Ấn Độ.

Hồi phục điểm du lịch lịch sử

Chuyển nhanh sang thế kỷ 21, Hiệp hội Tranquebar Đan Mạch (DTA) được thành lập năm 2002 là động lực trong việc cải tạo và biến đổi các địa danh lịch sử của Tharangambadi.

Chủ tịch Hiệp hội Poul Petersen cho biết: “Chúng tôi ở đây với tư cách là những người bạn chứ không phải những kẻ xâm lược. Chúng tôi mong muốn xây dựng di sản chung của Đan Mạch với Ấn Độ một cách hòa bình và hợp tác”.

Land's Gate đầu ngõ vào Tharangambadi. Ảnh: CNN
Land's Gate đầu ngõ vào Tharangambadi. Ảnh: CNN

DTA đã giành được sự tin tưởng của người dân địa phương sau trận sóng thần kinh hoàng năm 2004 khi họ xây dựng lại nhà cửa, mua thuyền mới và xây dựng bức tường bảo vệ bằng đá granit dài 300m dọc theo bờ biển.

Kể từ đó, sự hợp tác giữa DTA, Bảo tàng Quốc gia Đan Mạch (DNM), Quỹ Di sản Văn hóa và Nghệ thuật Quốc gia Ấn Độ ( INTACH) và Sở Du lịch Tamil Nadu đã dẫn đến việc cải tạo Pháo đài Dansborg, Land's Gate, nghĩa trang cũ của Đan Mạch và Nhà của Thống đốc…

Prabhakar Rao, Phó lãnh sự Đan Mạch tại Nam Ấn Độ, cho biết: “Nếu Tranquebar nhận ra tiềm năng của nó như một địa điểm du lịch lịch sử thì một kế hoạch phối hợp có sự tham gia của tất cả các bên liên quan bao gồm cả cư dân địa phương là vô cùng cần thiết”.

"Chương Đan Mạch" về lịch sử phong phú và đa dạng của chế độ thuộc địa của Ấn Độ là một chương ngắn gọn nhưng thú vị, khiến Tharangambadi/Tranquebar rất đáng để bất kỳ ai yêu thích lịch sử ghé thăm.