Sắp xếp bộ máy phù hợp năng lực chuyên môn
Theo Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà, kết quả thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội và Nghị định số 32/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ về “Thí điểm mô hình tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại Thành phố”, trong đó không tổ chức HĐND tại các phường thuộc quận và thị xã Sơn Tây cho thấy: Việc vận hành mô hình chính quyền đô thị cơ bản diễn ra thuận lợi, hiệu quả, mang lại sự hài lòng cho người dân khi tới làm thủ tục hành chính thông qua việc ủy quyền chứng thực. Cơ chế giám sát việc thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân đã được MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội, đoàn thể xã hội của phường thực hiện tốt thông qua nhiều hình thức, nhiều kênh.
HĐND, Thường trực HĐND và các Ban HĐND Thành phố đã tăng cường hoạt động giám sát chuyên đề tập trung vào việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, Chủ tịch UBND phường khi không tổ chức HĐND phường; chủ động phối hợp với Ủy ban MTTQ cùng cấp và Ủy ban MTTQ tại các phường trong việc giám sát triển khai thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của UBND và các cơ quan chuyên môn tại quận, thị xã và UBND, Chủ tịch UBND phường...
Việc sắp xếp tổ chức bộ máy và công tác cán bộ tại các phường đã đảm bảo phù hợp với vị trí việc làm, năng lực chuyên môn. Công tác sắp xếp, bố trí công tác và giải quyết các chế độ chính sách đối với các Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND phường sau sắp xếp, kiện toàn được thực hiện đúng quy định.
Chia sẻ về một số kết quả thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị theo Nghị quyết số 97/2019/QH14 ngày 27/11/2019 trên địa bàn, đại diện HĐND quận Bắc Từ Liêm cho biết, công tác giám sát được HĐND quận quan tâm triển khai thực hiện. Hoạt động tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân được thực hiện thường xuyên và đạt được kết quả. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chủ tịch HĐND quận trực tiếp công dân 19 buổi; đại biểu HĐND quận trực tiếp công dân 171 buổi ở 9 đơn vị bầu cử. HĐND quận tiếp nhận và xử lý, hướng dẫn, chuyển các ngành xem xét, giải quyết 77 đơn, tương đương với số đơn của toàn bộ nhiệm kỳ 2016-2021...
Đáng chú ý, so với nhiệm kỳ 2016 - 2021 HĐND quận Bắc Từ Liêm đã tăng cường các hoạt động giám sát đối với hoạt động của UBND phường, tăng cường công tác tiếp xúc cử tri, tiếp công dân để lắng nghe ý kiến, phản ánh kiến nghị của cử tri và Nhân dân, đảm bảo thực hiện tốt quyền đại diện cho cử tri trên địa bàn quận, tập trung vào các vấn đề cử tri quan tâm.
Qua giám sát cho thấy bộ máy chính quyền đã gọn nhẹ hơn, cơ quan hành chính cấp phường đã tích cực, chủ động điều hành, quyết định nhanh những vấn đề cấp bách trên cơ sở xác định rõ trách nhiệm, rõ người, rõ việc qua đó nâng cao hiệu quả quản lý của bộ máy hành chính Nhà nước nhưng vẫn đảm bảo quyền đại diện và quyền làm chủ của Nhân dân. Phương thức lãnh đạo của UBND thay đổi theo hướng tích cực góp phần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiệu quả hoạt động của bộ máy được nâng lên; việc thay đổi phương thức hoạt động từ chế độ tập thể sang chế độ thủ trưởng đã tạo điều kiện cho chủ tịch phường chủ động hơn trong điều hành và giải quyết công việc.
Tại quận Nam Từ Liêm, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND quận theo quy định tại Điều 2 Nghị quyết số 97/2019/QH14, HĐND quận đã phê duyệt, điều chỉnh chủ trương đầu tư 56 dự án nhóm B, nhóm C sử dụng vốn đầu tư công tại các phường thuộc quận. Trong đó phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư (nguồn vốn) 6 dự án sử dụng ngân sách phường.
Bên cạnh đó, HĐND quận cũng đổi mới hoạt động giám sát, hướng tới đối tượng giám sát là UBND phường gắn với thực hiện hiệu quả mô hình chính quyền đô thị, đẩy mạnh việc tổ chức khảo sát tới tổ dân phố, trực tiếp tới từng công trình, dự án cụ thể. Hoạt động giám sát, khảo sát của HĐND, Thường trực, các Ban và Tổ đại biểu HĐND quận đảm bảo đúng luật và tiếp tục nâng cao chất lượng, được triển khai linh hoạt, phù hợp tình hình thực tiễn.
Tỷ lệ đại biểu HĐND chuyên trách ở cả 3 cấp đều thấp
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thường trực HĐND Thành phố cũng chỉ ra một số hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong triển khai Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội như: Số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách tuy đã được bố trí theo quy định của Luật tuy nhiên còn chiếm tỷ lệ thấp ở cả 3 cấp, một số địa phương chưa bố trí đủ theo quy định. Một số đại biểu HĐND cấp huyện chưa chú trọng nâng cao kỹ năng hoạt động, còn nể nang, ngại va chạm. Hoạt động giám sát của HĐND cấp xã còn có những hạn chế, mặt khác do cơ cấu đại biểu kiêm nhiệm nên tổ chức Đoàn giám sát còn khó khăn, hiệu quả giám sát chưa cao.
Tính chủ động trong việc thực hiện nhiệm vụ của nhiều đại biểu HĐND còn hạn chế, một số đại biểu chưa phát huy được trách nhiệm của mình trước cử tri, chưa dành thời gian thỏa đáng cho các hoạt động của HĐND. Một số đại biểu kiêm nhiệm còn vắng mặt trong các cuộc tiếp xúc cử tri...
Cùng chung những khó khăn này, đại diện HĐND quận Bắc Từ Liêm cho biết, thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội ngày 27/11/2019 như quyền hạn của HĐND quận tăng trong khi số lượng đại biểu chuyên trách của HĐND quận còn ít nên việc tổ chức hoạt động giám sát còn khó khăn; bộ máy tham mưu, giúp việc cho HĐND với chỉ tiêu 1 chuyên viên thực hiện xuyên suốt toàn bộ nhiệm vụ tham mưu công việc cho Thường trực, các Ban HĐND không đủ đáp ứng nội dung công việc. Hơn nữa, có một số nhiệm vụ phát sinh ở phường, nhưng do không còn HĐND nên kinh phí bố trí chưa kịp thời làm cho phường bị giảm sự chủ động trong thực hiện.
Từ những vướng mắc nêu trên, Thường trực HĐND Thành phố đề nghị Chính phủ, Quốc hội nghiên cứu, xem xét tăng số lượng đại biểu HĐND các cấp, đặc biệt là tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách để tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND, đáp ứng yêu cầu phát triển của Thành phố.
Đồng thời, sớm ban hành văn bản hướng dẫn việc sử dụng, quản lý đối với cán bộ khối Đảng, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội ở phường theo mô hình chính quyền đô thị để đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất, liên thông giữa quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; có hướng dẫn cụ thể việc thực hiện cơ chế tài chính của khối Đảng, đoàn thể phường khi thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị.
