Saturday, 13:02 11/06/2016
Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội: Hai mươi năm xây dựng và trưởng thành
Kinhtedothi - Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội (Trung tâm) là đơn vị duy nhất trên toàn quốc có chức năng cứu hộ, bảo tồn, nhân nuôi sinh sản.
Đồng thời, tổ chức nghiên cứu khoa học, phục vụ tham quan, học tập, quan hệ trong nước và quốc tế về nghiên cứu, bảo tồn, trao đổi, cung cấp động vật hoang dã (ĐVHD) các thế hệ sau (F2). Khó khăn ban đầu Vừa đưa tay khoát một vòng rộng, Giám đốc Trung tâm Ngô Bá Oanh, vừa nói: “Anh xem, chớp mắt cái đã 20 năm rồi! Để có được cơ ngơi như ngày hôm nay, đã có hơn 80 lượt cán bộ, nhân viên trực tiếp làm việc tại đây. Cứu được một con vật tốn nhiều công sức lắm”. Thế rồi vừa dẫn khách thăm khu chuồng trại nuôi nhốt hổ, gấu và các loài linh trưởng, chim muông được cứu hộ, ông vừa kể về quá trình hình thành và phát triển của Trung tâm này.
Những năm đầu thập kỷ 90, việc săn bắn, buôn bán, vận chuyển trái phép ĐVHD ngày một gia tăng. Hà Nội vừa là đầu mối giao lưu trung chuyển vừa là tụ điểm buôn bán, tiêu thụ lớn ĐVHD. Trước những yêu cầu bức thiết góp phần thực hiện Công ước Quốc tế mà Việt Nam là thành viên, ngày 13/6/1996, UBND TP Hà Nội ra Quyết định số 2031/QĐ-UB về việc thành lập Trung tâm cứu hộ ĐVHD và Kỹ thuật bảo vệ rừng, gọi tắt là Trung tâm cứu hộ ĐVHD. Ban đầu, Trung tâm có nhiệm vụ tiếp nhận ĐVHD do các cơ quan chức năng bắt giữ, tịch thu do săn bắt, buôn bán, vận chuyển trái phép để tổ chức cứu hộ, thả về môi trường tự nhiên và thực hiện công tác kỹ thuật bảo vệ rừng. Sau hai lần thay đổi, tổ chức lại, ngày 28/6/2013, UBND TP Hà Nội có Quyết định số 4018/QĐ – UBND và Trung tâm có chức năng, nhiệm vụ như hiện nay. Khi thành lập, Trung tâm có 7 cán bộ, nhân viên, chưa có trụ sở làm việc và chuồng trại cứu hộ ĐVHD. Với nhiệm vụ được giao hoàn toàn mới, không được đào tạo chuyên môn cho công tác cứu hộ, cơ sở vật chất thiếu thốn là một thách thức lớn. Song, với tinh thần trách nhiệm, sự nỗ lực không ngừng của tập thể cán bộ, công nhân viên Trung tâm các thời kỳ, cùng với sự quan tâm giúp đỡ của các bộ, ngành T.Ư, các cấp chính quyền TP Hà Nội, Trung tâm từng bước đi vào hoạt động ổn định. Đến năm 2009, Trung tâm đã được đầu tư xây dựng về cơ sở vật chất tương đối hoàn thiện trên diện tích 1hecta. Trung tâm đã có hệ thống nhà làm việc, nhà nghiệp vụ với tổng diện tích xây dựng 888m2. Một hệ thống chuồng trại nuôi nhốt động vật 1.876m2 cùng với hệ thống tường rào, đường nội bộ cũng như những phương tiện khác đảm bảo phục vụ công tác cứu hộ ĐVHD. Kết quả và mong muốn Với nhiệm vụ bảo tồn và nhân nuôi sinh sản ĐVHD, Trung tâm đã chủ động phối hợp với Vườn thú Hà Nội, Thảo cầm viên Sài Gòn... đồng thời tham khảo ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, các viện nghiên cứu trong lĩnh vực nhân nuôi sinh sản ĐVHD. Sau một thời gian ghép đôi cho giao phối, ngày 10/5/2010, 3 cá thể Hổ đầu tiên được sinh sản thành công tại Trung tâm. Kết quả này đánh dấu một bước đột phá trong nhân nuôi sinh sản động vật hoang dã nói chung và loài Hổ nói riêng. Tiếp đó, từ năm 2010 đến năm 2013, Trung tâm đã nhân nuôi sinh sản thành công 19 cá thể Hổ, 1 cá thể Vượn đen má trắng và 10 cá thể Khỉ đuôi dài.
Trong cứu hộ, Trung tâm đã tiếp nhận cứu hộ tổng số 949 vụ ĐVHD với trên dưới 100 loài gồm 27.930 cá thể và 5.908 kg rắn các loại từ các cơ quan chức năng của TP như Kiểm lâm, Công an, Quản lý thị trường, Hải quan và các tỉnh, thành khác trên cả nước. Trong đó có nhiều loài ĐVHD quý hiếm thuộc nhóm IB, IIB. Trung bình mỗi năm Trung tâm tiếp nhận, cứu hộ trên dưới 50 vụ, với trên 1.000 cá thể và 290 kg Rắn các loại. Trung tâm còn tổ chức tiêu hủy động vật có nguồn gốc từ nước ngoài vào Việt Nam số lượng trên 10 tấn với hàng vạn cá thể. Sau cứu hộ, Trung tâm đã phối hợp tổ chức thả về môi trường tự nhiên tại các Vườn quốc gia các Khu rừng đặc dụng và chuyển giao cho các Vườn thú, các cơ quan khoa học phục vụ nghiên cứu, tham quan, học tập giáo dục cộng đồng về bảo vệ ĐVHD. Trung tâm hiện có đội ngũ gồm 24 cán bộ, công nhân viên với khối lượng công việc lớn. Trung tâm đã chủ động hợp tác với các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế nhằm nâng cao chất lượng cứu hộ, bảo tồn các loài ĐVHD. Hiện, các tổ chức này đã, đang chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ về tài chính cho Trung tâm trong hoạt động cứu hộ ĐVHD. Đặc biệt, Tổ chức quốc tế phi lợi nhuận FOUR PAWS đã tài trợ không hoàn lại cho Trung tâm xây dựng gần 1.000m2 chuồng nuôi Gấu bán hoang dã. Với những thành tích trên,Trung tâm nhiều lần được nhận Cờ thi đua, Bằng khen của T.Ư và TP. Đặc biệt, nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập, tập thể Trung tâm vinh dự được đón nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ về những thành tích đạt được sau 20 năm xây dựng và trưởng thành. Theo ông Ngô Bá Oanh, bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình hoạt động cứu hộ, Trung tâm còn gặp không ít khó khăn như tỷ lệ ĐVHD bị tịch thu được đưa vào cứu hộ rồi thả về tự nhiên chưa cao. Các văn bản quy phạm pháp luật còn thiếu đồng nhất. Việc xử lý của các cơ quan thừa hành pháp luật quá chậm. Mặt khác, diện tích mặt bằng của Trung tâm hiện quá chật nên mới chỉ đáp ứng được nuôi nhốt cứu hộ mà chưa có diện tích xây dựng chuồng trại bán hoang dã để nuôi nhốt sau cứu hộ trước khi thả về môi trường tự nhiên. “Dự án mở rộng Trung tâm đã được UBND TP phê duyệt chủ trương, song việc triển khai quá chậm. Chủ trương này cũng đã được HĐND TP thông qua tại Nghị quyết số 06/2014/NQ-HĐND ngày 11 tháng 7 năm 2014 về “Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học TP Hà Nội đến năm 2030”. Theo đó, trung tâm sẽ có diện tích khoảng 12 ha” - ông Oanh cho biết thêm.
 Các chuyên gia nước ngoài hỗ trợ thăm khám bệnh cho một cá thể gấu. |
 Tổ chức thả động vật hoang dã về môi trường thiên nhiên. |
