Tự hào những phụ nữ “Ba đảm đang”

Vững tay cày, chắc tay súng

Những ngày tháng Tư lịch sử, khi cả nước hân hoan trong sự kiện trọng đại kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, với nhiều phụ nữ huyện Đan Phượng, đây cũng là khoảng thời gian vô cùng ý nghĩa, đánh dấu tròn 60 năm phong trào phụ nữ “Ba đảm đang” mà Đan Phượng chính là quê hương khởi xướng phong trào này. Những cô gái đảm năm xưa mới mười tám đôi mươi, nay đã lên chức bà, chức cụ song ký ức về những ngày sục sôi khí thế vững tay cày, chắc tay súng vẫn còn vẹn nguyên.

Bà Lê Thị Quýnh - nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Trung Châu những ngày đầu phong trào “Ba đảm đang” ra đời nay đã ngoài 80 tuổi kể, năm 1965, giặc Mỹ mở rộng chiến tranh leo thang phá hoại miền Bắc. Hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng và Bác Hồ, lớp lớp thanh niên miền Bắc trong phong trào “Ba sẵn sàng” hăng hái tòng quân lên đường ra mặt trận.

Với quyết tâm xây dựng hậu phương vững chắc, tiếp thêm sức mạnh động viên chồng con vững bước trên mặt trận tiêu diệt quân thù, trước yêu cầu mới của cách mạng, Thường trực Hội Phụ nữ huyện Đan Phượng lúc bấy giờ cũng đau đáu phát động phong trào tham gia kháng chiến. Khi ấy, ngành công nghiệp có phong trào “Ba điểm cao”; thanh niên có phong trào “Ba sẵn sàng”; quân đội có phong trào “Ba quyết tâm”; các cụ phụ lão có phong trào “Ba gương mẫu”, còn phụ nữ sẽ có phong trào gì?

Ngày 5/2/1965 Ban Chấp hành Hội Phụ nữ huyện Đan Phượng họp hội nghị mở rộng với 130 đảng viên nữ để phổ biến tình hình và xác định nhiệm vụ mới của phụ nữ địa phương. Hội nghị đã bàn bạc sôi nổi và đi đến quyết định phụ nữ phải làm “3 nhiệm vụ”, chủ yếu để sẵn sàng thay thế anh em đi chiến đấu. Ngày 8/3/1965, Thường trực Hội Phụ nữ huyện Đan Phượng tổ chức phát động phong trào “Ba đảm nhiệm” tại trường cấp 2 xã Đan Phượng.

“Nội dung của phong trào tuy ngắn gọn nhưng là ba phần việc rất quan trọng, lại gần gũi với chị em, nên rất dễ nhớ, dễ thực hiện. Vì vậy, Hội Phụ nữ các xã của huyện nhất trí ngay” - bà Lê Thị Quýnh chia sẻ.

Phong trào “Ba đảm nhiệm” của phụ nữ Đan Phượng được Báo Nhân Dân ra ngày 18/3/1965 kịp thời đưa tin trên trang nhất. Từ đây, Đan Phượng được Nhân dân cả nước biết đến là “quê hương người gái đảm”. Ngày 22/3/1965, T.Ư Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam ban hành Chỉ thị số 03 phát động phong trào “Ba đảm nhiệm”, thành một cao trào rộng lớn với ba nội dung thu gọn: đảm nhiệm sản xuất và công tác thay thế cho chồng con đi chiến đấu; đảm nhiệm gia đình, khuyến khích chồng con yên tâm chiến đấu; đảm nhiệm phục vụ chiến đấu và chiến đấu; sau đó được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm, gợi ý đổi tên thành “Ba đảm đang”.

Nhớ lại những ngày tháng lịch sử ấy, bà Nguyễn Thị Điểm – Chủ tịch Hội Người cao tuổi thị trấn Phùng, huyện Đan Phượng vẫn bồi hồi: “Lúc bấy giờ, nam giới đi chiến trường chiến đấu hết. Để bảo đảm kịp thời vụ, chị em phụ nữ chúng tôi phải học cày bừa ruộng, làm phân xanh, sản xuất bèo hoa dâu, ngâm ủ thóc giống đúng kỹ thuật”.

Những ngày tháng Tư lịch sử, dù tất bật tham gia các hoạt động kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước của địa phương, các đơn vị tổ chức, bà Đặng Thị Ty (sinh năm 1947), cụm 6, thôn Đại Phùng, xã Đan Phượng - nguyên Trung đội trưởng Trung đội dân quân đập Đáy vẫn dành thời gian đến Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ hy sinh bảo vệ đập Phùng để thắp nén tâm nhang tưởng nhớ các đồng đội của mình đã nằm xuống cho độc lập, tự do hôm nay.

Bà Ty kể, tháng 2/1965, 12 chị em phụ nữ độ tuổi 18 – 19, trong đó có bà được kết nạp Đảng, phân công lên làm nhiệm vụ trực chiến tại đập Đáy (hay còn gọi là đập Phùng - công trình phân lũ sông Đáy nhằm điều tiết nước cho Hà Nội mỗi khi lũ dâng cao) với 4 khẩu súng 12 ly 7. “Trong 3 nhiệm vụ của phong trào “Ba đảm đang”, nhiệm vụ thứ ba khó khăn nhất vì cần sức khỏe. Nhưng với khẩu hiệu “giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”, chị em chúng tôi quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ, ngày làm cỏ, cấy lúa, nuôi bèo hoa dâu, đêm đi đào mương tiêu và sẵn sàng cầm súng chiến đấu” - bà Ty bồi hồi nhớ lại.

Bà Đặng Thị Ty cũng không thể nào quên, trận đánh đêm 28/4/1967, máy bay Mỹ dội bom dữ dội xuống đập Phùng, khiến 9 chiến sĩ dân quân đã anh dũng hy sinh, trong đó có những 4 nữ dân quân quả cảm: Tạ Thị Gái, Ngô Thị Lâm, Quách Thị Hợi, Bùi Thị Lấu. “Những tấm gương anh dũng ấy đã tiếp thêm sức mạnh cho lớp lớp phụ nữ Đan Phượng cống hiến nhiều hơn cho quê hương, đất nước” - bà Ty xúc động chia sẻ.

Phát huy hào khí phụ nữ “Ba đảm đang”

Từ phong trào “Ba đảm nhiệm” ở Đan Phượng, phong trào phụ nữ “Ba đảm đang” được nhân rộng ra cả nước, thu hút đông đảo phụ nữ khắp các vùng miền, trên mọi lĩnh vực hoạt động hưởng ứng tích cực, đóng góp quan trọng vào chiến thắng huy hoàng của dân tộc mùa Xuân năm 1975.

60 năm đã trôi qua nhưng dấu ấn của phong trào “Ba đảm đang” vẫn mãi là niềm tự hào của phụ nữ, Nhân dân Thủ đô và cả nước. Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Đan Phượng Nguyễn Thị Bảy cho biết, phát huy truyền thống “Ba đảm đang”, trong những năm qua, phong trào phụ nữ huyện Đan Phượng có nhiều đổi mới, sát thực tiễn, sát nhiệm vụ chính trị địa phương. Tiêu biểu là phong trào “Phụ nữ Thủ đô tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình văn minh, hạnh phúc”; phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới”; phong trào hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, xây dựng chỉnh trang đường làng, ngõ xóm sáng – xanh - sạch đẹp, công tác giải phóng mặt bằng… Qua đó, các phong trào đã góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của địa phương.

“Nhằm tiếp tục phát huy những phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam nói chung và truyền thống cách mạng của quê hương Đan Phượng nói riêng, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Đan Phượng đã tiếp tục đẩy mạnh phong trào “Ba đảm đang” trong thời kỳ đổi mới, trọng tâm là 3 nội dung là: Đảm đang trong xây dựng gia đình văn minh, hạnh phúc; Đảm đang trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế; Đảm đang trong thực hiện nếp sống văn hóa” - bà Nguyễn Thị Bảy cho biết.

Không riêng gì huyện Đan Phượng, phong trào thi đua trong các cấp Hội Phụ nữ cũng được lan rộng khắp các quận, huyện, thị xã trên địa bàn Hà Nội. Hàng trăm công trình, phần việc được các cấp Hội Phụ nữ đăng ký và triển khai thực hiện có hiệu quả như: xây dựng, sửa chữa nhà tình nghĩa; tặng mái ấm tình thương; đảm nhận các đoạn đường, tuyến phố xanh - sạch - đẹp và nở hoa... với tổng trị giá hàng tỷ đồng. Hàng năm, trên 80% gia đình Thủ đô đạt tiêu chuẩn “Gia đình văn hóa” có sự đóng góp to lớn của hội viên phụ nữ…

Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Nội Lê Kim Anh khẳng định, bước vào Kỷ nguyên mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, các cấp Hội Phụ nữ Hà Nội sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động, tinh gọn tổ chức bộ máy, không ngừng sáng tạo, thực hiện tốt nhiệm vụ đoàn kết tập hợp đông đảo phụ nữ. “Mỗi hội viên phụ nữ Hà Nội tiếp nối truyền thống, phát huy phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”, nét thanh lịch, văn minh của người Hà Nội, gương mẫu đi đầu, có khát vọng cống hiến, chung sức xây dựng Thủ đô và đất nước phát triển thịnh vượng trong Kỷ nguyên mới” – bà Lê Thị Kim Anh chia sẻ.