Từ mất mát sau bão, Phú Linh viết tiếp câu chuyện hồi sinh

Sự sẻ chia kịp thời với vùng tâm lũ

Phú Linh sau bão hiện lên với khung cảnh trơ trọi. Mái tôn các phòng học bị tốc bay, nhiều tuyến đường liên thôn sạt lở nghiêm trọng. Trong tổng số 36 thôn của xã, có hơn 10 thôn từng bị cô lập hoàn toàn. Lúa mùa và ngô mất trắng trên hàng trăm hecta, chuồng trại chăn nuôi hư hỏng nặng, nguồn nước ngầm bị ô nhiễm khiến sinh hoạt của người dân bị đảo lộn.

“Cơn bão số 10 và số 11 vừa qua có thể xem là một mốc lịch sử, vẽ lại bản đồ ngập lụt của xã Phú Linh và các khu vực lân cận” - ông Lê Xuân Hướng, Chủ tịch UBND xã Phú Linh chia sẻ.

Đánh giá về mức độ ảnh hưởng của hai cơn bão số 10 và số 11, lãnh đạo xã cho biết: từ tháng 8 đến nay, Phú Linh là một trong những địa bàn chịu ngập lụt nghiêm trọng nhất trong lịch sử. Trong tổng số 36 thôn, có hơn 10 thôn bị cô lập hoàn toàn. Nhiều diện tích đất nông nghiệp bị thiệt hại nặng, đặc biệt là vụ lúa mùa và cây ngô với khoảng 300ha bị ngập úng, mất trắng.

Về giao thông, hệ thống đường nông thôn bị sụt lún, hư hỏng nặng. Các chuồng trại chăn nuôi của người dân phần lớn phải xây dựng lại. Ngoài ra, ô nhiễm nguồn nước ngầm sau lũ cũng đang ảnh hưởng đến hệ thống cơ sở giáo dục, cần sớm được khắc phục.

Đối với chăn nuôi, tuy một số khu vực cao ráo vẫn duy trì được đàn vật nuôi, nhưng tổng đàn lợn của đã giảm khoảng 50% do ảnh hưởng kép của thiên tai và dịch tả lợn châu Phi. Diện tích nuôi trồng thủy sản cũng bị thiệt hại hoàn toàn do ngập lụt kéo dài, gây thiệt hại lớn cho nhiều hộ dân.

Cũng theo ông Hướng, sau khi nước rút, chính quyền xã phải vừa khắc phục hậu quả vừa lo lương thực cho dân. Hệ thống đường nông thôn bị sụt lún, nứt gãy; nhiều điểm trường hư hỏng nặng.

Ngày 23/10, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam, Quỹ hỗ trợ Chương trình - Dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) và UBND xã Phú Linh đã phối hợp tổ chức trao tiền và hiện vật hỗ trợ cho người dân, học sinh trên địa bàn. Tổng trị giá đợt hỗ trợ là 429.650.000 đồng, bao gồm tiền mặt cho 110 hộ dân nghèo, cận nghèo và hộ đặc biệt khó khăn (mỗi hộ 3 triệu đồng) cùng đồ dùng sinh hoạt, học tập cho Trường Mầm non Kim Linh và Trường Tiểu học Kim Linh.

Khoản hỗ trợ này là một phần trong tổng kinh phí hơn 479 triệu đồng mà Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam cam kết dành cho tỉnh Tuyên Quang tại hai xã Phú Linh và Cán Tỷ hưởng ứng lời kêu gọi của Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp  và Môi trường) và Sở Ngoại vụ tỉnh Tuyên Quang.

Chủ lịch UBND xã Phú Linh cho biết, đây là sự hỗ trợ vô cùng cần thiết, nhất là trong giai đoạn khó khăn hiện nay. Với sự chung tay hỗ trợ từ các tổ chức, đơn vị và cơ quan chức năng, người dân địa phương đã có điều kiện bước đầu khôi phục lại cơ sở vật chất, tái tạo sinh kế. Hiện nay, nguồn kinh phí hỗ trợ đang được xã tập trung phân bổ trực tiếp cho người dân để phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2025–2026. Xã cũng chỉ đạo đẩy mạnh việc đưa vào sử dụng các giống cây, con có thời gian sinh trưởng ngắn, thay đổi cơ cấu mùa vụ phù hợp với điều kiện thực tế, nhằm khắc phục thiệt hại sau bão.

Những câu chuyện từ vùng rốn lũ

Trong những ngôi nhà đơn sơ đã kịp lợp lại mái tôn, tiếng trẻ con ríu rít trở lại sau nhiều ngày bão lũ như xua tan không khí u buồn. Với chị Phúc Thị Huế ở thôn Bản Chang, khoản hỗ trợ 3 triệu đồng chính là niềm động viên lớn: “Nhà tôi bị tốc mái, giờ tôi dùng tiền này mua bờ lô xi măng, lợp lại mái cho chắc hơn. Ngoài sửa nhà, tôi còn dự định mua thêm con giống và sửa lại chuồng trại để khôi phục chăn nuôi”.

Tại thôn Nà Chừ, chị Lục Thị Tuyền cũng hồ hởi: “Trước đây tôi chủ yếu đi làm thuê. Giờ có nguồn hỗ trợ này, tôi có điều kiện bắt đầu lại việc chăn nuôi, trồng trọt tại nhà. Tôi sẽ mua thêm lợn, trồng thêm rau để ổn định cuộc sống cho gia đình”.

Tại trường tiểu học Kim Linh, cô giáo Bùi Thị Hiền( Hiệu trưởng) vẫn chưa quên hình ảnh bếp ăn bị ngập đến đầu gối: “Nước ngập cả nhà bếp, nhiều dụng cụ hư hỏng. Được tặng tủ nấu cơm, bếp gas công nghiệp, vở bút… giúp chúng tôi yên tâm hơn, học sinh cũng sớm ổn định bữa ăn bán trú”.

Tại trường mầm non Kim Linh, cơn bão số 10 và số 11 đã ảnh hưởng rất lớn đến cơ sở vật chất của nhà trường. Toàn bộ mái tôn tại các phòng học và phòng chức năng đều bị tốc, gây thiệt hại đáng kể. Bên cạnh đó, mưa lớn khiến nhiều tuyến đường giao thông bị sạt lở, ngập úng, gây khó khăn cho việc đến trường của học sinh cũng như công tác giảng dạy của giáo viên tại các thôn, bản. Do điều kiện đi lại khó khăn, nhà trường buộc phải cho học sinh và giáo viên tạm nghỉ học trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, ngay sau khi thời tiết ổn định, tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên cùng phụ huynh đã nhanh chóng bắt tay khắc phục hậu quả, dọn dẹp vệ sinh, ổn định cơ sở vật chất, sẵn sàng đón học sinh trở lại trường.

“Đây là sự quan tâm vô cùng ý nghĩa, không chỉ về vật chất mà còn là nguồn khích lệ tinh thần to lớn đối với tập thể cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh. Nhờ sự hỗ trợ này, nhà trường có thêm điều kiện để nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ; học sinh được học trong môi trường sạch sẽ, an toàn hơn” - ”, cô Nguyễn Thanh Hòa, Hiệu trưởng Trường Mầm non Kim Linh xúc động nói.

Giữa mảnh đất vừa qua bão, những nụ cười, cái bắt tay, lời cảm ơn mộc mạc của người dân Phú Linh khiến không khí buổi trao hỗ trợ trở nên ấm áp hơn bao giờ hết.

Hành trình dài của sẻ chia và thích ứng

Bà Chu Thị Hà, Giám đốc Chương trình ActionAid Vietnam cho biết: “Các chương trình của ActionAid hướng tới mục tiêu xây dựng năng lực chống chịu với thiên tai và biến đổi khí hậu cho cộng đồng, từ ngắn hạn đến dài hạn”.

Theo bà Chu Thị Hà, trong ngắn hạn, tổ chức tập trung vào cứu trợ khẩn cấp, giúp người dân nhanh chóng khắc phục hậu quả, ổn định sinh kế. Các hỗ trợ có thể bao gồm cấp tiền mặt, trang thiết bị cho giáo dục, hoặc hỗ trợ khôi phục sản xuất nông nghiệp, giúp người dân sớm quay lại sinh hoạt bình thường.

Ở trung hạn, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam triển khai chương trình “Xây dựng cộng đồng thích ứng với thiên tai và biến đổi khí hậu”. Điểm đặc biệt của chương trình là tăng cường sự tham gia của người dân trong quá trình xây dựng và thực hiện kế hoạch phòng, chống thiên tai dựa vào cộng đồng. Đồng thời, tổ chức cũng hỗ trợ vận động lồng ghép các kế hoạch này vào ngân sách và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của chính quyền địa phương, để đảm bảo tính bền vững và tính chủ động trong ứng phó.

Về dài hạn, Tổ chức tập trung vào nâng cao năng lực tự thích ứng của cộng đồng, giúp người dân và chính quyền địa phương huy động đa dạng nguồn lực, giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, đồng thời xây dựng vững chắc cơ chế “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ – lực lượng tại chỗ – phương tiện tại chỗ – hậu cần tại chỗ) để chủ động ứng phó hiệu quả khi thiên tai xảy ra.

Bà Trần Bích Hạnh, Thành viên Hội đồng quản trị AFV, chia sẻ thêm: “Hỗ trợ khẩn cấp để khắc phục hậu quả thiên tai là hành động rất có ý nghĩa và cần thiết. Tuy nhiên, công tác phòng, chống rủi ro thiên tai, đặc biệt là ở cấp cộng đồng, còn có ý nghĩa lâu dài và chiến lược hơn, giúp giảm thiểu thiệt hại về người và của, bảo toàn kết quả giảm nghèo và phát triển bền vững. Thiên tai đang ngày một khó lường với sức tàn phá lớn. Cứu trợ chỉ là giải pháp cuối cùng, còn phòng tránh và giảm nhẹ rủi ro thiên tai mới là mục tiêu quan trọng hơn. AFV và ActionAid Vietnam sẽ luôn đồng hành cùng Việt Nam trong nỗ lực này”.

Được biết, năm nay ActionAid Vietnam và AFV huy động 800 triệu đồng hỗ trợ các địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của hai cơn bão số 10 và 11, trong đó gần 500 triệu đồng dành riêng cho Tuyên Quang. Không chỉ hỗ trợ người dân Phú Linh, chương trình còn trao thiết bị sinh hoạt và học tập cho Trường Phổ thông Dân tộc Tiểu học Bán trú Cán Tỷ (xã Cán Tỷ) với tổng giá trị gần 50 triệu đồng.

Những món quà, dù không lớn, nhưng đến đúng thời điểm, đúng người cần, đã giúp hàng trăm hộ dân nghèo nơi đây có điều kiện khôi phục sinh kế, sửa lại mái nhà, chuồng trại, chuẩn bị cho vụ Đông – Xuân 2025–2026.

Câu chuyện về những hộ dân vùng rốn lũ Phú Linh không chỉ là lát cắt của một mùa bão, mà còn là minh chứng cho sức mạnh của lòng nhân ái và sự gắn kết xã hội. Giữa khó khăn, con người tìm thấy nhau, tìm thấy niềm tin để bắt đầu lại. Từ những cánh tay nối dài của ActionAid Vietnam, AFV đến những nụ cười ấm áp của cô giáo vùng cao, người nông dân nghèo, tất cả cùng tạo nên một bức tranh nhân văn – nơi tinh thần “lá lành đùm lá rách” vẫn được tiếp nối, lan tỏa và lớn dần theo từng nhịp sống của đất nước.