Tương lai của nhạc Rap Việt sau khi loạt MV phải gỡ vì ca từ dung tục

Dù không bị nhắc tên trong công văn, nhưng ca sĩ, rapper tên tuổi như Soobin Hoàng Sơn, Rhymastic, Binz... âm thầm gỡ các sản phẩm âm nhạc có ca từ lệch chuẩn. Soobin Hoàng Sơn ẩn bài Luật anh nằm trong album Bật nó lên. Rhymastic ẩn nhiều ca khúc như Vẽ khói, SS Swag và Chưa từng cheer ly. Nhiều MV nổi tiếng của Binz như Krazy, They Said, Thôi anh không chơi đâu cũng lặng lẽ biến mất.

Việc hàng loạt rapper danh tiếng bị nhắc tên, từ HIEUTHUHAI - quán quân Anh trai say hi, đến Pháo, G-Ducky, Andree, B Ray... và động thái dàn rapper (không bị nhắc tên) cũng lặng lẽ gỡ sản phẩm, cho thấy sự thay đổi lớn của hip-hop ở Việt Nam.

Văn hóa hip hop, trong đó có nhạc rap - vốn được cho là “thế giới ngầm” (underground) - luôn hoạt động với không gian tự do tương đối lớn, bất quy tắc về thương mại, bất quy tắc về sáng tạo, đề cao cái tôi cá nhân... Nay đã phải thay đổi.

Rap (viết tắt từ Rhythm And Poetry) là thể loại âm nhạc ưa sự phóng khoáng, bản năng, xuất thân từ rất lâu - khoảng thập niên 1970 ở Âu Mỹ. Rap được ví là âm nhạc của đường phố, là tiếng nói của những lao động nghèo trước những vấn đề xã hội. Rap từng trở thành trào lưu đưa văn hóa hip hop trở nên hưng thịnh ở Mỹ.

Rap có ảnh hưởng mạnh mẽ đến âm nhạc Việt Nam trong khoảng 5-7 năm trở lại đây khi các chương trình thi đấu về rap được lên sóng truyền hình.

Năm 2020, 2 chương trình về rap cùng lên sóng “giờ vàng” là King of Rap và Rap Việt. Bước lên từ underground với tất cả sự bí ẩn, phóng khoáng - rap đã mang đến làn gió mới mẻ trên sân khấu chính thống (mainstream). Truyền hình bùng nổ rating (chỉ số người xem) khi King of Rap và Rap Việt đưa nhạc rap trở thành trào lưu “làm mưa làm gió” thị trường nghe năm 2020.

Từ 2020, rap trỗi dậy mạnh mẽ. Dàn ngôi sao danh tiếng của các thể loại âm nhạc khác như Pop, R&B... phải tìm tới các rapper để hợp tác mỗi khi ra mắt sản phẩm. Những tên tuổi hot trên thị trường Pop như Hoàng Thùy Linh, Tùng Dương, Orange, Amee... phải “cậy nhờ” đến các rapper như Binz, G-Ducky, Karik, B Ray... để tăng sức nóng cho sản phẩm.

Tuy nhiên, sự vụt sáng mạnh mẽ trong thời gian chóng vánh khiến dàn rapper và cả nhạc rap ở Việt Nam chưa kịp làm quen với sự chính thống ở các sân khấu mainstream.

Hàng loạt sản phẩm rap khi ra mắt từng bị chỉ trích, khiến khán giả phản ứng vì “nóng mặt” trước cách viết lời (lyrics) gợi dục, sexy, nhắc đến từ lóng, hay mang tính công kích cá nhân...

Đây vốn là bản chất của rap khi hoạt động ở “thế giới ngầm”. Rap đề cao tính công kích cá nhân trong các trận beef, battle rap (rap chiến).

Khi bước lên mainstream, nhiều rapper chưa kịp chuyển mình. Tlinh, MCK hay những rapper kỳ cựu ngồi ghế huấn luyện viên Rap Việt như BigDaddy, B Ray... đều từng khiến khán giả sốc vì cách viết lời rap.

Có thể kể đến MV Mẩy thật Mẩy, Hâm nóng (Bid Daddy), Fever (tlinh, Coldzy)... tràn ngập những hình ảnh gợi dục, bị khán giả phản ứng.

Việc gắn mác “thế giới ngầm” trở thành cái cớ để nhiều sản phẩm rap ngập tràn nội dung dung tục, nhạy cảm, ẩn dụ về tình dục, tệ nạn.

Về việc này, nhạc sĩ Giáng Son khẳng định, đây là sự cần thiết để thanh lọc thị trường âm nhạc.

Theo nhạc sĩ Giáng Son, âm nhạc - dù ở thể loại nào, pop hay rock, rap... đều là biểu tượng của vẻ đẹp, tính thẩm mỹ, tính giáo dục, sự nhân văn, bởi vậy - cần trả lại cho âm nhạc đúng những giá trị đẹp đẽ của nó.

Nhạc sĩ Lưu Thiên Hương nhận định: “Thực tế, sáng tạo trong khuôn khổ mới là thước đo của bản lĩnh và tài năng. Một tác phẩm có giá trị phải thể hiện được cái tôi cá nhân nhưng vẫn truyền tải được thông điệp tích cực, mang tính thẩm mỹ và có văn hóa.

Việc quản lý chặt chẽ hơn về ca từ, tính thẩm mỹ đối với nhạc rap - sẽ càng cho thấy, dàn rapper thể hiện bản lĩnh, tài năng đến đâu - khi họ sáng tạo trong khuôn khổ văn hóa và pháp luật. Đã đến lúc, rap cần sáng tác để phục vụ khán giả đại chúng, không chỉ cho cá nhân rapper hay “thế giới ngầm” - những “định nghĩa” mà rap vốn đã bị phụ thuộc quá lớn, trước khi nổi tiếng.

(Theo laodong.vn)