Ukraine tái cấu trúc nợ chuẩn bị cho hòa bình?

Bộ Tài chính Ukraine ngày 1/12 công bố đề xuất cho các nhà đầu tư hoán đổi các chứng quyền GDP sang trái phiếu mới trước thời hạn cuối năm nay, đổi lại khoản tiền mặt khuyến khích lên đến 180 triệu USD và mức lãi suất tăng dần, sau nhiều tháng đàm phán.

Ukraine và ủy ban đại diện một số chủ sở hữu chứng quyền cho biết đã đạt “tiến triển đáng kể” về các điều khoản chính trong các cuộc đàm phán gần đây, dù vẫn chưa thống nhất hoàn toàn mọi chi tiết.

Đề xuất trên cho thấy Ukraine đang nỗ lực chuẩn bị nguồn lực tài chính không chỉ cho khả năng đạt thỏa thuận hòa bình với Nga mà còn để kiểm soát nợ nếu chiến sự tiếp diễn.

Chính phủ Ukraine phải đảm bảo nhận được gói cứu trợ 8 tỷ USD từ IMF và nguồn hỗ trợ tài chính mới từ châu Âu bằng cách chứng minh rằng họ sẽ không phải chi quá nhiều tiền của các nhà tài trợ vào việc trả cho các nhà đầu tư tư nhân.

“Chúng tôi tin tưởng sẽ đạt được sự ủng hộ đối với một phương án tái cơ cấu giúp bảo vệ ổn định tài khóa và quá trình tái thiết sau chiến tranh của đất nước,” Bộ trưởng Tài chính Sergii Marchenko nói.

Các chứng quyền này từng được giữ lại ngoài quá trình tái cơ cấu hơn 20 tỷ USD trái phiếu USD của Ukraine năm ngoái do cơ chế chi trả phức tạp dựa trên tốc độ tăng trưởng kinh tế, vốn có thể tăng mạnh khi nền kinh tế phục hồi sau chiến tranh.

“Nếu không tái cơ cấu, Ukraine có nguy cơ phải trả hàng tỷ USD khi kinh tế phục hồi hậu chiến, khiến nguồn lực thiết yếu cho quốc phòng, tái thiết và dịch vụ công bị phân tán,” Bộ trưởng Marchenko nhấn mạnh.

Kiev đã vỡ nợ khoản thanh toán hơn 600 triệu USD đến hạn đối với chứng quyền GDP vào đầu năm nay. Tháng trước, nước này tạm dừng đàm phán với nhà đầu tư vì họ yêu cầu thêm cơ chế bảo hiểm trong trường hợp Ukraine phải tái cơ cấu lần nữa nếu chiến tranh kéo dài. Tuy vậy, đàm phán đã được nối lại tuần trước.

Nếu nhà đầu tư không đồng ý tái cơ cấu, Kiev sẽ phải đối mặt với hai lựa chọn: chi hàng tỷ USD trong giai đoạn phục hồi hậu chiến, hoặc mua lại chứng quyền theo mệnh giá, trong khi nước này cũng cần số tiền tương tự để mua vũ khí Mỹ và củng cố phòng thủ.

Ukraine đang đề xuất khoản tiền mặt tối đa 180 triệu USD làm ưu đãi để nhà đầu tư chấp nhận thỏa thuận và bù đắp một phần khoản thanh toán bị bỏ lỡ trong năm nay. Mức chi trả cụ thể tùy thuộc vào số nhà đầu tư tham gia và thời điểm họ chấp thuận.

Sau đó, nước này sẽ trả lãi suất tăng dần trên khoản nợ mới cho đến khi đáo hạn, bắt đầu từ 4% và tăng lên 7,25%.

Đổi lại, Ukraine sẽ không còn phải trả hàng tỷ USD mỗi năm nếu tăng trưởng kinh tế vượt ngưỡng kích hoạt hơn 3% trong giai đoạn tái thiết sau cuộc xung đột với Nga.

Dựa trên các dự báo trước đây của IMF, các khoản thanh toán này có thể vượt 6 tỷ USD trong những năm tới.

Theo điều khoản hiện hữu, Ukraine phải trả 15% mức tăng trưởng vượt ngưỡng 3%, và 40% mức tăng vượt 4%. Giới hạn thanh toán tối đa 1% GDP vừa hết hiệu lực năm nay, càng làm tăng tính cấp bách của việc tái cơ cấu.

Các chứng quyền GDP được phát hành năm 2015 như một phần khuyến khích để các chủ nợ chấp nhận chịu lỗ trong quá trình tái cơ cấu nợ sau khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014.