Được triển khai sâu rộng trên địa bàn thành phố
Năm 2024, Đoàn Luật sư TP Hà Nội xây dựng mô hình Phiên tòa giả định trong trường học, một mô hình mới với phương thức tổ chức mới về công tác tuyên truyền, PBGDPL cho học sinh các trường trung học cơ sở (THCS) và trung học phổ thông (THPT) trên địa bàn Hà Nội. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các chuyên đề giáo dục pháp luật: Luật An ninh mạng; Luật An toàn giao thông (ATGT); pháp luật về phòng, chống ma túy; phòng, chống bạo lực học đường; văn hóa sử dụng mạng xã hội an toàn, văn minh; tác hại của thuốc lá điện tử...
Luật sư Nguyễn Văn Hà – Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, để triển khai mô hình này, Đoàn Luật sư TP Hà Nội đã sưu tầm các vụ án có thật từ các luật sư thành viên trong Đoàn Luật sư TP Hà Nội về 5 nhóm lĩnh vực: nhóm tội phạm về an ninh mạng; bạo lực học đường; an toàn giao thông; ma túy; xâm phạm tính mạng, sức khỏe. Sau khi có các vụ án, Ban tổ chức tiến hành mã hóa, rà soát hồ sơ và điều chỉnh một số nội dung, chi tiết của vụ án cho tương thích với mục đích, nội dung tuyên truyền PBGDPL.
Phiên tòa được xây dựng theo đúng trình tự, thủ tục vụ án hình sự với hội đồng xét xử, viện kiểm sát, luật sư... Quá trình diễn biến phiên tòa, việc tranh tụng được thực hiện khách quan theo sự điều hành của chủ tọa phiên tòa.
Hưởng ứng ngày Pháp luật Việt Nam năm 2024, trong 2 tháng cao điểm là tháng 10 và tháng 11/2024, khoảng 1.300 học sinh Trường THPT Hợp Thanh, huyện Mỹ Đức đã chứng kiến Phiên tòa giả định vụ án về “Vi phạm các quy định về an toàn giao thông đường bộ”; hơn 1.200 học sinh Trường THCS Đức Thắng, quận Bắc Từ Liêm chứng kiến Phiên tòa giả định về “Lừa đảo trên không gian mạng”; 1.500 em học sinh Trường THCS Đức Giang, quận Long Biên chứng kiến Phiên tòa giả định về vụ án “Đánh bạc, tổ chức đánh bạc trên môi trường mạng”… Ngoài ra, Phiên tòa giả định cũng được tổ chức rất thành công tại Trường THPT Phan Đình Phùng, quận Ba Đình; Trường THPT Thạch Bàn, quận Long Biên; Trường THCS Hòa Nam, huyện Ứng Hòa… và đã đạt được những kết quả bước đầu đáng khích lệ. Theo bà Phạm Thị Thanh Hương, hiện nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, giáo dục đào tạo ngày càng có chất lượng cao về tri thức. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực của nền giáo dục thì vấn nạn bạo lực học đường, ma túy học đường, học sinh vi phạm pháp luật… là những vấn đề nhức nhối trong toàn ngành Giáo dục.
Nhằm đưa pháp luật vào đời sống để các em học sinh hiểu và chấp hành các quy định của pháp luật… xây dựng môi trường học đường an toàn, văn minh và văn hóa hơn, Sở Tư pháp TP Hà Nội và Đoàn Luật sư TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch phối hợp số 80/STP - ĐLSTP ngày 25/9/2024 về tổ chức Phiên tòa giả định cho học sinh tại một số trường THPT, THCS trên địa bàn TP.
Đẩy mạnh giáo dục pháp luật cho học sinh
Phó Hiệu trưởng Trường THPT Phan Đình Phùng Nguyễn Thị Bích Loan chia sẻ: “Phiên tòa giả định là một hình thức tuyên truyền pháp luật hiệu quả, đã tạo ấn tượng mạnh mẽ cho học sinh tham dự chương trình. Bởi tình huống hấp dẫn, lý thú và tính thực tiễn cao”.
Hiệu trưởng Trường THCS Hòa Nam, huyện Ứng Hòa Đoàn Vũ Hải cho biết: “Với sự chân thật, sinh động, khách quan, Phiên tòa giả định đã thu hút sự chú ý của các em học sinh. Qua đó, giúp học sinh nâng cao nhận thức pháp luật, khả năng kiềm chế hành vi, tự rèn luyện bản thân… góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn”.
Học sinh Lê Thảo Anh - Lớp 12A7 Trường THPT Thạch Bàn, quận Long Biên chia sẻ: “Khi chứng kiến Phiên tòa giả định chúng em rất thích thú. Phiên tòa giúp chúng em nắm được các kiến thức pháp luật liên quan đến không gian mạng, vừa hiểu rõ hơn, cụ thể hơn về các vấn đề pháp lý như: thủ tục trước khi xét xử, quá trình xét xử, vai trò của các bên liên quan như bị can, bị cáo…”.
Luật sư Nguyễn Văn Hà chia sẻ thêm: “Đoàn Luật sư TP Hà Nội và Sở Tư pháp TP Hà Nội đã tập trung đẩy mạnh mô hình này, bởi quá trình tuyên truyền PBGDPL đến với người dân mà đặc biệt là độ tuổi trẻ vị thành niên, lứa tuổi học sinh là rất cần thiết. Ở Hà Nội có trên 2.000 trường THCS và THPT, việc chúng ta tuyên truyền đến học sinh các trường, mỗi buổi tuyên truyền đến hàng nghìn học sinh thì sự lan tỏa pháp luật đến với các em sẽ rất nhanh.
Điều đặc biệt là sau khi tổ chức Phiên tòa giả định xong, có chương trình giao lưu với học sinh nhằm bổ sung, bổ trợ cho tất cả các nội dung mà trong Phiên tòa giả định đã nêu ra mà học sinh chưa kịp cập nhật thì báo cáo viên và diễn giả căn cứ từ nội dung của Phiên tòa giả định đó bắt đầu truyền tải, đặt câu hỏi giao lưu đối với học sinh. Chính vì vậy đã tạo ra hiệu quả của chương trình Phiên tòa giả định theo mô hình mới này”.
“Qua Phiên tòa giả định sẽ giáo dục ý thức cho các em học sinh. Đồng thời, cũng hình thành cho các em thói quen tuân thủ pháp luật trong xây dựng văn hóa pháp lý, trong những hành vi ứng xử đời thường hàng ngày của mình, với thông điệp là hiểu biết pháp luật và chấp hành pháp luật để bảo vệ chính mình, vì cộng đồng, vì một xã hội dân chủ, văn minh”, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Hương nhấn mạnh.
