Đã chuẩn bị phương án kiện MCC ra tòa án quốc tế
Khai báo trước tòa, bị cáo Trần Trọng Mừng đề nghị xem xét lại nội dung truy tố là người chủ trì thực hiện, người tổ chức ký kết điều chỉnh hợp đồng. Theo lời khai của bị cáo Mừng, dự án giai đoạn 2 gồm 22 gói thầu nhưng có 2 gói thầu lớn. Gói thầu 2, TISCO đã ký với MCC hợp đồng EPC - hợp đồng trọn gói và có giá không đổi trong quá trình thực hiện.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện hợp đồng EPC số 01, MCC đã vi phạm do sau hơn 11 tháng kể từ khi hợp đồng có hiệu lực, MCC vẫn chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ nào; chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục... Về nội dung này, bị cáo Mừng cho biết, khi MCC vi phạm, TISCO đã có văn bản nhắc nhở, báo cáo việc này với VNS. TISCO đã đề nghị xem xét, phạt MCC nhưng nhận được chỉ đạo từ VNS và Bộ Công Thương là tìm mọi biện pháp để tháo gỡ khó khăn.
Cũng theo bị cáo Mừng, về phía TISCO, khi MCC vi phạm hợp đồng, TISCO đã báo cáo các cấp có thẩm quyền để cùng tháo gỡ khó khăn. Tại tờ trình gửi Bộ Công Thương và VNS, TISCO đã kiến nghị xem xét dừng hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng, yêu cầu bồi thường toàn bộ thiệt hại và đã chuẩn bị phương án kiện MCC ra tòa án quốc tế; hợp đồng không được thực hiện sẽ chấm dứt hợp đồng.
Ngoài ra, bản thân đã ký tờ trình gửi Bộ Công Thương và VNS, kiến nghị xem xét đề nghị MCC thực hiện 5 nội dung: Xem xét lại tiến độ; khẩn trương đưa người có trách nhiệm sang điều hành dự án; hoàn chỉnh các hạng mục còn lại; khẩn trương đặt hàng thiết bị cho gói thầu; nhanh chóng tìm kiếm nhà thầu phụ cho phần C. Nếu như MCC không thực hiện thì TISCO sẽ báo cáo các cấp có thẩm quyền để cho dừng hợp đồng.
Liên quan đến việc điều chỉnh chi phí phần C (xây lắp) trong hợp đồng EPC, cơ quan công tố xác định việc chấp thuận Tổng Công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của hợp đồng, trong khi VINAINCON không đủ năng lực khi trái với quy định của Luật Đấu thầu năm 2005, trái với điều 21 Nghị định 99 ngày 13/6/2007 của Chính phủ dẫn đến chậm tiến độ, làm phát sinh tăng lãi vay, tăng chi phí đầu tư…
Đối với đề xuất đưa VINAINCON là nhà thầu phụ, bị cáo Mừng khai nhận, TISCO giới thiệu VINAINCON dựa trên công văn tự giới thiệu của VINAINCON, Bộ Công Thương cũng có giới thiệu đơn vị này với VNS và TISCO. TISCO có tổ công tác xuống kiểm tra năng lực của VINAINCON.
Trước khi nghỉ hưu, bị cáo Mừng có ký công văn gửi VNS báo cáo quá trình thực hiện dự án; có đề nghị VINAINCON là nhà thầu phụ, đề nghị điều chỉnh phần C theo hình thức trọn gói (điều chỉnh 1 lần). Đồng thời khẳng định chưa bao giờ đề nghị điều chỉnh phần C theo đơn giá bởi nếu điều chỉnh theo đơn giá thì sẽ không đảm bảo khiến cho nhà thầu làm việc chậm tiến độ. Tuy nhiên, bị cáo Mừng cũng nhận trách nhiệm vì đã không làm việc kỹ lưỡng, dẫn đến vi phạm; đã giới thiệu VINAINCON khi chưa tìm hiểu về năng lực.
Không đủ năng lực nhưng vẫn trúng thầu
Trong khi đó, bị cáo Trần Văn Khâm - nguyên Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc TISCO, người kế nhiệm bị cáo Mừng cho biết, bản thân nhận thức rõ hợp đồng EPC về nguyên tắc là hợp đồng trọn gói. Đồng thời thừa nhận VINAINCON không đủ năng lực, nhân lực để triển khai dự án, không đảm bảo tiến độ và đã tự dừng việc thi công, trả lại công việc cho TISCO.
Theo lời khai của bị cáo Khâm, trước sức ép của tiến độ, với trách nhiệm trước đội ngũ, bản thân cho nhân viên đi nghiên cứu năng lực của 13 nhà thầu phụ khác và do vướng mắc khó khăn từ nhiều mặt nên dự án vẫn chậm tiến độ.
Theo cáo trạng, bị cáo Khâm đã ký quyết định điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư dự án, trong đó có dự phòng cho phần C của hợp đồng tăng thêm 15,57% triệu USD; ký phụ lục điều chỉnh lần thứ 4 với MCC thống nhất tách phần C ra khỏi hợp đồng EPC; trực tiếp ký hợp đồng thầu phụ 3 bên, chấp thuận giao cho VINAINCON không đủ năng lực và các nhà thầu phụ khác thực hiện phần C dưới hình thức hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh. TISCO tổ chức thực hiện và chịu mọi rủi ro không có cơ sở pháp lý, không đủ quy định của hợp đồng EPC số 01.
