“Bí quá hóa liều”
Cuối tháng 7/2024, UBND huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) cùng các cơ quan, ngành chức năng của huyện, phối hợp chính quyền xã Bình Chánh tổ chức cưỡng chế nhà xây dựng trên đất nông nghiệp ở thôn Đông Bình.
Ngôi nhà bị tổ chức cưỡng chế nói trên là của hai vợ chồng ông L.V.M và bà Đ.T.K.C. Tháng 6/2023, ông M và vợ xây dựng nhà trên đất nông nghiệp với diện tích vi phạm là 146,52 m2.
UBND xã Bình Chánh phát hiện nên đã lập biên bản vi phạm hành chính. Sau đó, UBND huyện Bình Sơn xử phạt 4 triệu đồng đối với hộ ông M về hành vi tự chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp để xây nhà ở. Đồng thời, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất.
Cũng tại huyện Bình Sơn, gia đình bà V.T.L (xã Bình Châu) đã xây nhà trên đất nông nghiệp và bị chính quyền địa phương đình chỉ thi công, xử phạt vi phạm hành chính.
Bà L cho rằng, trước khi xây nhà bà từng nộp hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất không thành. Trong khi đó, diện tích đất này nằm trong vùng quy hoạch đất ở, đủ điều kiện để chuyển đổi nhưng lại không chuyển được đã gây khổ cho những hộ dân thiếu đất ở như bà.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn Ung Đình Hiền, hiện chưa thống kê được bao nhiêu trường hợp người dân xây dựng nhà trên đất nông nghiệp.
Tuy nhiên, qua tin báo của các xã thì có rất nhiều hộ gia đình xây dựng nhà trên đất nông nghiệp. 2 năm nay, địa phương đã tiến hành cưỡng chế khoảng 20 trường hợp xây dựng nhà trên đất nông nghiệp và vi phạm khác.
Đáng nói, dù nhiều gia đình nhận thức được việc xây dựng nhà trên đất nông nghiệp là không đúng nhưng vẫn thực hiện lại có phần nguyên nhân đến từ việc họ không thể chuyển đổi quyền sử dụng đất, trong khi nhu cầu đất ở ngày càng trở nên bức bách.
Ông P.V.N (xã Nghĩa Điền, huyện Tư Nghĩa) đã “dài cổ” chờ chuyển đổi mục đích sử dụng đất để chia cho các con trong suốt hơn 5 năm qua.
Khu vườn có diện tích đất vườn hơn 1.000m2 của ông hiện vẫn chưa chuyển đổi được thành đất ở. Lý do là tỉnh Quảng Ngãi đã tạm dừng cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ năm 2019.
“Khó khăn nhất là chuyện làm nhà cho con. Có 3 đứa con mà giờ có vợ có chồng rồi nên muốn cho con gái một ít, con trai một ít để làm nhà ở, chứ nhà hiện tại có 200m2, làm sao đủ”- ông N bày tỏ.
Vẫn phải tiếp tục chờ
Theo UBND tỉnh Quảng Ngãi, việc dừng chuyển đổi mục đích sử dụng đất kéo dài trong nhiều năm là do chờ Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Thế nhưng, Quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt từ tháng 11/2023 mà đến nay người dân vẫn chưa chuyển đổi được mục đích sử dụng đất.
Lý giải vấn đề trên, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Quảng Ngãi cho biết vì còn phải chờ Chính phủ phê duyệt Kế hoạch thực hiện quy hoạch tỉnh và Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) thì mới điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 cấp huyện.
UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo về việc lập, thẩm định, phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025 cấp tỉnh và lập, điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 cấp huyện.
Đến nay, UBND các huyện, thị xã, thành phố đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 cấp huyện theo Quy hoạch tỉnh Quảng Ngãi thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và gửi về Sở TN&MT để trình Hội đồng thẩm định. Đây là cơ sở để UBND cấp huyện trình HĐND cấp huyện thông qua nghị quyết trước khi trình UBND tỉnh phê duyệt.
Sau khi UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 cấp huyện, UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện rà soát nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất để đăng ký chỉ tiêu vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện đối với các trường hợp đảm bảo điều kiện theo đúng quy định trước khi xem xét quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
“Về nguyên tắc, khi Quy hoạch tỉnh được duyệt thì Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện phải điều chỉnh theo, nhưng hiện hàng loạt các thủ tục vẫn chưa hoàn thành. Mặc dù Quy hoạch tỉnh được duyệt nhưng Kế hoạch chưa có, Kế hoạch sử dụng đất 5 năm cũng chưa được Chính phủ phê duyệt. Nếu các bước này xong, Sở TN&MT sẽ thẩm định ngay việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện trong thời gian không quá 60 ngày để làm cơ sở triển khai”- Quyền Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Đức Trung cho hay.
