Thursday, 14:13 30/07/2015
Vinaxuki: Ví dụ cho sự thất bại của nền công nghiệp ô tô Việt
Kinhtedothi - Đây là nhận định của chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng khi đánh giá kết cục đáng buồn của Công ty cổ phần ô tô Xuân Kiên (Vinaxuki).
Mới đây, Vinaxuki đã phải rao bán nhà máy sản xuất ô tô tại Mê Linh (Hà Nội) để trả nợ cho các ngân hàng và tổ chức, cá nhân. Điều này đã đẩy doanh nghiệp phải ngừng hoạt động từ 2012 tới nay tới gần cảnh phá sản hơn bao giờ hết. Có nhiều ý kiến cho rằng, sự thất bại của Vinaxuki trong việc theo đuổi thương hiệu ô tô được sản xuất tại Việt Nam là do không nhận được hỗ trợ từ nhà nước, ngân hàng mặc dù trong chiến lược phát triển của ngành này, đây là doanh nghiệp thuộc diện được hưởng ưu đãi nhất định.
Nhằm có cái nhìn khái quát về trường hợp của Vinaxuki nói riêng và nền công nghiệp ô tô Việt Nam nói chung, phóng viên báo Kinh tế & Đô thị đã có cuộc trao đổi với chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng.
Ông có nhìn nhận thế nào về Vinaxuki, doanh nghiệp đã từ nhiều năm luôn theo đuổi mục tiêu sản xuất ô tô "Made in Viet Nam"?
Ông Phạm Tất Thắng: Vinaxuki là một trong số rất ít doanh nghiệp trong nước có thiện chí muốn phát triển ngành công nghiệp ô tô tại của Việt Nam. Điều này thể hiện rõ qua việc trong quá khứ, họ đã rất mạnh dạn đầu tư vào những công đoạn sản xuất cần có vốn lớn, thay vì nhập khẩu, doanh nghiệp này muốn tự mình sản xuất nhằm nâng cao tỷ lệ nội địa hóa cho từng chiếc ô tô được xuất xưởng.
Mặc dù đã gây tiếng vang ở giai đoạn trước 2011 với các loại xe tải có sức tiêu thụ mạnh nhưng với kết cục như hiện tại quả là đáng tiếc cho Vinaxuki. Điều này bắt nguồn từ việc Vinaxuki quá đơn độc, họ không chỉ không nhận được sự hỗ trợ từ nhà nước, ngân hàng cũng như các doanh nghiệp trong nước đang hoạt động cùng ngành.
Không chỉ có thể, Vinaxuki còn gặp phải cạnh tranh gay gắt đến từ các doanh nghiệp liên doanh có số vốn đầu tư từ nước ngoài lớn. Đứng trước những đối thủ này, Vinaxuki quá yếu thế. Chính vì vậy sự thất bại của Vinaxuki đã được dự đoán từ vài năm về trước.
Việc cho ra đời một chiếc ô tô mang thương hiệu Việt có ảnh hưởng gì sau kết cục của doanh nghiệp này?
Ông Phạm Tất Thắng: Sự thất bại của Vinaxuki cũng kéo theo ý đồ sản xuất ô tô mang thương hiệu Việt thất bại ngay từ những giai đoạn đầu tiên. Liệu nhìn từ Vinaxuki có doanh nghiệp nào còn dám dốc tiền ra để chạy theo hướng đi đã thấy ngay kết cục? Hay sẽ chọn con đường "làm thuê" là nhập linh kiện về lắp ráp để an toàn và thu lời nhanh hơn?
Qua trường hợp của Vinaxuki cũng có thể thấy chính sách phát triển công nghiệp ô tô của Việt Nam đã thất bại nặng nề. Các chính sách này chỉ giúp cho một số nhóm lợi ích nào đó có lợi, chứ nền công nghiệp, người tiêu dùng hay thậm chí là cả đất nước cũng không có lợi gì cả.
Điều này càng đáng day dứt hơn khi một số quốc gia gần Việt Nam như Thái Lan, Campuchia... đều có các thương hiệu xe ô tô sản xuất của đất nước họ, còn Việt Nam thì không.
Vậy nền công nghiệp ô tô trong nước có cần phải theo đuổi một thương hiệu của riêng mình?
Ông Phạm Tất Thắng: Nếu bây giờ lại tiếp tục hướng đi sản xuất ô tô mang thương hiệu Việt đúng nghĩa sẽ là sai lầm. Bởi sang tới 2016, thuế ô tô nhập khẩu từ các nước Asean sẽ giảm xuống còn 40%, tiến tới 2018 là 0%. Điều này sẽ tạo điều kiện cho ô tô của các nước trong khu vực tràn vào Việt Nam, doanh nghiệp của các nước này, đặc biệt là Thái Lan đã chuẩn bị cho quá trình này từ rất lâu, nếu bây giờ doanh nghiệp Việt mới bắt đầu thì đã quá muộn.
Do đó, thay vì tự làm ô tô, doanh nghiệp trong nước cần tìm cách tham gia vào chuỗi sản xuất của khu vực và thế giới. Chúng ta có thể sản xuất phụ tùng, vỏ xe, linh kiện ... sao cho đảm bảo được yêu cầu của các đối tác, qua đó mang lại lợi nhuận mới là hướng đi cần xem xét.
Vinaxuki là ví dụ cho thấy chính sách phát triển công nghiệp ô tô của Việt Nam đã thất bại nặng nề
|
| Trong nhiều năm theo đuổi giấc mơ ô tô "thương hiệu Việt" Vinaxuki đã đầu tư gần 600 tỷ đồng cho các hoạt động sản xuất và kinh doanh của mình. Tuy nhiên, tới hết năm 2014, những gì doanh nghiệp này nhận lại được là số nợ hơn 1.600 tỷ đồng, hơn 17 tỷ đồng tiền thuế và gần 10 tỷ đồng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. |
