Vụ lúa Đông Xuân 2021 - 2022: Đồng bằng sông Cửu Long khó khăn trăm bề

So với cách đây hơn 1 tháng, hiện giá nhiều loại phân bón như Urê, DAP, NPK, Kali… tiếp tục tăng thêm 50.000-110.000 đồng/bao (50kg), cao kỷ lục trong nhiều năm qua. Tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp ở ÐBSCL, giá đạm (Urê) Phú Mỹ và Cà Mau ở mức 750.000-770.000 đồng/bao, cao hơn từ 300.000-330.000 đồng/bao so với hồi đầu năm và cùng kỳ năm trước.

Còn một số loại Urê nhập khẩu từ Trung Quốc có giá 740.000-760.000 đồng/bao. Phân Kali (Canada, Israel, Nga) cũng đang ở mức 760.000-770.000 đồng/bao, trong khi tháng trước 650.000-670.000 đồng/bao. DAP Hồng Hà nhập khẩu từ Trung Quốc và DAP Hàn Quốc có giá 990.000-1.200.000 đồng/bao…

Ông Phan Thiện Khanh (ấp Định Khánh B, xã Định Môn, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ) cho hay, giá phân bón tăng quá cao nên đối với những diện tích lúa trúng mùa thì bà con cũng lãi rất ít, còn lúa thất mùa là coi như trắng tay.

“Nếu vụ Đông Xuân giá lúa và giá phân bón vẫn giữ như vậy thì rất khó có lời. Bà con trồng lúa ở đây cũng đang lo lắng trước tình trạng giá phân bón tăng. Đông Xuân là vụ lúa quan trọng trong năm nên ai cũng ‘bấm bụng’ xuống giống…” - ông Phan Thiện Khanh nói.

Theo nhiều nông dân trồng lúa ở ĐBSCL, giá phân bón hiện nay gấp đôi so cùng kỳ năm trước. Tình trạng này khiến cho người trồng lúa gặp khó, nếu không có giải pháp tiết kiệm phân bón trong sản xuất và lúa không trúng mùa thì rất khó có lãi.

Theo các cửa hàng vật tư nông nghiệp, giá nhiều loại phân bón vẫn tiếp tục tăng mạnh và chưa có dấu hiệu dừng lại, do các nhà máy và đầu mối cung cấp phân bón cho biết là giá phân bón trên thế giới tăng, giá nguyên liệu nhập khẩu và chi phí đầu vào phục vụ sản xuất phân bón trong nước cũng tăng…

Theo Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Lê Thanh Tùng, chưa bao giờ vụ Đông Xuân ở ĐBSCL lại phải đối mặt với nhiều thách thức như vụ Đông Xuân 2021-2022. Mấy năm gần đây, vụ lúa này thường chỉ đối mặt với một thách thức lớn là nguy cơ xâm nhập mặn, hạn hán vào cuối vụ.

Nhưng vụ Đông Xuân 2021-2022 phải đối mặt với 4 thách thức lớn là đại dịch Covid-19; nguy cơ xâm nhập mặn; giá phân bón liên tục tăng cao và không thể đoán định được thị trường ở thời điểm bước vào thu hoạch rộ do dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, khó lường.

Trước tình hình đó, Bộ NN&PTNT và các địa phương ĐBSCL đã và đang có nhiều nỗ lực nhằm đảm bảo thành công cho vụ lúa quan trọng nhất trong năm này. Nhiều giải pháp được khuyến cáo như xuống giống sớm để phòng tránh, giảm thiểu nguy cơ thiệt hại do xâm nhập mặn, hạn hán; tạo điều kiện cho nông dân ra đồng vừa sản xuất vừa đảm bảo phòng tránh dịch bệnh; thay thế DAP bằng các phân đơn Urea, phân lân nung chảy hoặc Super lân, giảm lượng giống gieo sạ…

“Với kinh nghiệm thành công từ những vụ Đông Xuân trước và tình hình xuống giống như hiện nay, có thể hy vọng sẽ lại có một vụ Đông Xuân thành công. Tuy nhiên, để giải được bài toán về hiệu quả sản xuất cho người nông dân lại là một vấn đề nan giải và nằm ngoài khả năng của ngành nông nghiệp, nhất là khi giá các loại phân bón chủ lực như Urea, DAP, Kali… đang tăng không ngừng” – ông Lê Thanh Tùng nói.

Theo ông Lê Thanh Tùng, nếu nông dân quan tâm, áp dụng được các biện pháp kỹ thuật như trên, có thể giảm giá thành sản xuất lúa được khoảng vài trăm đồng/kg lúa. Tuy nhiên, với việc giá phân bón tăng phi mã như vậy, nỗ lực này đang như “muối bỏ bể”.

Là vụ lúa chính trong năm nên nông dân không thể ngừng xuống giống. Nếu muốn tránh áp lực về chi phí phân bón, nông dân có thể sản xuất theo kiểu không sử dụng phân bón, tuy nhiên năng suất sẽ rất thấp, chỉ khoảng 3-3,5 tấn/ha. Muốn có doanh thu tốt, nông dân vẫn phải sử dụng phân bón để đạt năng suất cao, với nỗi lo canh cánh không biết đến khi thu hoạch, giá lúa có bù lại được cho giá phân bón?

“Dịch Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, khó lường nên hiện không ai có thể mạnh dạn dự báo về giá lúa, về thị trường lúa gạo khi ĐBSCL bước vào thu hoạch rộ vụ Đông Xuân. Thành ra, hiệu quả kinh tế của nông dân trồng lúa ĐBSCL vẫn là câu hỏi đang bỏ ngỏ trong khi giá phân bón vẫn tăng lên không ngừng” – ông Lê Thanh Tùng nói.