Vụ tai nạn thảm khốc ở chợ chuối Tân Long: trách nhiệm thuộc về ai?

Vụ tai nạn kinh hoàng sáng 17/9/2025 trên Quốc lộ 9, khi xe tải mất phanh lao thẳng vào khu chợ chuối tự phát Tân Long (xã Lao Bảo, Quảng Trị), khiến 3 người tử vong và 9 người bị thương, đã để lại nỗi đau xót xa, đồng thời gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về an toàn giao thông tại các khu vực chợ ven đường. Điều đáng nói, bi kịch này không phải bất ngờ, mà là hệ quả từ những cảnh báo đã được người dân, cử tri, chuyên gia nhắc đi nhắc lại nhiều năm qua nhưng chưa được xử lý dứt điểm.

Trách nhiệm không thể né tránh

Trước hết, tài xế điều khiển xe tải phải chịu trách nhiệm trực tiếp khi để xảy ra tai nạn. Cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt tạm giam để làm rõ hành vi “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở việc xử lý cá nhân tài xế thì chưa đủ, bởi nguyên nhân sâu xa đến từ những bất cập trong quản lý nhà nước và sự buông lỏng trách nhiệm của nhiều cấp chính quyền.

Trong nhiều năm, cử tri và người dân liên tục phản ánh tình trạng chợ chuối Tân Long lấn chiếm lòng đường Quốc lộ 9, tiềm ẩn rủi ro khôn lường. Thế nhưng, những kiến nghị di dời chợ, xây dựng khu chợ mới vẫn bị kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ lãnh đạo huyện Hướng Hóa cũ, với đủ loại lý do: vướng quy hoạch, chưa có quỹ đất, khó khăn vốn đầu tư. Đáng chú ý, từ tháng 12/2023, Hội đồng nhân dân huyện đã thông qua nghị quyết đầu tư chợ chuối Tân Long với vốn 11 tỷ đồng, nhưng dự án vẫn nằm trên giấy.

Ngay cả khi xã Lao Bảo được thành lập từ 1/7/2025, nhiều công dân đã cảnh báo về mối nguy hiểm cận kề, thậm chí đề xuất địa điểm họp chợ tạm ở thôn Bích La Đông, song quá trình xử lý vẫn chậm chạp. Chỉ đến khi xảy ra thảm kịch, chính quyền mới vội vàng bố trí chợ tạm ở đúng nơi mà người dân từng đề xuất từ trước.

Như vậy, trách nhiệm ở đây không chỉ thuộc về tài xế, mà còn liên quan đến các cấp chính quyền địa phương – từ huyện Hướng Hóa (cũ) đến xã Lao Bảo – vì đã thiếu quyết liệt trong quản lý, chậm trễ trong triển khai các giải pháp di dời chợ, để tình trạng mất an toàn kéo dài và cuối cùng gây hậu quả đau lòng.

Giải pháp nào để ngăn bi kịch lặp lại?

Vụ tai nạn không chỉ là một sự cố cá biệt, mà phản ánh thực trạng nhức nhối trên nhiều tuyến quốc lộ. Dọc Quốc lộ 9, ngoài chợ chuối Tân Long, còn có chợ Tân Liên, chợ Khe Sanh cũng thường xuyên lấn chiếm lòng đường. Nếu không xử lý triệt để, nguy cơ những vụ tai nạn tương tự tái diễn là rất cao.

Giải pháp căn cơ cần được triển khai ngay gồm: quy hoạch và xây dựng chợ mới, UBND tỉnh Quảng Trị phải chỉ đạo sớm hoàn thành thủ tục quy hoạch khu đất 2ha gần chợ tạm tại thôn Bích La Đông thành chợ chuối chính thức, tạo điều kiện buôn bán an toàn, lâu dài cho người dân.

Bộ Công an và Bộ GTVT phối hợp cùng tỉnh Quảng Trị cần tổng rà soát, xử lý tất cả các điểm chợ tự phát, kiên quyết không để tái diễn tình trạng lấn chiếm lòng lề đường.

Cần làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan đến sự chậm trễ nhiều năm qua trong việc xây dựng chợ Tân Long. Việc kiểm điểm, xử lý nghiêm minh không chỉ để răn đe mà còn để củng cố niềm tin của Nhân dân vào chính quyền.

Bên cạnh đó cần hỗ trợ sinh kế bền vững, người dân trồng chuối ở Lao Bảo và vùng phụ cận (khoảng 1.500ha) cần được hỗ trợ hạ tầng tiêu thụ, kho bãi, logistic thay vì phụ thuộc vào chợ tạm ven quốc lộ. Đây cũng là hướng đi để nâng giá trị nông sản, hạn chế rủi ro buôn bán manh mún.

Vụ tai nạn sáng 17/9 đã khiến 3 gia đình mất người thân, nhiều gia đình khác mang thương tật suốt đời. Đó là cái giá quá đắt phải trả cho sự lơ là, chậm trễ và thiếu quyết liệt trong quản lý. Điều quan trọng lúc này không chỉ là khắc phục hậu quả trước mắt, mà là phải nhìn thẳng vào trách nhiệm, từ cá nhân tài xế cho đến chính quyền địa phương, để không một thảm kịch nào tương tự lặp lại.

Một khi trách nhiệm được chỉ rõ, giải pháp được thực hiện nghiêm túc và người dân được tạo điều kiện buôn bán an toàn, Quốc lộ 9 sẽ không còn là “con đường tử thần” ám ảnh bà con biên giới, mà trở thành tuyến huyết mạch đúng nghĩa – vừa thông thương quốc tế, vừa bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân.