Nhiều cái “chưa” Công ty TNHH thương mại Tân Quang Cường đã và đang khai thác quặng titan tại khu vực Nam Suối Nhum (theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 1019/GP-BTNMT do Bộ TN&MT). Tại thời điểm kiểm tra, có 3 vị trí đã được Công ty khai thác với tổng diện tích khoảng 6 ha.
 Ảnh minh họa (Nguồn: Internet) |
Trong quá trình khai thác titan, phía Công ty chưa hoàn thành việc ký hợp đồng thuê đất; chưa đăng ký ngày bắt đầu khai thác theo quy định. Chưa báo cáo để cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác nhận hoàn thành công trình xử lý môi trường (theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã duyệt). Chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép sử dụng nước mặt. Chưa có Giấy phép xả thải vào nguồn nước theo quy định. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Công ty tạm dừng toàn bộ hoạt động khai thác tại mỏ để xử lý dứt điểm sự cố, đảm đảm an toàn, đáp ứng các yêu cầu về môi trường và khắc phục xong các tồn tại thiếu sót nêu trên. Trước đó vào khoảng 5h, ngày 16/6 tại mỏ titan Nam Suối Nhum đãn xảy ra sự cố vỡ bờ moong chứa nước (tuyển quặng titan). Moong có diện tích khoảng 03 ha, ở phía Tây của mỏ, có địa hình cao hơn mặt đường khoảng 50m, bờ moong bị vỡ đã phá bề mặt đồi cát thành khe rộng trung bình khoảng 3m, sâu trung bình khoảng 2,5m và dài khoảng 350m. Nước cuốn theo cát chảy xuống phía biển, tràn lấp vào khu đất sân vườn và quán hải sản của nhà bà Trần Thị Nam và một phần đất trồng cây phi lao của hộ dân Trần Văn Đức nằm phía Đông mỏ tổng diện tích khoảng 2ha (chiều dày lớp cát khoảng 0,4m), thiệt hại ban đầu xác định khoảng 778 triệu đồng. Cát và nước cũng tràn ra đường ĐT.719 với chiều dài bị ảnh hưởng khoảng 290m, lớp cát dày khoảng 0,4m, làm đục một đoạn biển với chiều dài khoảng 500m, rộng khoảng 50m. Theo nhận định ban đầu: Khu vực bị vỡ bờ moong là do Công ty mở vỉa, đào moong chứa nước để khai thác tại vị trí có địa hình cao (sườn đồi) tại cote +69m (cao hơn địa hình mặt đường ĐT.719 khoảng 50m) xung quanh là bờ cát...Do thiếu sự theo dõi, kiểm tra lượng nước (Công ty bơm từ ngoài vào lòng moong để phục vụ hoạt động khai thác) làm là tràn nước, vỡ vách moong tạo thành dòng áp lực lớn đẩy nước và cát trong hồ chảy tràn gây ra sự cố như đã nêu. Đoàn kiểm tra tiếp tục kiểm tra thực địa và làm việc với Công ty để làm rõ trách nhiệm và những tồn tại, hạn chế nêu trên để kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật. Dự kiến sau khi có báo cáo kết quả của Đoàn kiểm tra, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam sẽ có báo cáo chính thức, kiến nghị việc xử lý gửi Bộ trưởng Bộ TN&MT trong ngày 20/6. Khẩn trương khắc phục hậu quả Sau khi sự cố xảy ra, Công ty đã chủ động, khẩn trương tập trung thiết bị máy móc, nhân lực (1 xe xúc lật, 2 xe múc, 5 xe ben, 1 xe bơm nước rửa đường), khoảng 40 công nhân của Công ty và lực lượng dân quân, Công an xã Thuận Quý, Bộ đội biên phòng để san ủi cát tràn ra đường và điều tiết giao thông. Các Sở, ngành và địa phương cũng đã kịp thời có mặt tại hiện trường trước 6 giờ 30 ngày 16/6/2016 để chỉ đạo Công ty thực hiện. Đến khoảng 06 giờ 30 ngày 16/6, giao thông đã hoạt động bình thường. 11 giờ, đoạn đường bị cát phủ đã được xử lý, phun nước rửa sạch, các lực lượng tiếp tục xử lý cát phủ hai bên hành lang tuyến đường và quán ăn của bà Trần Thị Nam. 16 giờ ngày 16/6 đã cơ bản khắc phục cát chảy tràn trên đường. Phía Công ty cũng đã cam kết đền bù thiệt hại về sân vườn, cây cảnh, xe máy, ao cá, và một số vật dụng bàn, ghế trong quán ăn của nhà bà Trần Thị Nam là 700 triệu. Đối với với diện tích trồng phi lao của hộ dân Trần Văn Đức, bị ảnh hưởng nằm quy hoạch diện tích đất khai thác của Công ty, nên Công ty đang tiến hành bồi thường thiệt hại về cây trồng.
