26% tổng thu ngân sách dùng để thanh toán nợ công
Trong “Báo cáo về tình hình phát triển kinh tế Việt Nam” vừa được Ngân hàng Thế giới (World Bank) công bố, tính đến cuối năm 2014, tổng dư nợ công của Việt Nam bao gồm nợ của Chính phủ, nợ được Chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương ước tính đạt 2.347 nghìn tỉ đồng (khoảng 110 tỉ USD). Tỉ trọng nợ công so với GDP tăng nhanh từ 50% năm 2011 lên 59,6% năm 2014.
Trong số này, nợ Chính phủ chiếm 79,6%, 19% là nợ được Chính phủ bảo lãnh và 1,4% là nợ của chính quyền địa phương. Theo nhận định của World Bank, nợ tăng do nhu cầu tài trợ ngân sách tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng huy động vốn vay ưu đãi bên ngoài, Chính phủ chủ yếu dựa vào vay trong nước để đáp ứng nhu cầu huy động vốn.
Tuy nợ nước ngoài của Chính phủ vẫn giữ ổn định khoảng 27 – 28% GDP trong giai đoạn 2010 – 2014 nhưng nợ trong nước tăng nhanh từ 23,1% GDP năm 2010 lên 31,7% GDP năm 2014. Phần lớn huy động vốn trong nước dựa trên phát hành trái phiếu Chính phủ với lãi suất bình quân 7,9%/năm trong năm 2013 và 6,6% năm 2014. Thời gian đáo hạn trung bình của trái phiếu Chính phủ tương đối ngắn 3,1 năm (2013) và 4,8 năm (2014). Điều này có thể phát sinh rủi ro quay vòng nợ không khớp với kỳ hạn, World Bank cảnh báo.
World Bank cũng phân tích thêm, chi phí thanh toán nợ có thể tạo thêm gánh nặng lên ngân sách. Nghĩa vụ thanh toán nợ công đã tăng từ 22% năm 2010 lên gần 26% tổng thu ngân sách năm 2014, chi trả lãi vay hiện chiếm gần 7,2% chi ngân sách, lấn át các khoản chi khác.
Mặc dù nhận định Việt Nam sẽ kiểm soát được nợ công dưới ngưỡng 65% GDP, song World Bank cũng cảnh báo nghĩa vụ nợ tiềm tàng từ doanh nghiệp nhà nước và khu vực ngân hàng cũng trở thành mối nguy cơ rủi ro tới tính bền vững của nợ công. Các khoản nợ này ước tính có quy mô khá lớn, tính rủi ro cao và có thể đe dọa tới ổn định tài khóa.
Kinh tế tiếp tục tăng trưởng
Cũng trong bản báo cáo này, World Bank đã đưa ra nhận định khá sáng về tình hình kinh tế Việt Nam khi dự báo sẽ tăng trưởng ước đạt 6,28% trong nửa đầu năm 2015. Đây cũng là mức tăng trưởng cao nhất so với cùng kỳ 5 năm qua.
Phía Ngân hàng này cũng nhận định, Việt Nam đang là một trong số những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực và trên thế giới. Điều này có được nhờ kết quả ấn tượng từ các ngành chế biến và chế tạo đã đóng góp tới một nửa vào mức tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm. Ngoài ra tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ cũng tăng mạnh, đạt 8,3% so với mức 6,3% cùng kỳ năm 2014.
Mặc dù vậy, World Bank cho rằng, dự báo tăng trưởng trên chỉ xảy ra trong trường hợp Việt Nam khôi phục được tăng trưởng xuất khẩu, ổn định kinh tế vĩ mô và củng cố hệ thống tài khóa. Trong khi đó, mối lo nhập siêu đang gia tăng nhanh trở lại, tình hình thu chi ngân sách 5 tháng đầu năm 2015 vẫn cho thấy nhiều áp lực trong cân đối ngân sách năm nay. Đến hết tháng 5/2015 bội chi ngân sách ước gần 75.000 tỷ đồng.
Ngoài ra World Bank cũng lưu ý, 2015 là một năm then chốt trong quá trình hội nhập của Việt Nam, với một loạt các hiệp định thương mại được ký kết và đang trong quá trình đàm phán. Vì vậy, để Việt Nam có thể tận dụng được cơ hội từ thị trường toàn cầu.
Tuy nợ nước ngoài của Chính phủ vẫn giữ ổn định khoảng nhưng nợ trong nước đang tăng nhanh
|
