Xét xử đại án tại Oceanbank: Hàng tỷ đồng chi lãi ngoài chỉ giao nhận trong 30 giây?

Như vậy, sau 1 tuần diễn ra, HĐXX đã làm rõ các hành vi Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng... Khi Chủ tịch HĐQT Oceanbank Hà Văn Thắm thừa nhận hành vi phạm tội thì cựu Tổng Giám đốc Nguyễn Xuân Sơn không thừa nhận nhận 69 tỷ đồng từ Công ty BSC, không thừa nhận việc nhận số tiền hơn 240 tỷ đồng của Hà Văn Thắm để chi “chăm sóc khách hàng”. HĐXX cũng làm rõ hành vi của các bị cáo là thuộc cấp của Hà Văn Thắm tại hội sở, chi nhánh giao dịch và các phòng giao dịch...

Tại phiên tòa ngày 6/3, Hà Văn Thắm thừa nhận chủ trương chi lãi ngoài là có, nhưng chỉ ra chủ trương nên không biết cụ thể phương thức chuyển tiền như thế nào và ai là người phụ trách việc chi tại các Chi nhánh và Phòng giao dịch. Thắm cho biết thêm, có những bằng chứng rất rõ ràng việc các ngân hàng khác có chi ngoài lãi suất. Thứ nhất là, công bố của Cơ quan CSĐT C46 Bộ Công an trong thời gian xử lý các vi phạm tại ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) có phát hiện ACB chi lãi vượt trần theo quy định của NHNN; Thứ hai, bị cáo từng xem rất nhiều phóng sự của Đài Truyền hình Việt Nam, các phóng viên đóng giả người đi gửi tiền để đàm phán lãi suất với ngân hàng. Khi đó nhân viên các ngân hàng đều trả lời có thể đàm phán lãi suất vượt trần quy định…

Trả lời HĐXX, nguyên Tổng Giám đốc Oceanbank Nguyễn Minh Thu trình bày, việc chi lãi ngoài chia làm hai phần, một là chăm sóc khách hàng lớn thì có một số người trực tiếp thực hiện như bị cáo Nguyễn Minh Thu, Nguyễn Thị Minh Phương – cựu Phó TGĐ. Đa số khách hàng lớn là các công ty thuộc ngành dầu khí. Ngoài ra, tiền chi chăm sóc còn thực hiện đối với các cá nhân. Từ khi lên vị trí Tổng Giám đốc, bị cáo Thu không nắm rõ nên không biết sự phân công trong chi chăm sóc lãi ngoài đối với cá nhân như thế nào.

Cũng tại tòa, HĐXX thẩm tra việc chi và nhận lãi ngoài. Theo đó, tòa đã cho bị cáo đối chất trực tiếp với những người mà họ khai đã trực tiếp đưa tiền lãi ngoài… Bị cáo Nguyễn Trà My (nguyên Phó Giám đốc Oceanbank, Chi nhánh Thăng Long) khai đã 3 lần chuyển số tiền hơn 11 tỷ đồng cho ông Nguyễn Tuấn Hùng, Trưởng ban Tài chính Tổng công ty thăm dò khai thác Dầu khí (PVEP). Theo đó, đại diện doanh nghiệp này,  ông Nguyễn Tuấn Hùng cho biết, từ 2011 - 2014, doanh nghiệp này có nhiều hợp đồng, giao dịch với OcenaBank.

Nhắc lại lời khai trong hồ sơ vụ án, HĐXX hỏi ông Hùng “Bị cáo My cho rằng đã chuyển tổng cộng hơn 11 tỷ đồng tiền lãi ngoài cho ông, ông thấy thế nào”? Đáp lời, đại diện PVEP khẳng định: “Tôi không làm việc với chị Trà My. Hôm nay, tôi cũng rất ngạc nhiên khi chị My trả lời vấn đề này”.

Cũng theo ông Hùng giải thích, PVEP là doanh nghiệp Nhà nước và không chỉ gửi tiền vào cho OceanBank. Do đó, có chủ trương không nhận khoản tiền lãi ngoài hợp đồng của bất kỳ tổ chức tín dụng nào.

Nói về các giao dịch với OceanBank, ông Hùng cho biết PVEP có gửi tiền tại Ngân hàng Đại Dương, gửi nhiều lần với nhiều hợp đồng khác nhau. Trong đó có những hợp đồng lên đến 200 tỷ đồng, còn hợp đồng vừa thì khoảng 5 tỷ đồng. “Tôi khẳng định từ tháng 9/2011 đến năm 2014, tôi không nhận bất cứ khoản tiền nào của Oceanbank” – đại diện PVEP nói.

Trước những bác bỏ của ông Nguyễn Tuấn Hùng về việc nhận tiền “chăm sóc khách hàng” từ Oceanbank, bị cáo Nguyễn Trà My vẫn khẳng định, nhiều lần gặp trực tiếp ông Hùng để chuyển tiền với tổng số tiền hơn 11 tỷ đồng. “Những lần gặp và đưa tiền cho anh Hùng đều rất nhanh, chỉ diễn ra trong vòng 30 giây”. – Bị cáo My khai trước tòa.

Bị cáo Trà My cho biết, đã 3 lần đưa tiền cho bà Tạ Thị Minh Nguyệt (đại diện Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PVPower) số tiền hơn 2 tỷ đồng. Trả lời vấn đề này, bà Tạ Thị Minh Nguyệt cho biết, từ năm 2009 - 2014, doanh nghiệp này có nhiều hợp đồng vay tiền và gửi tiền tại Oceanbank. Quá trình giao dịch không thông qua Công ty CP BSC Việt Nam (doanh nghiệp của Hà Văn Thắm) mà tất cả đều đàm phán trực tiếp với OceanBank. Giải thích về việc không nhận sự “chăm sóc khách hàng” từ OceanBank, đại diện PVPower cho rằng do doanh nghiệp đã hưởng lãi suất kịch trần, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước nên không có căn cứ để nhận lãi ngoài hợp đồng.

Tiếp tục làm rõ về việc chi lãi ngoài, HĐXX tiếp tục yêu cầu bị án Phạm Công Danh trả lời đề nghị của OceanBank đối với khoản vay 500 tỷ đồng của Công ty Trung Dung. Bị án Danh cho biết, việc cho vay và thủ tục như thế nào Danh không hề tham gia, cũng không có văn bản nào của Cơ quan điều tra khẳng định Danh có liên quan đến quá trình giải ngân. Đồng thời, Phạm Công Danh cho rằng, khoản tiền này ông ta không nhận được đồng nào. Theo bị án này, 500 tỷ đồng vẫn còn ở trong Ngân hàng Đại Tín (giờ là Ngân hàng CB). Phạm Công Danh đề nghị nếu khoản tiền này cho vay sai quy định, không có cơ sở pháp lý thì đề nghị Ngân hàng CB chuyển trả lại tiền cho Oceanbank.

Đáng chú ý, tại phiên tòa, HĐXX tiếp tục làm rõ về số cổ phần góp vốn tại Oceanbank. Theo cáo trạng, quá trình điều hành, Hà Văn Thắm và các đồng phạm để xảy ra nhiều vi phạm trong việc cho vay, huy động tiền gửi, chi lãi suất vượt trần gây thiệt hại nghiêm trọng cho Oceanbank và các cổ đông... Cơ quan chức năng xác định, tổng số tiền Oceanbank bị thiệt hại là hơn 1.500 tỷ đồng. Tính đến ngày 31/3/2014, vốn điều lệ của OceanBank là 4.000 tỷ đồng, gồm 1.137 cổ đông, trong đó có 4 cổ đông sở hữu trên 5% vốn điều lệ là Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) chiếm 20%, công ty CP Tập đoàn Đại Dương chiếm 20%, công ty TNHH VNT chiếm 20%, công ty CP Đầu tư và Xây dựng Sông Đà 6,65%... Sau những vi phạm dẫn đến nợ xấu, ngày 6/5/2015, Ngân hàng Nhà nước quyết định mua lại Oceanbank với giá 0 đồng, chuyển đổi lại thành Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Đại Dương.

Tại tòa, đại diện theo ủy quyền của OceanBank, Luật sư Vũ Thị Kim Ngọc cho biết: Sau khi Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá 0 đồng, Ngân hàng Đại Dương đang thực hiện kiện toàn lại bộ máy và tích cực triển khai các phương án thu hồi hậu quả do vụ án để lại.

Toàn bộ cổ phần của nhóm cổ đông sở hữu trên 5% đã được bán cho Nhà nước với giá 0 đồng, điều đó đồng nghĩa với việc các đơn vị này không còn quyền lợi gì. Luật sư Ngọc cho rằng, Ngân hàng Nhà nước mua lại Oceanbank với giá 0 đồng là đúng quy định pháp luật. Còn đối với các khách hàng của Oceanbank trước thời điểm bị NHNN mua lại 0 đồng, quyền lợi và nghĩa vụ của họ vẫn được thực hiện bình thường. Nhà Nước sẽ phải đứng ra chịu trách nhiệm đối với số khách hàng này.

Người đại diện của Oceanbank cũng cho rằng, đối với những cá nhân có vốn góp tại Oceanbank trước thời điểm 31/3/2014, quan điểm của Oceanbank là Oceanbank đã được chuyển giao cho Nhà nước với giá 0 đồng thì đồng nghĩa với việc chấm dứt quyền và nghĩa vụ của họ ở đây.

HĐXX hỏi đại diện của PVN liên quan đến việc góp vốn điều lệ 800 tỷ đồng vào Oceanbank giờ về 0, trách nhiệm thuộc về ai? Trả lời về câu hỏi này, đại diện ủy quyền của PVN cho rằng, bản thân được mời đến tòa với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, không thể đưa ra phán xét trách nhiệm.

Cũng theo người đại diện của PVN, những người đại diện cho tập đoàn quản lý cổ phần đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm của họ. Liên quan đến việc Oceanbank được Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá 0 đồng, đại diện PVN nói đây là quyết định đơn phương, không phải là sự thỏa thuận đôi bên…