Theo Viện Kiểm sát, mặc dù biết rõ đất đồng Sênh ở xã Đồng Tâm là đất Quốc phòng đã được Thanh tra TP Hà Nội và Thanh tra Chính phủ kết luận; các cơ quan chức năng đã 2 lần tổ chức buổi thông tin, đối thoại với người dân xã Đồng Tâm để người dân hiểu và thực hiện đúng quy định của pháp luật, tuy nhiên, từ năm 2013, ông Lê Đình Kình (SN 1936, trú tại xã Đồng Tâm) đã cùng Lê Đình Công, Nguyễn Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển và một số người tại xã Đồng Tâm thành lập “Tổ đồng thuận” với mục đích chiếm lại đất đồng Sênh chia nhau.
Viện Kiểm sát xác định, các bị cáo này thường xuyên lôi kéo, kích động quần chúng, người dân khiếu kiện phức tạp về việc quản lý, sử dụng đất của chính quyền xã Đồng Tâm; sử dụng mạng xã hội tuyên truyền đất đồng Sênh là của xã Đồng Tâm; đồng thời kêu gọi người dân xã Đồng Tâm đấu tranh để giữ đất. Từ năm 2017 đến đầu năm 2020, Lê Đình Kình đã chỉ đạo “Tổ đồng thuận” và nhiều đối tượng khác gây ra nhiều vụ bắt giữ người trái pháp luật, cố ý làm hư hỏng tài sản.
| 2 bị cáo bị đề nghị tuyên án tử hình |
Đầu tháng 1/2020, khi biết lực lượng Công an TP Hà Nội phối hợp với Quân chủng Phòng không – Không quân (Bộ Quốc phòng) triển khai bảo vệ lực lượng thi công xây dựng tường rào Sân bay Miếu Môn trên đất đồng Sênh, Lê Đình Kình đã cùng các bị cáo góp tiền mua 10 quả lựu đạn, mua xăng làm 85 chai bom xăng, mua khoảng 10 tuýp sắt có gắn dao bầu, liềm, mua pháo… nhằm tấn công lực lượng chức năng.
Rạng sáng 9/1/2020, khi lực lượng công an đến cổng thôn Hoành, xã Đồng Tâm (cách nhà Lê Đình Kình khoảng 50m) để bảo vệ mục tiêu theo kế hoạch thì bị các đối tượng dùng gạch đá, bom xăng, dao bầu tấn công. Trong quá trình kiên quyết trấn áp hành vi đặc biệt nguy hiểm của các đối tượng, 3 cán bộ, chiến sỹ công an đã hy sinh.
Qua xét hỏi công khai tại phiên tòa, Viện Kiểm sát nhận định, các bị cáo Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu còn khai báo chưa thành khẩn; các bị cáo còn lại đã thành khẩn khai báo, thể hiện sự hối cải. Trong đó, qua xét hỏi công khai cũng như các tài liệu thu thập được đã xác định bị cáo Lê Đình Công tham gia “Tổ đồng thuận”, lôi kéo mọi người chiếm lại đất đồng Sênh; lôi kéo mọi người mua lưu đạn, hướng dẫn các làm bom xăng. Mặc dù bị cáo chối tội tại phiên tòa, nhưng xét những lời khai của bị cáo tại cơ quan điều tra đã được ghi âm, ghi hình dưới sự chứng kiến của cơ quan điều tra, đối chiếu với các lời khai của những bị cáo khác, Viện Kiểm sát xác định Lê Đình Công chủ mưu trong vụ án.
Viện Kiểm sát cũng xác định, bị cáo Bùi Viết Hiểu là người trực tiếp phát biểu, soạn thảo các đơn khiếu nại, tham gia họp bàn tại nhà ông Lê Đình Kình. Mặc dù bị cáo phủ nhận lời khai tại phiên tòa, lời khai trước sau bất nhất, khai báo gian dối, trốn tránh trách nhiệm của bản thân, tuy nhiên, qua các lời khai của các bị cáo khác cũng như chính lời khai của bị cáo tại cơ quan điều tra đã được ghi âm, ghi hình, Viện Kiểm sát đủ cơ sở xác định bị cáo thuộc nhóm chủ mưu, cầm đầu.
Xét hành vi của từng bị cáo, Viện Kiểm sát nhận định các bị cáo Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển và Nguyễn Quốc Tiến giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu, vừa chỉ đạo các bị cáo khác vừa trực tiếp thực hiện tội phạm. Các bị cáo Lê Đình Chức, Lê Đình Doanh, Lê Đình Uy là những người trực tiếp tham gia thực hiện tội phạm “Giết người”. Những bị cáo còn lại được xác định là đồng phạm với vai trò giúp sức. Đối với hành vi của 4 bị cáo bị truy tố tội “Chống người thi hành công vụ”, khi lực lượng công an đang thi hành nhiệm vụ, các bị cáo đã chửi bới, ném gạch đá vào phía lực lượng công an.
“Đây là vụ án hình sự đặc biệt nghiêm trọng, hành vi đặc biệt nguy hiểm, gây hoang mang cho Nhân dân. Khi lực lượng công an thi hành công vụ, các bị cáo đã dùng các hung khí nguy hiểm chống lại lực lượng công an. Hành vi của bị cáo là có tổ chức, thể hiện sự côn đồ, giết nhiều người; hành vi gây hoang mang, bất bình trong quần chúng Nhân dân, gây ra sự đau thương, mất mát to lớn cho gia đình bị hại” – đại diện Viện Kiểm sát nhận định.
Đánh giá tính chất mức độ, hành vi, vị trí vai trò của từng bị cáo, Viện Kiểm sát xác định, các bị cáo Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu… là chủ mưu giết người, hành vi của các bị cáo có sự cấu kết chặt chẽ. Trong đó, Lê Đình Công được xác định là người có hành vi giết người với tính chất côn đồ, giết 2 người trở lên, giết người đang thi hành công vụ. Tại phiên tòa, bị cáo còn khai báo quanh co, gian dối. Trước hành vi đặc biệt nghiêm trọng của bị cáo Lê Đình Công, Viện Kiểm sát xét thấy cần loại bỏ bị cáo ra khỏi đời sống xã hội.
Bị cáo Lê Đình Chức cũng chủ động chống đối, cùng mang hung khí lên trần nhà rồi ném bom xăng, lựu đạn về phía lực lượng công an, dùng tuýp sắt gắn dao bầu chọc khiến 3 cảnh sát ngã xuống hố rồi cùng Lê Đình Doanh đổ xăng thiêu, khiến 3 chiến sỹ hy sinh. Hành vi thể hiện mất nhân tính, không còn khả năng cải tạo. Bị cáo này từng bị xét xử về tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Lê Đình Chức cũng giết trên 2 người, có tổ chức, có tính côn đồ nên cần thiết phải loại bỏ vĩnh viễn khỏi đời sống xã hội.
Đối với các bị cáo khác, Viện Kiểm sát cũng căn cứ vào những tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ cụ thể để đề nghị HĐXX xử phạt các bị cáo ở mức hình phạt tương xứng với hành vi phạm tội.
Tại phiên toà, Viện Kiểm sát đã thay đổi tội danh truy tố với 19 người từ tội “Giết người” sang tội “Chống người thi hành công vụ”. Đây là một kiến nghị nhân văn, thể hiện sự khoan hồng của pháp luật, mở cho các bị cáo một con đường để làm lại cuộc đời.
Từ những phân tích trên, Viện KSND TP Hà Nội đề nghị HĐXX tuyên án các bị cáo: Lê Đình Công tử hình; Lê Đình Chức tử hình; Bùi Viết Hiểu mức án 16-18 năm tù; Nguyễn Văn Tuyển 14-16 năm tù; Lê Đình Doanh chung thân; Nguyễn Quốc Tiến 16-18 năm tù cùng về tội Giết người.
Ngoài ra, Nguyễn Văn Quân, Lê Đình Uy, Lê Đình Quang đều bị đề nghị 6-7 năm cùng tù về tội “Chống người thi hành công vụ”; Bùi Văn Tiến 5-6 năm tù về tội “Chống người thi hành công vụ”; Bùi Thị Nối, Lê Đình Quân, Trịnh Văn Hải đều 4-5 năm tù về tội “Chống người thi hành công vụ”; Bùi Thị Đục, Nguyễn Thị Bét, Trần Thị La, Nguyễn Văn Duệ, Nguyễn Xuân Điều, Bùi Văn Tuấn đều từ 3-4 năm tù cùng tội “Chống người thi hành công vụ”; Nguyễn Thị Lụa từ 2 năm 6 tháng - 3 năm tù; Mai Thị Phần, Bùi Văn Niên từ 2 năm - 2 năm 6 tháng tù về tội “Chống người thi hành công vụ”. 7 bị cáo còn lại bị đề nghị từ 15 – 36 tháng tù cải tạo không giam giữ cùng về tội “Chống người thi hành công vụ”. Các bị cáo liên đới bồi thường cho 3 gia đình bị hại theo đúng quy định của pháp luật.
