Sáng 4/1, Ủy ban Dân tộc tổ chức hội nghị toàn quốc tổng kết công tác dân tộc năm 2022; sơ kết 1 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bảo dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I; từ năm 2021 đến năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2023.
Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh chủ trì và phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.
Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến kết nối tới các địa phương vùng dân tộc thiểu số và miền núi, điểm cầu chính tại Thủ đô Hà Nội.
Tại điểm cầu TP Nội có Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Lê Hồng Sơn cùng đại diện các đơn vị liên quan.
Hỗ trợ tín dụng cho hơn 6,5 triệu hộ nghèo, cận nghèo
Báo cáo tại hội nghị cho thấy, trong năm năm 2022, các bộ, ban, ngành, địa phương đã có sự phối hợp chặt chẽ hơn, hiệu quả hơn, thể hiện nổi bật nhất là việc phối hợp triển khai và hướng dẫn thực hiện Chương trình, đề xuất các đề án trong chương trình hành động thực hiện chiến lược công tác dân tộc, thể hiện rõ trách nhiệm với vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Nhờ đó, công tác dân tộc năm 2022 ở Trung ương và địa phương có nhiều chuyển biến rõ nét và kết quả nổi bật.
Trong đó, trọng tâm là ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, sửa đổi 7 thông tư, xây dựng đề án chuyển đổi số và ban hành các văn bản hướng dẫn theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương, thể hiện sự đổi mới tư duy về xây dựng và thực hiện chính sách dân tộc. Các văn bản hướng dẫn có sự tham gia của các địa phương, sát thực tế hơn, phù hợp hơn với điều kiện vùng dân tộc.
Công tác dân tộc năm 2022 đã góp phần quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu chung về phát triển kinh tế - xã hội. Sản xuất đã có bước phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa; tỷ lệ hộ nghèo giảm đạt chỉ tiêu đề ra, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào ổn định và từng bước được cải thiện; kết cấu hạ tầng tiếp tục được tăng cường; công tác giáo dục, y tế ở vùng dân tộc thiểu số có nhiều tiến bộ; giá trị văn hóa dân tộc tiếp tục được quan tâm bảo tồn và phát huy.
Theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội, ước đến 31/12/2022, tổng dư nợ tín dụng chính sách đạt 286.970 tỷ đồng với hơn 6,5 triệu hộ nghèo và cận nghèo và đối tượng chính sách khác, trong đó cho vay theo Nghị định 28/2022/NĐ-CP ước đạt 2.780 tỷ đồng với 30.000 người vay. Trong đó, Bộ Giao thông vận tải đã hoàn thành Đề án xây dựng 186 cầu treo dân sinh ở khu vực tập trung nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, đảm bảo an toàn giao thông với tổng mức đầu tư 1005 tỷ đồng trên địa bàn 28 tỉnh miền núi phía Bắc, miền Trung và Tây Nguyên; xây dựng 2.457 cầu dân sinh với kinh phí 5.695,53 tỷ đồng trên phạm vi 50 tỉnh…
Trong năm 2023, Ủy ban Dân tộc tập trung vào 10 nhóm nhiệm vụ trọng tâm chỉ đạo, điều hành. Trong đó, tổ chức thực hiện tốt hơn nữa Chương trình, trọng tâm là tập trung tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong thực hiện Quyết định số 1719/QĐ-TTg để đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Đồng thời, tăng cường công tác theo dõi, nắm tình hình trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi, kịp thời cung cấp thông tin, báo cáo về chương trình, chính sách dân tộc, đặc biệt là các điểm nóng về an ninh trật tự, tình hình thiên tai, dịch bệnh, môi trường...
Xóa đói, giảm nghèo chưa bền vững
Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu đánh giá cao các chính sách của Đảng, Nhà nước trong phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cũng cho rằng, đời sống của đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo vẫn còn cao. Công tác xóa đói giảm nghèo tuy có tiến bộ, song vẫn còn cao, giảm nghèo chưa bền vững; chênh lệch mức sống giữa vùng đồng bào dân tộc thiểu số với mặt bằng chung cả nước chậm được thu hẹp.
Cùng với đó, chất lượng giáo dục và nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số và miền núi còn thấp. Việc thực hiện một số chính sách ưu đãi về giáo dục cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi thu được những kết quả nhất định nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu về số lượng và chất lượng nguồn nhân lực, nguồn cán bộ cho sự phát triển bền vững của vùng.
Phát biểu tại hội nghị, Trưởng ban Dân tộc TP Hà Nội Nguyễn Nguyên Quân cho biết, năm 2022 công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc được Thành ủy, HĐND, UBND TP luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị, đặc biệt là các địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vào cuộc cùng với sự chủ động tham mưu tích cực của Ban Dân tộc, công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc được triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, toàn diện có hiệu quả thiết thực. Nổi bật là thành phố đã ban hành kịp thời kế hoạch thực hiện chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn đến 2045 theo tinh thần Nghị quyết số 10/NQ-CP của Chính phủ với 7 nhiệm vụ đột phá, 9 nhiệm vụ chủ yếu và 4 nhóm giải pháp cụ thể phù hợp với tình hình thực tiễn Thủ đô.
“Thành phố đã triển khai quyết liệt có hiệu quả kế hoạch 153 thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2030 với kinh phí bố trí trong kế hoạch trung hạn 5 năm giai đoạn 2021-2025 trên 2.100 tỷ đồng để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng 14 xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi cho 121 dự án. Năm 2022 là năm đầu tiên thành phố thực hiện hỗ trợ hằng tháng cho người uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số với mức 50% mức lương cơ sở với kinh phí hơn 1.130 triệu đồng” – ông Nguyễn Nguyên Quân cho biết.
Hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, năm 2022 là năm đầu tiên tổ chức triển khai Chương trình, theo đó các địa phương đã triển khai hết sức đồng bộ. Trong đó, Ủy ban Dân tộc cùng 15 bộ, ngành được giao nhiệm vụ thực hiện các dự án, tiểu dự án của Chương trình đã hoàn thành 32/33 văn bản hướng dẫn; 60 văn bản trao đổi, quy trình… đây là cơ sở pháp lý để các địa phương triển khai có hiệu quả Chương trình.
“Ngày 30/12/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc từ nay đến năm 2030, tầm nhìn 2045, gồm có 25 đề án, chính sách được các bộ, ban ngành triển khai. Đây là cơ sở chính trị, pháp lý quan trọng nhất về công tác dân tộc ngoài các Nghị quyết của Đảng và Kết luận số 65-KL/TƯ ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TƯ của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới” – Bộ trưởng cho biết.
Về nhiệm vụ trọng tâm năm 2023, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đề nghị các địa phương cần tiếp tục triển khai thực hiện tốt các Chỉ thị, Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; các văn bản chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính phủ có liên quan đến công tác dân tộc. Trong đó, cần có sự lồng ghép các chương trình, dự án để bảo đảm được thực hiện hiệu quả và phù hợp với từng địa phương. Chú trọng hỗ trợ công tác xóa đói, giảm nghèo cho các vùng đồng bào dân tộc và miền núi còn gặp nhiều khó khăn.
Cùng với tập trung tháo gỡ các khó khăn vướng mắc liên quan đến chính sách cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Bộ trưởng Hầu A Lềnh đề nghị các đơn vị liên quan tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế các chương trình, chính sách dân tộc để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của chính sách giai đoạn 2021-2030. Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành với phương châm sâu sát, quyết liệt, đặc biệt là đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án trong Chương trình.
Trưởng ban Dân tộc TP Nguyễn Nguyên Quân:
Trong năm 2023, TP Hà Nội tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể về công tác dân tộc thực hiện chính sách dân tộc, huy động sự vào cuộc của hệ thống chính trị và sự phối hợp với các sở, ban ngành để triể khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ công tác dân tộc trên địa bàn.
Cùng với đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong triển khai thực hiện các dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đảm bảo các dự án hoàn thành đúng tiến độ, phát huy hiệu quả đầu tư. Đồng thời tiếp tục rà soát các danh mục, ưu tiên dành nguồn lực bố trí cho các dự án cần thiết, dân sinh bức xúc trong các năm tiếp theo.
Tiếp tục bổ sung các cơ chế, chính sách hỗ trợ, phát triển sản xuất nâng cao thu nhập, đời sống người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phù hợp điều kiện kinh tế xã hội, ngân sách địa phương. Đồng thời, tăng cường cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai hiệu quả Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về công tác dân tộc, chính sách dân tộc đảm bảo kết nối liên thông từ cơ sở đến TP, Ủy ban Dân tộc theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Ủy ban Dân tộc.
