Sáng 5/6, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ 3 thuộc lĩnh vực kiểm toán.
Đảm bảo kỷ luật kỷ cương tài chính Nhà nước
Phát biểu kết thúc nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kiểm toán, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Kiểm toán Nhà nước có vai trò quan trọng trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, góp phần đảm bảo kỷ luật kỷ cương tài chính Nhà nước; quản lý sử dụng có hiệu quả tài chính, tài sản công; giúp Đảng, Nhà nước trong công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và thực hành tiết kiệm.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, phiên chất vấn diễn ra trong không khí sôi nổi, thẳng thắn trên tinh thần xây dựng. Chất vấn của các đại biểu Quốc hội rất cụ thể, bám sát nội dung chất vấn. Tổng Kiểm toán Nhà nước lần đầu tiên trả lời chất vấn trước Quốc hội nhưng đã chuẩn bị kỹ lưỡng về nội dung, nắm chắc vấn đề, trả lời ngắn gọn rõ ý, thuyết phục, đi thẳng vào các vấn đề đại biểu Quốc hội đặt ra.
Đã có 35 đại biểu đăng ký và đã được phát biểu chất vấn, trong đó có 1 ý kiến tranh luận. Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã tham gia trả lời, giải trình làm rõ thêm các vấn đề liên quan.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, hoạt động của Kiểm toán Nhà nước thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, đã cung cấp những thông tin xác thực, chỉ ra nhiều hạn chế, bất cập, sai phạm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong hoạt động quản lý, điều hành, sử dụng tài chính công, tài sản công của các Bộ, ngành, địa phương, các đơn vị và có kiến nghị góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật.
Bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, bất cập. Kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Còn có kiểm toán viên vi phạm quy chế làm việc, quy tắc ứng xử, đạo đức nghề nghiệp. Còn một số trường hợp chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, kiểm toán.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Tổng Kiểm toán nhà nước, Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, có những giải pháp hiệu quả để khắc phục, tập trung vào các vấn đề trọng tâm.
Trong đó, Kiểm toán Nhà nước đẩy mạnh thực hiện Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030; tập trung kiểm toán theo kế hoạch đã được phê duyệt, nhất là những vấn đề dư luận xã hội, đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về Kiểm toán Nhà nước. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát việc thực thi công vụ…
“Ngoài ra, các Bộ, ngành, địa phương, đơn vị được kiểm toán thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị kiểm toán; kiểm điểm trách nhiệm tổ chức, cá nhân và xử lý nghiêm các trường hợp chậm hoặc không thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán” - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp kiểm toán
Trước đó, trả lời các câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, đối với hệ thống kiểm toán, chúng ta có 2 hệ thống kiểm toán. Thứ nhất, Kiểm toán Nhà nước là cơ quan kiểm toán độc lập, do Quốc hội thành lập và thực hiện theo pháp luật. Kiểm toán Nhà nước với nguyên tắc và phạm vi thực hiện sẽ tiến hành hoạt động kiểm toán đối với những đơn vị có tài sản, có tiền của nhà nước.
Theo đánh giá của Bộ trưởng Bộ Tài chính, Kiểm toán nhà nước có quy trình chặt chẽ, chất lượng tốt; việc áp dụng công nghệ cao, công nghệ thông tin trong kiểm toán đang được thực hiện rất nổi trội. Đây là một trong những cơ quan hàng đầu trong thực hiện kiểm toán và thanh tra về đầu tư.
Nhánh thứ hai là hệ thống kiểm toán độc lập, thực hiện theo luật kiêm toán độc lập. Tức là cung cấp các dịch vụ kiểm toán cho các doanh nghiệp. Tổ chức cung cấp này gồm những người hành nghề kiểm toán độc lập; doanh nghiệp kiểm toán độc lập; các doanh nghiệp nước ngoài có chi nhánh kiểm toán đặt tại Việt Nam.
Những đối tượng này sẽ thực hiện hợp đồng kiểm toán để thực hiện dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính; kiểm toán dự án đầu tư hoặc kiểm toán một công việc mà do doanh nghiệp thuê. Kiểm toán độc lập sẽ phối hợp với Kiểm toán nhà nước thông qua vấn đề hợp đồng, trưng dụng để thực hiện kiểm toán theo yêu cầu của Kiểm toán nhà nước.
Bộ Tài chính thực hiện đúng quy định của Luật Kiểm toán nhà nước về quản lý chất lượng kiểm toán; Bộ không trực tiếp thực hiện kiểm toán. Theo đó, Bộ Tài chính quản lý chất lượng kiểm toán thông qua việc ban hành các cơ chế, chính sách, ban hành chiến lược, thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức kiểm toán này.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, trong 2 năm vừa qua, Bộ Tài chính đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 20 doanh nghiệp kiểm toán; kiểm tra 62 hồ sơ kiểm toán. Đến năm 2024, Bộ đã đưa ra kế hoạch sẽ thực hiện kiểm tra 20 đến 24 doanh nghiệp, trong đó có 8 doanh nghiệp có lợi ích công chúng trong lĩnh vực chứng khoán.
“Như vây, Bộ Tài chính đã tập trung nâng cao chất lượng kiểm toán độc lập thông qua bồi dưỡng, tập huấn, cấp phép và thanh tra, kiểm tra đúng theo quy định của pháp luật” - Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.
