Phục hồi nhanh, tăng trưởng cao
Một trong những điểm sáng nổi bật của bức tranh xuất khẩu Việt Nam chính là sự vươn lên trở thành thị trường nhập khẩu dẫn đầu của Mỹ. Số liệu của Bộ Công Thương cho thấy, trong 10 tháng năm 2024, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Mỹ đạt 98,4 tỷ USD, tăng 24,2%, so với cùng kỳ năm 2023.
Đây là mức tăng mạnh nhất trong số các thị trường xuất khẩu có tăng trưởng của Việt Nam trong 10 tháng qua. Cán cân thương mại với Mỹ duy trì xuất siêu khi đạt 86,1 tỷ USD, tăng 26,9% so với cùng kỳ năm 2023.
Lý giải nguyên nhân, Bộ Công Thương đánh giá, tại thị trường Mỹ đã có những động thái cắt giảm lãi suất, qua đó kích cầu tiêu dùng trở lại, mở rộng nhu cầu xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp. Nhờ đó đã giúp nhu cầu tiêu dùng đồ gỗ, thủy sản, dệt may… tại thị trường này đang tăng mạnh mẽ.
Phân tích về tình hình xuất khẩu sang Mỹ, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải cho biết, từ đầu năm đến nay, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như: điện thoại và linh kiện, máy vi tính sản phẩm điện tử và linh kiện, sản phẩm dệt may, giày dép, đồ gỗ, thủy sản… sang thị trường Mỹ có sự tăng trưởng cao cho thấy sự phục hồi nhanh chóng của thị trường này.
Đơn cử, trong nhóm các thị trường hàng đầu của thủy sản Việt Nam 9 tháng qua, Mỹ có tín hiệu tốt nhất khi xuất khẩu thủy sản sang thị trường này đạt 551 triệu USD, tăng 19,5% so với cùng kỳ năm 2023.
Hay như xuất khẩu gỗ cũng cho thấy sự tăng trưởng ấn tượng, trong 9 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu gỗ vào Mỹ đạt 5,9 tỷ USD, tăng 24,7% so với cùng kỳ năm 2023. Đây cũng là thị trường quan trọng nhất của ngành gỗ Việt Nam.
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Mỹ là thị trường có quy mô nhập khẩu lớn nhất thế giới. Việt Nam tuy nằm trong tốp đầu các thị trường xuất khẩu lớn vào Mỹ, nhưng mới chiếm khoảng 3% tổng mức nhập khẩu của nước này, nên dư địa xuất khẩu sang Mỹ còn rất lớn.
Đặc biệt, quan hệ giữa hai nước đã được nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện từ năm 2023, tạo thuận lợi cho thương mại hai chiều. Trong khi đó, cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống tại Mỹ với trên 2,5 triệu người, chính là cầu nối giữa Việt Nam và Mỹ trên nhiều lĩnh vực như đầu tư, thương mại, du lịch, kiều hối…
Thực hiện nhiều giải pháp xuất khẩu bền vững
Nhiều chuyên gia nhận định, việc ông Donal Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ, trong đó những chính sách kinh tế như tăng thuế nhập khẩu, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và thu hút FDI về Mỹ, dự kiến sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các ngành nghề và lĩnh vực của Việt Nam, bao gồm: xuất nhập khẩu, tỷ giá...
Tham tán thương mại - Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ Đỗ Ngọc Hưng phân tích: Việt Nam luôn coi quan hệ kinh tế - thương mại, đầu tư và tài chính với Mỹ là động lực mạnh mẽ trong thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước. Việt Nam đang thặng dư thương mại với Mỹ do đó cần thúc đẩy cân bằng thương mại giữa hai nước bằng biện pháp tăng cường nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ về Việt Nam, tránh xuất khẩu những mặt hàng quá ồ ạt.
Tuy nhiên, theo ông Đỗ Ngọc Hưng, Việt Nam cần có những biện pháp phù hợp để triển khai hiệu quả kế hoạch hành động hướng tới cán cân thương mại hài hòa, bền vững giữa Việt Nam và Mỹ. Các ngành hàng truyền thống như dệt may, da giày, gỗ và sản phẩm gỗ, nông nghiệp... phục vụ nhu cầu tiêu dùng vẫn giữ nhịp tăng trưởng ổn định, các ngành hàng khác cũng tận dụng cơ hội xuất khẩu sang Mỹ; đồng thời lưu ý khả năng các vụ kiện có thể xảy ra.
Để nâng cao hơn nữa kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang thị trường Mỹ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, lưu ý, các doanh nghiệp khi xuất khẩu sang Mỹ cần xác định rõ chiến lược sản phẩm, đối tác, kênh phân phối; tìm hiểu kỹ các quy định, rào cản xuất khẩu, khả năng liên quan tới các vụ việc phòng vệ thương mại; đảm bảo nguyên vật liệu đầu vào có nguồn gốc rõ ràng, không ảnh hưởng tới môi trường hay sử dụng lao động cưỡng bức; đồng thời từng bước nghiên cứu nâng cấp cơ sở sản xuất, nhà máy theo các tiêu chuẩn “sản xuất xanh".
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần tích cực tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ triển lãm, kết nối với các cơ quan liên quan, tạo uy tín và gây dựng niềm tin với khách hàng Mỹ. Để phát triển thị trường, ngoài việc hợp tác với các nhà nhập khẩu, kênh phân phối lớn, doanh nghiệp cũng cần áp dụng chiến lược đa dạng hóa khách hàng và tích cực tìm kiếm các thị trường ngách để giảm thiểu rủi ro.
Với chính sách kinh tế dưới thời Tổng thống Donald Trump sắp tới, việc bảo hộ hàng sản xuất tại thị trường Mỹ sẽ gia tăng. Các biện pháp phòng vệ thương mại sẽ được thiếp lập và các vụ kiện phòng vệ thương mại có thể sẽ nhiều hơn. Do vậy, doanh nghiệp trong nước cần phải có phương án chủ động sớm; hàng Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này cần minh bạch nguồn gốc xuất xứ ở nguyên liệu đầu vào, đặc biệt là việc tự chủ nguyên liệu và hướng đến xuất khẩu bền vững.
Tham tán thương mại - Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ Đỗ Ngọc Hưng
