Yêu thương mới giúp trẻ nên người

Tại buổi đối thoại: “Thúc đẩy sự tham gia của các bên liên quan, trong chấm dứt các hình thức trừng phạt thể chất tinh thần trẻ em” cuối tuần qua do Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD), Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam (VACR), và Mạng lưới Quản trị Quyền trẻ em đồng tổ chức, bà Ninh Thị Hồng - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam chỉ ra các nguyên nhân của bạo lực trẻ em. Theo đó, phụ huynh chưa nhận thức được các tác hại của việc trừng phạt thể chất, tinh thần trẻ em, vẫn áp dụng đòn roi không còn phù hợp. Trong khi đó, giáo viên lại chưa nhận thức đúng đắn, thiếu phương pháp giáo dục và kỷ luật tích cực. Tiêu chí đánh giá “gia đình văn hóa, tổ dân phố văn hóa” tạo ra tâm lý thành tích, không muốn xử lý các vụ việc liên quan đến trừng phạt trong gia đình. Đặc biệt là khi vẫn mang tư tưởng chuyện “đánh con” là việc riêng của gia đình. Mặc dù Luật Trẻ em và các nghị định hướng dẫn đã quy định rõ về trách nhiệm của các cơ quan, ban ngành trong việc bảo vệ trẻ. Tuy nhiên, các hình thức trừng phạt thể chất tinh thần lại không được quy định rõ ràng, dùng chung từ “bạo lực” khiến các cách diễn giải còn khác nhau.

Cho rằng số liệu 68,4% số trẻ em từng trải qua đau buồn do bị trường phạt thể chất, tinh thần là chưa chính xác, Viện trưởng MSD Nguyễn Phương Linh nêu ý kiến: Đây mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Trừng phạt thể chất, tinh thần trẻ em còn bị hiểu sai, cho rằng là vì lợi ích cho trẻ, để trẻ tốt hơn chứ không phải bạo lực. “Số liệu 68,4% thể hiện, cộng đồng, các bên liên quan bắt đầu nhận thức được tình trạng bạo lực thể chất, tinh thần trẻ em hiện giờ vô cùng phổ biến. Tỷ lệ lớn này cũng cảnh tỉnh mọi người về việc trẻ em Việt Nam đang chịu các hình thức trừng phạt thể chất, tinh thần như một biện pháp giáo dục chắc chắn không mang lại hiệu quả. Đã đến lúc chúng ta đoàn kết, nhận ra vai trò của mỗi bên liên quan, tìm giải pháp để giảm tỷ lệ trẻ em bị trừng phạt xuống” - bà Phương Linh nhấn mạnh.

Trừng phạt trẻ em bằng thể chất, tinh thần được chính các em học sinh đến từ 3 miền Bắc, Trung, Nam đã chỉ ra nhiều hậu quả. Trẻ rụt rè, mất tự tin, gặp phải vấn đề về tâm lý. Không chỉ thế, trẻ em sẽ học theo người lớn, tin rằng chỉ có đòn roi là cách giáo dục tốt nhất. Các em cảm thấy bị bỏ rơi, có tâm lý thù hằn, đối nghịch, gây hấn với cha mẹ, thầy cô. Trẻ còn bị đau, thương tích, để lại những dấu tích, sẹo trên cơ thể, thậm chí có nguy cơ dẫn đến tử vong. Từ đây, các em mong muốn mỗi nhà trường có một giáo viên tâm lý giúp học sinh suy nghĩ tích cực. Cha mẹ học cách lắng nghe và tâm sự với trẻ; gần gũi, dành thời gian cho con, học cách thấu hiểu. Khi trẻ mắc lỗi, cha mẹ dùng những hình thức kỷ luật tích cực, không nên so sánh với người khác. Đặc biệt là giáo dục trẻ em bằng tình yêu thương, dạy trẻ không dọa trẻ.

Có nhiều năm nghiên cứu về trẻ em, bà Nguyễn Phương Linh kiến nghị, cha mẹ, thầy cô hãy đồng hành cùng con, học trò để tìm ra giải pháp, quy tắc, giúp trẻ lớn lên, phát huy đúng sở trường. Trẻ em cũng phải có trách nhiệm đối với cả sự lớn lên của mình. “Khi trẻ em vi phạm các nội quy, quy định sẽ phải chịu trách nhiệm, bị phạt lao động, làm bài tập, tìm hiểu vấn đề nào đó, thay vì chịu đòn roi, mắng nhiếc. Ngoài ra các phần thưởng cũng rất quan trọng trong giáo dục tích cực như khích lệ trẻ tự tin, có môi trường an toàn để bộc lộ chính kiến hay khả năng. Cha mẹ khen thưởng bằng dành thời gian cho trẻ em, vui chơi với con..." - bà Linh nhấn mạnh.

Để chấm dứt trừng phạt thể chất tinh thần trẻ em, nhiều ý kiến đề nghị cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ trẻ em định nghĩa rõ ràng các hình thức bạo lực trẻ em, bao gồm cả trừng phạt thể chất, tinh thần dưới mọi hình thức, mọi cấp độ và có chế tài xử phạt mạnh. Xây dựng các mô hình trường học an toàn, trường học hạnh phúc, không có bạo lực và xâm hại trẻ em. Mỗi nhà trường nên có một hòm thư “Điều em muốn nói”. Đặc biệt là tăng cường truyền thông, nâng cao ý thức cho người dân, phụ huynh để hiểu rõ, có sự thay đổi. “Tới đây chúng tôi sẽ truyền thông về kiến thức, kỹ năng và tuyên truyền những mô hình, câu lạc bộ cha mẹ điển hình. Các thông điệp về bảo vệ trẻ em cùng hướng tới suy nghĩ, hành động tích cực và cụ thể” - Phó Cục trưởng Cục Trẻ em Nguyễn Thị Nga cho biết.