Cùng với đó là tình trạng cấp trùng thẻ bảo hiểm đã được KTNN phát hiện từ các năm trước nhưng vẫn chậm được khắc phục.
Bội chi ngày càng lớnTheo số liệu báo cáo tài chính của BHXH Việt Nam, số dư các quỹ đến hết năm 2015 là 471.813 tỷ đồng, trong đó, Quỹ BHXH bắt buộc là 370.360 tỷ đồng, Quỹ BHXH tự nguyện là 2.989 tỷ đồng, Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp là 49.180 tỷ đồng, Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) là 49.282 tỷ đồng. Tuy nhiên, kết quả kiểm toán của KTNN cho biết, bội chi tại các quỹ đang ngày càng lớn, nguy cơ âm quỹ cao. Cụ thể, Quỹ Hưu trí - tử tuất dự báo đến năm 2031 chênh lệch thu chi bắt đầu âm 35.962 tỷ đồng, kết dư cuối năm 2031 là 3.848.676 tỷ đồng, đến năm 2047 bắt đầu mất cân đối với số dư quỹ âm 625.540 tỷ đồng. Quỹ Ốm đau - thai sản dự báo đến năm 2025 chênh lệch thu - chi quỹ bắt đầu âm 1.421 tỷ đồng, kết dư cuối năm 2025 là 86.417 tỷ đồng, đến năm 2035 quỹ bắt đầu mất cân đối, số âm quỹ là 24.011 tỷ đồng...Làm thủ tục thanh toán bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Ảnh: Thanh Hải |
Về Quỹ BHXH tự nguyện, KTNN cho biết, nếu không có biến động lớn, thì đến năm 2020, chênh lệch hụt chi quỹ này là 668 tỷ đồng. Với Quỹ BHYT, năm 2015 số dư quỹ tăng 11.938 tỷ đồng song khả năng cân đối quỹ phụ thuộc rất nhiều vào chính sách y tế, xã hội của Nhà nước, mức thu đóng của người tham gia, chính sách giá viện phí, tác động của giá thuốc, vật tư y tế, do đó rất khó khăn trong việc dự báo tình hình cân đối quỹ trong dài hạn. Theo báo cáo, nửa đầu năm 2016, số chi đã vượt quỹ khám chữa bệnh 3.404 tỷ đồng. Với tốc độ chi như vậy, từ năm 2017, Quỹ BHYT bắt đầu bội chi hàng năm và phải dùng quỹ dự phòng để bù đắp. Năm 2017, quỹ dự phòng phải bù 14.464 tỷ đồng, năm 2018 phải bù 16.736 tỷ đồng, năm 2019 phải bù 18.354 tỷ đồng. Cuối năm 2019, quỹ dự phòng sẽ hết và âm 144 tỷ đồng.
Cấp trùng thẻ BHYTKTNN nhấn mạnh, tình trạng cấp trùng thẻ BHYT cho các đối tượng chính sách xảy ra phổ biến ở hầu hết các tỉnh, TP. Tình trạng này được phát hiện từ nhiều năm trước nhưng vẫn chưa khắc phục. Tổng số thẻ được cấp trùng nhau lên tới 116.096 thẻ. Trưởng ban Sổ - Thẻ, BHXH Việt Nam Chu Minh Tộ cũng thừa nhận, trong quá trình tổ chức thực hiện, nhiều tỉnh, TP vẫn chưa thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của BHXH Việt Nam: Chưa rà soát kỹ danh sách trước khi phát hành thẻ; chưa báo giảm dữ liệu cấp trùng; chưa thu hồi hết thẻ BHYT đã cấp trùng có thời hạn trên 1 năm. Ngoài ra, ngành BHXH chưa có cơ sở dữ liệu tập trung, số định danh quản lý người tham gia BHYT. Vì vậy, việc rà soát thẻ BHYT cấp trùng tại BHXH các tỉnh, TP vẫn còn để sót. Nguyên nhân của việc cấp trùng thẻ BHYT cho các đối tượng được ngân sách Nhà nước đóng, là do có nhiều cơ quan quản lý lập danh sách đối tượng chuyển sang cơ quan BHXH để cấp thẻ BHYT nhưng thông tin không trùng khớp dẫn đến một người có thể được cấp hơn một thẻ ở các nhóm đối tượng khác nhau.Bên cạnh đó, có sự khác nhau giữa báo cáo do BHXH công bố và kết quả sau kiểm toán của KTNN. Cụ thể, KTNN yêu cầu BHXH điều chỉnh các thông số: Khoản phải nộp cho ngân sách Nhà nước tăng 54 tỷ đồng do cấp trùng thẻ BHYT, do nộp thiếu thuế thu nhập cá nhân; giảm các khoản phải trả là 35 tỷ đồng; giảm chi BHXH tự nguyện là 1,9 tỷ đồng; giảm chi quản lý bộ máy là 35,6 tỷ đồng, tăng quỹ BHXH bắt buộc là 120,7 tỷ đồng; giảm kinh phí quản lý bộ máy lên tới 162 tỷ đồng. Ngoài ra, báo cáo kiểm toán căn cứ vào báo cáo của BHXH Việt Nam cho biết, tổng số tiền nợ đóng các quỹ bảo hiểm đến 31/12/2015 là 9.920,8 tỷ đồng, chiếm 4,88% trên tổng số phải thu năm 2015, tăng 0,61% so với năm 2014 và tăng 5,5% so với số tiền nợ đóng bảo hiểm năm 2015. Trong đó, chủ yếu là nợ đóng BHXH bắt buộc với 7.061,4 tỷ đồng, chiếm 71,4% tổng nợ đóng, tiếp theo là nợ đóng BHYT với 2.547,9 tỷ đồng chiếm 25,7% tổng nợ đóng; nợ đóng bảo hiểm thất nghiệp là 311,5 tỷ đồng và cuối cùng là nợ lãi với số tiền 1.428 tỷ đồng. Tình trạng nợ đọng, chậm đóng các quỹ bảo hiểm xảy ra ở hầu hết các tỉnh, TP, trong đó, các DN nợ đóng bảo hiểm chủ yếu là DN ngoài quốc doanh nợ lớn nhất.| Nếu phát hiện chi sai sẽ thu hồi và xử lý theo quy định của pháp luậtNgày 7/2, trao đổi với báo chí, ông Phạm Lương Sơn - Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, cơ quan bảo hiểm đang kiểm tra, rà soát khoản tiền hàng chục tỷ đồng mà các cơ sở y tế chi sai quy định trong quá trình khám chữa bệnh BHYT. Ông Phạm Lương Sơn nêu rõ trường hợp các cơ sở y tế thực hiện khám chữa bệnh khống, trục lợi, chỉ định các dịch vụ khám chữa bệnh sai quy định, cơ quan bảo hiểm sẽ tiến thu hồi và xử lý theo quy định pháp luật. Không có chuyện “vỡ quỹ” bảo hiểm Hai quỹ BHYT và BHXH đều do Nhà nước bảo hộ và điều chỉnh nên không bao giờ có chuyện “vỡ quỹ” bảo hiểm. Đơn cử là lương hưu vẫn được Nhà nước điều chỉnh trong từng thời kỳ nhằm phần nào đảm bảo đời sống của người lao động khi hết tuổi lao động. Hai quỹ này hoàn toàn nằm trong tầm quản lý chặt chẽ của Nhà nước. Do đó, chúng ta không nên dùng khái niệm “vỡ quỹ”, “thủng quỹ” bởi dễ làm dư luận hiểu nhầm. Tuy nhiên, để chống tình trạng mất cân đối quỹ trong dự kiến, chúng ta phải điều chỉnh chính sách phù hợp, tăng cường công tác quản lý quỹ BHXH hiệu quả và đảm bảo sự công bằng giữa người tham gia BHYT.Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi |
