Bãi đỗ xe tự động-Đón đầu làn sóng công nghệ hay bị bỏ lại phía sau?

Tuy nhiên, việc đầu tư hàng triệu USD để xây dựng những bãi đỗ xe tự động này liệu có thực sự là nước cờ khôn ngoan, hay chỉ là canh bạc mạo hiểm trong thời đại số?

Những con số biết nói

Theo thống kê từ Thông Tấn Xã Việt Nam, tỷ lệ đô thị hóa tại Việt Nam đạt khoảng 40% và dự kiến đạt 45% vào năm 2025. Điều này kéo theo nhu cầu về nhà ở cao tầng và không gian đỗ xe ngày càng tăng.

Thực trạng này đặc biệt nghiêm trọng, khi tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, mật độ phương tiện cá nhân tăng mạnh mẽ với tốc độ 10 - 12% mỗi năm. Tại Hà Nội, số lượng ô tô đăng ký mới trung bình khoảng 20,000 xe mỗi tháng, trong khi quỹ đất dành cho bãi đỗ xe chỉ đáp ứng được khoảng 6 - 10% nhu cầu thực tế.

Làn sóng này được khơi nguồn từ đâu?

Khi tốc độ đô thị hóa và số lượng phương tiện cá nhân tăng nhanh, trong khi quỹ đất ngày càng khan hiếm và đắt đỏ, việc tối ưu hóa không gian đỗ xe trở thành một thách thức lớn. Điều này thúc đẩy các doanh nghiệp phát triển các giải pháp công nghệ thông minh, tự động hóa nhằm tận dụng tối đa diện tích, đồng thời nâng cao trải nghiệm người dùng và đáp ứng các quy chuẩn kỹ thuật ngày càng nghiêm ngặt của Quốc gia.

Tại Việt Nam, việc xây dựng các tòa nhà chung cư dày đặc kéo theo nhiều hệ luỵ như tình trạng ùn ứ, phương tiện đậu xe “vô tội vạ” dưới lòng đường,... Để hạn chế tối đa các vấn nạn trên, Chính phủ đã ban hành QCVN 04:2021/BXD với những quy định chặt chẽ về tiêu chuẩn bãi đỗ xe tại chung cư (có hiệu lực từ ngày 05/7/2021 và thay thế Thông tư 21/2019/TT-BXD). 

Bên cạnh đó, QCVN 04:2021/BXD còn đề cập bãi giữ xe chung cư cần tuân thủ yêu cầu của:

• Đối với căn hộ: Bao gồm đường nội bộ gara/ bãi đỗ xe - tối thiểu 25m2 cho 4 căn hộ chung cư và không quá 20m2/100m2 trên tổng diện tích sử dụng căn hộ. Các loại phương tiện như xe máy, xe đạp yêu cầu tối thiểu 6m2/ căn hộ.

• Đối với nhà ở xã hội, tái định cư và nhà ở thu nhập thấp: Tiêu chuẩn xe máy/ xe đạp giống với tiêu chuẩn căn hộ nhưng tiêu chuẩn bãi đỗ xe cần đáp ứng 60% chỉ tiêu đối với căn hộ
• Căn hộ chung cư hỗn hợp (căn hộ và văn phòng): Hệ thống đỗ xe cần đáp ứng tối thiểu 20m2/160m2 diện tích sử dụng.

Làn sóng bãi đỗ xe thông minh tại Việt Nam

Làn sóng bãi đỗ xe thông minh tại Việt Nam khởi nguồn từ năm 2009, khi dự án đầu tiên được hoàn thiện tại BIDV Tower, số 194 Trần Quang Khải, Hà Nội. Đáng chú ý, sau gần 15 năm vận hành, hệ thống này vẫn hoạt động ổn định, đánh dấu sự thành công của thương hiệu XIZI trong việc cung cấp giải pháp đỗ xe thông minh tại Việt Nam.

Làn sóng này tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn 2020 - 2024, với nhiều dự án quy mô lớn được triển khai tại mọi miền Bắc - Nam. 

Tại TP Hồ Chí Minh, các dự án như chung cư hạng sang Masterise Ba Son (Quận 1) với gần 800 chỗ đỗ và tòa DeLaSol (Quận 4) với gần 300 chỗ đỗ. 

Tại Hà Nội, chung cư HACC1 Lê Văn Lương (hơn 200 chỗ từ năm 2017), dự án Tiến Bộ Plaza gây ấn  tượng với quy mô hơn 600 chỗ đỗ, tích hợp những công nghệ hiện đại như: Công nghệ quản lý xe hoàn toàn tự động, thanh toán phí gửi xe đa điểm dựa trên thời gian thực, phần mềm quản lý - giám sát trạng thái hệ thống đỗ xe thông minh,... 

Làn sóng bãi đỗ xe thông minh tại các nước khác

Làn sóng phát triển bãi đỗ xe thông minh trên thế giới bắt nguồn từ năm 1905 tại Paris (Pháp), khi bãi đỗ xe tự động đầu tiên trên thế giới Garage Rue de Ponthieu ra đời. Đây là một bước đột phá công nghệ vào thời điểm đó, sử dụng hệ thống thang máy điện để vận chuyển xe lên các tầng cao, đánh dấu sự khởi đầu cho kỷ nguyên của bãi đỗ xe thông minh.

Tại châu Âu, từ những năm 1920 - 1930, các thành phố lớn như London, Berlin đã bắt đầu áp dụng các hệ thống đỗ xe bán tự động. Đến những năm 1950, Đức và Thụy Sĩ dẫn đầu với công nghệ đỗ xe tự động hoàn toàn, tích hợp bãi đỗ xe thông minh với hệ thống giao thông công cộng và giải pháp đô thị thông minh.

Tại châu Á, Nhật Bản là quốc gia tiên phong đón đầu làn sóng này từ những năm 1960 với hệ thống đỗ xe dạng tháp quay. Hiện tại, Nhật Bản đang tập trung vào các hệ thống đỗ xe thông minh XANH không ô nhiễm môi trường và tối đa hoá diện tích đỗ xe. Trong khi đó Hàn Quốc cho ra mắt "K-Parking" kết hợp robotic, AI và blockchain; các đô thị thông minh Trung Quốc tích hợp 5G và Edge Computing, song hành phát triển thêm nhiều ưu năng công nghệ mới,...

Singapore là quốc gia đầu tiên tại Đông Nam Á triển khai dự án Marina Bay Sands 2000 chỗ đỗ với quy mô lớn nhất tại khu vực. Trước thực trạng quỹ đất khan hiếm, hơn 90% chủ đầu tư tại đảo quốc sư tử đã lựa chọn giải pháp bãi đỗ xe thông minh hoàn toàn, điển hình như CapitaLand với các dự án CapitaSpring và Raffles City. Và thật có duyên khi chính tập đoàn bất động sản hàng đầu Singapore này cũng là đơn vị đã và đang phát triển hai dự án DeLaSol và chung cư cao cấp Lumi tại Việt Nam.

Công nghệ dẫn đầu ngành đỗ xe thông minh kỷ nguyên mới 

Sự phát triển vượt bậc của những công nghệ hiện đại như BIG DATA, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và thanh toán di động,... đã và đang tạo nên cuộc cách mạng trong ngành đỗ xe thông minh. Đặc biệt với sự hỗ trợ của hạ tầng mạng 5G, các giải pháp đỗ xe ngày càng trở nên thông minh và hiệu quả hơn.

Những thương hiệu tiên phong như XIZI iParking (Trung Quốc), Scheidt & Bachmann (Đức), Amano McGann (Mỹ) đang là những thương hiệu dẫn đầu xu thế bãi đỗ xe thông minh trên toàn thế giới. Những công ty trên sở hữu công nghệ độc quyền, cho phép quản lý và vận hành bãi đỗ xe một cách hiệu quả, tiết kiệm chi phí tối ưu. Những đổi mới này không chỉ nâng cao hiệu suất bãi đỗ mà còn góp phần định hình tương lai giao thông đô thị thông minh, bền vững.

Ở Việt Nam, làn sóng công nghệ bãi đỗ xe thông minh đang nhận được nhiều phản hồi tích cực. Một số dự án thí điểm đã được triển khai tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng,.... Tuy nhiên, việc áp dụng rộng rãi vẫn còn gặp nhiều thách thức về nguồn lực tài chính, quy hoạch đô thị và nhận thức của người dân. Phải chăng nếu không nhanh chóng bắt kịp xu hướng, Việt Nam có nguy cơ bị tụt lại phía sau so với các nước trong khu vực?  Nếu là CĐT, bạn sẽ đón đầu công nghệ bãi đỗ xe thông minh hay cầm chừng chờ thời cơ chín muồi?