Người dân Australia sẽ chính thức đi bỏ phiếu vào cuối tuần này để chọn ra chính quyền mới, trong bối cảnh chiến dịch bầu cử kéo dài 6 tuần qua bị chi phối bởi các vấn đề kinh tế, uy tín của Thủ tướng Scott Morrison và năng lực của thủ lĩnh đối lập Anthony Albanese.
Những lá bài cuối
Hiện đảng Tự do của Thủ tướng Morrison và đảng Lao động, hai đảng lớn nhất tại Australia đã tung ra những chiêu áp chót để thuyết phục cử tri.
Trong lần khởi động chiến dịch chính thức, ông Morrison đã đưa ra một nỗ lực muộn khi cam kết cung cấp cho những người mua nhà lần đầu tiếp cận phần tiền tiết kiệm hưu trí để trang trải khả năng chi trả nhà ở. Quyết định này được cho là “lá bài” nhằm thu hút phiếu bầu của các cử tri trẻ tuổi, những người đang vô cùng lo lắng khi giá nhà tăng rất nhanh và cao trong thời gian qua khiến cho họ không biết khi nào mới mua được nhà.
Tuyên bố này đưa ra ngay sau khi đảng Lao động đưa ra cam kết trong những vấn đề mà người dân đang mong mỏi như tăng lương 5,1% để ứng phó với tình hình lạm phát, hay đầu tư gần 200 triệu AUD để bảo vệ rạn san hô Great Barrier, và mới đây nhất là kế hoạch nắm quyền tại Australia trong 2 nhiệm kỳ liên tiếp.
Những nỗ lực này nhằm vào đối tượng là những lao động có thu nhập từ thấp tới trung bình, những người ủng hộ bảo vệ môi trường và những cử tri mong muốn được nhìn thấy tầm nhìn dài hơn trong chính sách của đảng này.
Đảng Lao động dẫn trước
Các cuộc thăm dò cho thấy đảng Lao động đang dẫn trước.Tuy nhiên với trận địa bầu cử phức tạp và chiến thắng bất ngờ của liên minh vào năm 2019, giới quan sát vẫn đang cẩn trọng. Kết quả một cuộc thăm dò công bố tối 17/5 cho thấy cuộc đua đang trở nên sít sao hơn. Nếu đảng Lao động giành chiến thắng, đây sẽ là lần thay đổi chính phủ quốc gia đầu tiên của Australia kể từ năm 2013.
Australia đã vượt qua đại dịch hiệu quả trên cả mặt trận y tế và kinh tế. Tỷ lệ tử vong thấp, trong khi chính phủ từ bỏ mối bận tâm truyền thống về nợ nần và thâm hụt để áp dụng chương trình trợ cấp JobKeeper đắt đỏ giúp hàng nghìn doanh nghiệp và hàng triệu công nhân trụ lại giữa dịch bệnh.
Nền kinh tế Australia đã thoát khỏi cuộc suy thoái Covid-19 một cách mạnh mẽ. Tổng sản phẩm quốc nội tăng 4,2% trong năm 2021. Tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống còn 4%, mức thấp gần như trong 5 thập kỷ. Các vị trí tuyển dụng đang ở mức cao kỷ lục.
Tuy nhiên, thông báo thành lập liên minh AUKUS vào tháng 9 năm 2021 của chính phủ ông Morrison đã tạo ra sự rạn nứt nghiêm trọng trong quan hệ của Australia với Đông Nam Á.
Thỏa thuận bất ngờ và lặng thầm được xúc tiến này phần nào làm suy yếu sự uy tín trong chính sách đối ngoại của Australia ở Đông Nam Á.
Indonesia, quốc gia thành viên lớn nhất của ASEAN, coi thỏa thuận AUKUS và liên minh Quad không chính thức bao gồm Nhật Bản, Mỹ, Australia và Ấn Độ là những liên minh không thân thiện với Trung Quốc và sẽ làm leo thang căng thẳng. Do đó, bất kỳ đảng nào thành lập chính phủ sau cuộc bầu cử chính thức Australia ngày 21/5 tới sẽ phải giải quyết những vấn đề này.
"Song mã" cạnh tranh gay cấn
Theo giới quan sát, trong suốt chiến dịch, khi liên minh đảng Tự do-Quốc gia cầm quyền cố gắng lấy an ninh quốc gia làm chủ đề, Đảng Lao động đã khai thác sự mơ hồ của ông Morrison đối với thỏa thuận an ninh Trung Quốc-Solomons được công bố gần đây, hay việc Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cáo buộc ông Morrison thiếu minh bạch khi Australia hủy hợp đồng cung cấp tàu ngầm. Khác biệt là Đảng Lao động tập trung vào biến đổi khí hậu và thúc giục chính phủ thành lập một ủy ban liêm chính liên bang. Chính phủ đã đặt mục tiêu đạt mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2050 nhưng vẫn bị tụt hậu so với các mục tiêu trung hạn.
Tập trung vào vấn đề giá cả sinh hoạt, ông Albanese đưa ra ý tưởng tăng lương tối thiểu 5,1% vào tuần trước để phù hợp với tỷ lệ lạm phát hàng năm mới nhất của Australia. Dù vấp phải phản đối từ chính phủ, ứng viên này có thể biến đây thành lợi thế với lập luận rằng người được trả lương thấp nhất không nên bị bỏ lại phía sau.
Người chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm 21/5 tới, theo lịch trình dự kiến, sẽ chuẩn bị tham dự hội nghị thượng đỉnh Quad ở Tokyo vào tuần sau. Đối với ông Morrison, đây sẽ là một thói quen. Đối với ông Albanese, người từng cho biết sẽ sớm thăm Indonesia, đây sẽ là một thử nghiệm quan trọng đầu tiên trên trường quốc tế.
