5 bậc thay 6 bậc
Văn bản nêu, dự kiến biểu giá điện cho khách hàng sinh hoạt mới gồm 5 bậc, thay vì 6 bậc như hiện nay với bậc thấp nhất từ 0 - 100 kWh, cao nhất từ 701kWh trở lên. Trong đó, giá điện bậc 5 (cho kWh từ 701 trở lên) được đề xuất là 3.612,22 đồng/kWh.
Theo đó, bậc 1 cho 100kWh đầu tiên giá điện là 1.806,11 đồng/kWh. Bậc 2 cho kWh từ 101 – 200, giá điện là 2.167,33 đồng/kWh. Bậc 3 cho kWh từ 201 – 400, giá điện là 2.729,23 đồng/kWh. Bậc 4 cho kWh từ 401 – 700, giá điện là 3.250,99 đồng/kWh. Bậc 5 cho kWh từ 701 trở lên, giá điện là 3.612,22 đồng/kWh
Trên cơ sở thiết kế các bậc, giá điện cho từng bậc được thiết kế lại nhằm thực hiện theo nguyên tắc nêu trên cũng như đảm bảo hạn chế tối đa tác động tới các hộ sử dụng điện.
Cụ thể, giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0 - 100kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ). Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 401 - 700kWh và trên 700kWh. Giữ nguyên giá điện hiện hành cho các bậc từ 101 - 200 kWh và 201 - 300kWh. "Giá điện cho các bậc từ 401 - 700kWh và từ 701kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp" - Bộ Công Thương nêu.
Theo văn bản, ưu điểm của phương án này là đơn giản, người dân dễ hiểu do giảm từ 6 bậc như cơ cấu biểu giá điện hiện nay xuống còn 5 bậc giá điện.
Ngoài ra, việc ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách mức tiêu thụ điện giữa các bậc và nới rộng khoảng cách mức tiêu thụ của bậc cao hơn, nhằm phản ánh tình hình thực tế tiêu thụ điện và khuyến khích việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả hơn. Đồng thời hạn chế được một phần việc tiền điện phải trả tăng cao trong những tháng đổi mùa.
Bộ Công Thương cho rằng mức tăng giá giữa các bậc là hợp lý, chênh lệch giữa bậc đầu và bậc cuối cùng là 2 lần, phù hợp với xu thế chung của các nước trên thế giới nhằm khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả thông qua việc tăng chênh lệch giá giữa bậc thang đầu và bậc thang cuối.
Đơn cử như mức chênh lệch giữa bậc đầu và bậc cuối cùng ở Nam California (Mỹ) là 2,2 lần, Hàn Quốc là 3 lần, Lào là 2,88 lần, Thái Lan là 1,65 lần.
Các hộ có mức sử dụng điện từ 710kWh trở xuống (chiếm khoảng 98% số hộ) sẽ có tiền điện phải trả giảm đi.
Nhược điểm của phương án này là tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện cao từ 711kWh/tháng trở lên (chiếm khoảng 2% số hộ) phải trả tăng thêm.
Xem xét giá điện sạc cho xe
Báo cáo và tính toán của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cũng như tư vấn tại Đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện thì hiện giá bán điện cho sản xuất đang không phản ánh đúng, đủ chi phí sản xuất, kinh doanh điện (thấp hơn so với chi phí phân bổ).
Bộ Công Thương cho rằng, có thể áp dụng ngay phương án giá điện cơ sở lưu trú du lịch bằng giá điện sản xuất để đảm bảo lộ trình từng bước tính đúng, tính đủ chi phí cho nhóm khách hàng sản xuất. Theo đó, phần thiếu hụt doanh thu do bổ sung nhóm khách hàng “cơ sở lưu trú du lịch” có thể được xem xét để bù từ giá bán điện cho giờ thấp điểm của nhóm khách hàng sản xuất từ 4 - 8% so với giá bán lẻ điện bình quân. Nguyên do hiện giá giờ thấp điểm của nhóm khách hàng này thấp hơn nhiều so với giá bán lẻ điện bình quân (từ 52 - 56%).
Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này là các doanh nghiệp sản xuất sẽ chịu tác động tăng giá từ 1,27 - 3,85%, gây tác động bất lợi đến các ngành sản xuất.
Ngoài ra, về giá bán điện cho hoạt động sạc xe điện, Bộ Công Thương đã nghiên cứu để bổ sung nhóm khách hàng là trạm, trụ sạc xe điện. Cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho trạm, trụ sạc xe điện được xây dựng trên cơ sở giá điện phản ánh chi phí sản xuất mà trạm/trụ sạc gây ra cho hệ thống điện (phương án 1).
Tuy nhiên, Bộ này cũng nhận được nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này, cụ thể: EVN và Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam đề nghị áp dụng giá bán điện cho hoạt động sạc xe điện theo giá kinh doanh (phương án 2); Bộ Giao thông Vận tải và Công ty TNHH Kinh doanh thương mại và dịch vụ Vinfast đề nghị áp dụng giá bán điện cho hoạt động sạc xe điện theo giá sản xuất (phương án 3).
Bộ Công Thương cho rằng, do phương án 3 áp dụng giá bán lẻ điện cho sản xuất đối với mục đích sạc xe điện sẽ phát sinh bù chéo từ các nhóm khác hàng khác. Do vậy, không phù hợp với chủ trương được quy định tại Nghị quyết số 55-NQ/TW (không thực hiện bù chéo giữa các nhóm khách hàng) nên Bộ Công Thương kiến nghị không xem xét phương án này, chỉ tính phương án 1 và 2 để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định, lựa chọn áp dụng.
