Cần thiết nhưng chưa được coi trọng

Nhu cầu lớn, thị trường sôi động

Khảo sát tại các cửa hàng bán thiết bị BHLĐ trên những tuyến đường như: Láng, Nguyễn Chí Thanh, Yết Kiêu... các sản phẩm phổ biến nhất bao gồm mũ, găng tay, khẩu trang, giày bảo hộ, kính chắn bụi và bộ đồ chống cháy. Anh Nguyễn Việt Dương – chủ một cửa hàng BHLĐ trên đường Láng cho biết, khách hàng đa số là các nhà thầu xây dựng nhỏ và công ty sản xuất, đồng thời thường đặt số lượng lớn mũ, giày và áo phản quang. "Mặt hàng đồ BHLĐ hiện nay rất đa dạng về chủng loại, mẫu mã, từ khẩu trang, dây an toàn, quần, áo, mũ bảo hộ… cho đến những thiết bị chuyên dụng như: tai nghe chống ồn, mặt nạ phòng độc, mũ chống vật lạ... với DN vừa và nhỏ thì thường chọn các sản phẩm được sản xuất trong nước" - anh Nguyễn Việt Dương cho biết.

Bên cạnh đó, thị trường được chia theo nhiều tiêu chí, từ theo ngành nghề (xây dựng, điện lực, cơ khí, logistics, thực phẩm, y tế, công nghệ cao...); theo sản phẩm (áo bảo hộ, giày bảo hộ, mặt nạ chống hóa chất, tai nghe chống ồn...); theo quy mô khách hàng (từ cá nhân lao động tự do, công ty vừa và nhỏ cho đến các tập đoàn lớn, dự án thi công quốc gia). Đại diện một đơn vị phân phối đồ bảo hộ chia sẻ, nhiều thương hiệu bảo hộ đã và đang tham gia vào thị trường Hà Nội, cả trong và ngoài nước. Người tiêu dùng hiện nay không chỉ quan tâm đến giá cả mà còn yêu cầu chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế (ISO, CE), tính thẩm mỹ cao và dịch vụ hậu mãi uy tín.

Hiện hàng nhập khẩu chiếm khoảng 60 – 65% thị phần, chủ yếu nhờ uy tín thương hiệu và sự đảm bảo về tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, hàng nội địa đang có xu hướng tăng trưởng nhanh, đặc biệt trong bối cảnh DN và người lao động ngày càng quan tâm đến giá thành hợp lý. Ở phân khúc cao cấp, các thương hiệu quốc tế như 3M (Mỹ), Honeywell (Mỹ), Delta Plus (Pháp), Safety Jogger (Bỉ) chiếm ưu thế với các sản phẩm đạt tiêu chuẩn châu Âu, giá dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng/sản phẩm. Khách hàng chính của phân khúc này thường là các tập đoàn lớn, công ty có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), nơi các yêu cầu về an toàn luôn ở mức nghiêm ngặt. Trong khi đó, phân khúc trung cấp và bình dân lại do sản phẩm sản xuất trong nước và hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Thái Lan chiếm lĩnh. Nhiều DN Việt Nam như Bảo hộ Việt, Hữu Nghị, Takumi Việt Nam, Kenko... đã phát triển các dòng sản phẩm mũ bảo hộ, giày, găng tay với giá rẻ hơn 20 – 40% so với hàng ngoại nhập nhưng vẫn đáp ứng được nhu cầu phổ thông.

Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Kenko Trịnh Xuân Chung cho biết, ngành xây dựng, bất động sản và vật liệu xây dựng là một trong những ngày đặc thù, nơi mà người lao động thường xuyên phải làm việc với cường độ cao trong thời tiết nắng nóng dẫn đến nhiều nguy cơ về sức khỏe (sốc nhiệt, giảm năng suất lao động). "Chúng tôi không ngừng phát triển nhằm đưa ra những giải pháp bảo hộ tối ưu, an toàn và hiệu quả như công nghệ án điều hòa dành cho các DN xây dựng" - ông Trịnh Xuân Chung chia sẻ.

Thói quen coi nhẹ

Nếu như nhu cầu mua sắm và thị trường cung ứng ngày càng đa dạng, thì ở chiều ngược lại, thói quen sử dụng đồ BHLĐ của người dân và công nhân vẫn còn nhiều bất cập. Đây chính là điểm nghẽn lớn khiến những nỗ lực đảm bảo an toàn nhiều khi không đạt hiệu quả. Khảo sát tại một số công trình xây dựng ở Hà Nội cho thấy, hình ảnh những người thợ trèo giàn giáo, đeo vội chiếc mũ nhựa mỏng, đi dép lê, không găng tay… vẫn khá phổ biến. Dù quy định về an toàn lao động yêu cầu đầy đủ mũ, găng, giày, áo phản quang, dây an toàn, nhưng việc thực hiện lại phụ thuộc nhiều vào ý thức từng đơn vị thi công.

Bà Dung, hộ dân tại phường Ngọc Hà, Hà Nội kể lại trải nghiệm khi thuê thợ xây cải tạo nhà: “Tôi để ý thấy có thợ đội mũ, có người thì không. Giày bảo hộ cũng ít khi họ dùng, thường đi dép cho tiện. Khi tôi hỏi, họ bảo đồ bảo hộ vướng víu, nóng nực nên chỉ dùng lúc có giám sát”. Từ góc nhìn của chủ nhà, bà Dung cho rằng sự thiếu nghiêm túc này vừa gây lo ngại cho gia đình, vừa làm tăng nguy cơ tai nạn lao động. Câu chuyện của bà Dung phản ánh là thực tế với nhiều lao động tự do, bảo hộ lao động vẫn bị coi là hình thức, không phải nhu cầu thiết yếu. Trong khi đó, tai nạn do ngã giàn giáo, va đập vật liệu, điện giật… vẫn xảy ra thường xuyên.

Khoảng cách cũng thể hiện rõ giữa các phân khúc lao động, công nhân tại DN lớn, đặc biệt là FDI, được trang bị đầy đủ và quản lý nghiêm ngặt; trong khi lao động tự do hoặc nhóm thợ nhỏ lẻ lại thường bỏ qua quy định an toàn. Đây là nguyên nhân khiến tai nạn lao động trong xây dựng dân dụng vẫn chiếm tỷ lệ cao.

Giám đốc Công ty CP Gemtec Nguyễn Văn Thắng cho biết, công ty đã đầu tư hệ thống trang thiết bị máy móc dây chuyền công nghệ hiện đại; 100% công nhân được trang bị đầy đủ quần áo, đồ BHLĐ. Khu vực làm việc được bố trí phù hợp, khoa học, có cửa thoát hiểm và lối đi thông thoáng, có biển chỉ dẫn, cảnh báo giữa các tổ sản xuất, dây chuyền sản xuất. "Người lao động của chúng tôi đều nắm chắc những quy định về công tác an toàn lao động. Trước khi vào ca làm việc, người lao động phải tuân thủ mang đầy đủ bảo hộ lao động. Nên dù công việc trong môi trường nặng nhọc, nhưng chúng tôi không phải cảnh giác, lo lắng về nguy cơ xảy ra tai nạn" - ông Nguyễn Văn Thắng chia sẻ.

Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, trong 6 tháng đầu năm 2025, trên toàn quốc đã xảy ra 2.569 vụ tai nạn lao động (giảm 405 vụ, tương ứng với 13,62% so với 6 tháng đầu năm 2024) làm 2.633 người bị nạn (giảm 432 người, tương ứng với 14,09% so với 6 tháng đầu năm 2024). Trong đó, số vụ tai nạn lao động chết người là 32 vụ, giảm 18 vụ tương ứng 5,62% so với 6 tháng đầu năm 2024. Số người tử vong vì tai nạn lao động là 319 người, giảm 27 người tương ứng 7,8% so với 6 tháng đầu năm 2024. Số người bị thương nặng là 660 người, giảm 150 người tương ứng với 18,52% so với 6 tháng đầu năm 2024. Một số vụ việc điển hình có thể kể đến như tai nạn lao động xảy ra ngày 24/1/2025, tại Công ty CP Xi măng Sông Lam 2 (xã Vĩnh Tường, tỉnh Nghệ An), làm 3 người tử vong. Hay tai nạn lao động xảy ra ngày 23/4/2025, tại xưởng sản xuất gỗ ép của Công ty TNHH Eagle Industries, Lô CN1 Cụm công nghiệp Nguyên Khê, xã Phúc Thịnh, làm 1 người tử vong và 3 người bị thương nặng.

Những con số và vụ việc trên cho thấy, dù tỷ lệ tai nạn đã giảm, song mức độ vẫn còn đáng lo ngại. Nếu thói quen coi nhẹ bảo hộ không sớm được thay đổi, mục tiêu xây dựng môi trường lao động an toàn, văn minh sẽ rất khó đạt được. Luật sư Phạm Viết Thái - Đoàn Luật sư TP Hà Nội nhìn nhận, hệ thống pháp luật Việt Nam về bảo vệ người lao động và bảo đảm an toàn trong sản xuất về cơ bản đã khá đầy đủ, thể hiện qua các quy chuẩn, nghị định, thông tư cũng như Luật An toàn vệ sinh lao động 2015, Bộ luật Lao động 2019. Tuy nhiên, yếu tố con người vẫn cần được chú trọng và nâng cao ý thức trong việc bảo đảm an toàn trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Thực tế, nhiều chủ DN vẫn tỏ ra lơ là, thiếu quan tâm đến an toàn lao động như ít chú ý đến việc kiểm tra, trang bị đầy đủ đồ bảo hộ hay tổ chức tập huấn định kỳ về xử lý sự cố.