Cảnh báo “đơn hàng 0 đồng” tái xuất với thủ đoạn tinh vi

Xu hướng mua online tăng mạnh tạo điều kiện cho lừa đảo lan rộng

Theo Bộ Công Thương, hiện nay, kinh doanh thương mại điện tử đang tăng trưởng mạnh, trong năm 2025 dự kiến tăng trưởng 25 - 27%. Trong khi đó, năm 2024 chứng kiến sự bùng nổ của thương mại điện tử khi tổng giá trị giao dịch (GMV) trên 5 sàn lớn đạt hơn 318.900 tỷ đồng, tăng trên 37% so với năm trước. Người Việt ngày càng có xu hướng đặt mua mọi mặt hàng qua mạng, từ đồ làm đẹp, đồ gia dụng đến thực phẩm thường nhật. Mức chi tiêu cao và tần suất mua sắm lớn khiến thói quen trực tuyến trở thành môi trường lý tưởng để kẻ xấu lợi dụng.

Trong bối cảnh dòng hàng hóa nhập khẩu tràn vào mạnh mẽ, cạnh tranh trên các nền tảng trở nên khốc liệt, hàng trăm nghìn shop nhỏ rời thị trường. Người tiêu dùng vì vậy càng dễ tiếp xúc với những gian hàng giả mạo, thông tin giảm giá ảo và các chương trình tặng quà được dựng lên công phu để đánh lừa thị giác. Các chiêu trò không dừng lại ở tin nhắn mạo danh mà đã tiến tới hình thức chủ động gửi hàng đến tận nhà nhằm tạo cảm giác hợp lệ cho người nhận.

Tâm lý ưa chuộng hàng giá tốt và quà tặng miễn phí vô tình khiến nhiều người rơi vào bẫy. Khi một kiện hàng trị giá “0 đồng” được gửi đến và người giao hàng yêu cầu chụp mặt người nhận kèm gói hàng để xác nhận chương trình, phần lớn nạn nhân đều tin rằng đây là khuyến mại thật. Đây chính là bước thâm nhập đầu tiên để kẻ gian đưa mã QR hoặc đường link chứa mã độc vào tay nạn nhân.

Thủ đoạn nâng cấp từ “đơn 0 đồng” đến mã QR đánh cắp tài khoản

Nếu trước đây, lừa đảo đơn hàng 0 đồng chủ yếu dừng ở việc yêu cầu nộp phí vận chuyển để nhận quà, thì hiện nay tội phạm đã tạo ra cả một quy trình khiến nạn nhân không nghi ngờ. Sau khi nhận gói hàng, người dùng được mời quét mã QR để nhận ưu đãi tiếp theo hoặc xác nhận phần thưởng giá trị cao hơn. Chỉ cần nhấp vào liên kết, nạn nhân sẽ bị dẫn đến trang web giả mạo, nơi yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mật khẩu hoặc mã OTP.

Nhiều trang được thiết kế giống hệt website của ngân hàng hoặc sàn thương mại điện tử. Khi người dùng nhập thông tin, dữ liệu ngay lập tức bị chuyển về máy chủ của kẻ gian. Hậu quả có thể đến rất nhanh khi tài khoản bị chiếm quyền truy cập, tiền bị rút sạch hoặc thông tin cá nhân bị rao bán cho các đường dây tội phạm công nghệ cao.

Một số trường hợp còn bị yêu cầu chụp ảnh cùng chứng minh thư hoặc gói hàng, tạo điều kiện cho đối tượng lạm dụng sinh trắc học. Khi tâm lý ham quà hoặc thói quen tin tưởng vào các thông báo giao hàng chiếm ưu thế, hành động cảnh giác của người dùng bị suy giảm, khiến chiêu trò biến tướng ngày càng dễ thành công.

Các cơ quan chức năng khuyến cáo rằng trong mọi tình huống, người dùng tuyệt đối không cung cấp OTP vì không một tổ chức hợp pháp nào yêu cầu điều này. Khi nhận được đơn hàng không rõ nguồn gốc, cần từ chối và liên hệ trực tiếp với sàn thương mại điện tử để xác minh. Việc quét mã QR hoặc truy cập liên kết lạ cũng cần tránh tuyệt đối, bởi đây là hình thức phổ biến nhất dẫn tới mất tiền trong tài khoản.

Các chuyên gia an ninh mạng nhận định, những chiêu trò lừa đảo online sẽ còn tiếp tục gia tăng, đồng thời lợi dụng triệt để xu hướng mua sắm online của người Việt. Trong khi hành vi của tội phạm ngày càng tinh vi, sự chủ quan của người dùng lại trở thành mảnh đất màu mỡ giúp chúng mở rộng phạm vi tấn công. Vì vậy, mỗi cá nhân cần nâng cao nhận thức, cảnh báo cho người thân và báo ngay với cơ quan chức năng khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo để ngăn chặn lan rộng.