Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, trí tuệ nhân tạo AI nói chung hay ChatGPT nói riêng, đó là những công cụ xử lý dữ liệu hay xử lý ngôn ngữ, nó không thể thay thế cho bác sĩ.
Trợ lý đắc lực mới trong ngành y tế
Được ra mắt vào cuối năm 2022, ChatGPT là trí tuệ nhân tạo có khả năng cung cấp thông tin và trả lời câu hỏi dựa trên việc tập hợp những kiến thức có sẵn. Sự vượt trội của ChatGPT là đưa ra được câu trả lời đúng trọng tâm câu hỏi, cũng như thực hiện các công việc phức tạp như lời khuyên y tế, phân tích thị trường, viết luận văn hay lập trình…
Hiểu một cách đơn giản, ChatGPT là một AI (trí thông minh nhân tạo). Điểm đặc biệt của AI này nằm ở kho kiến thức mà ChatGPT đã học được. Công cụ ChatGPT do OpenAI tạo ra đã thu hút sự chú ý lớn của thế giới trong thời gian qua. Đây là một ứng dụng của trí tuệ nhân tạo có thể giúp ích cho nhân viên y tế trong quá trình khám cho người bệnh. Với sự thông minh và linh hoạt của AI, ChatGPT hứa hẹn sẽ trở thành trợ lý đắc lực mới hỗ trợ các bác sĩ trong việc điều trị và phân tích bệnh nếu được phát triển một cách sâu rộng.
Bằng cách phân tích bệnh án, công cụ ChatGPT có thể tạo ra kế hoạch điều trị phù hợp dựa trên nhu cầu, thể trạng và sở thích của bệnh nhân, giúp cho những bệnh nhân mắc các chứng bệnh phức tạp hoặc hiếm gặp có lộ trình điều trị an toàn hơn. Từ đó, công cụ này có thể đề xuất cách kết hợp thuốc một cách cụ thể hoặc liệu pháp có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất cho bệnh nhân dựa trên bệnh án. Phương pháp này sẽ góp phần giảm thiểu nguy cơ sốc thuốc, dị ứng hoặc tác dụng phụ khác từ thuốc cũng như đảm bảo bệnh nhân nhận được sự chăm sóc tốt nhất.
Đề cập đến vấn đề này, bác sĩ Trần Văn Phúc - Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cho hay, trí tuệ nhân tạo (AI) là cuộc cách mạng trong mọi lĩnh vực, đời sống xã hội, đặc biệt trong ngành y có một sự thay đổi ngoạn mục. Đơn cử, một bệnh nhân chảy máu não, khi khối máu trên 60ml thì nguy cơ tử vong vô cùng cao, bệnh nhân phải cấp cứu ngay lập tức. Trước kia, để xác định khối máu tụ, các bác sĩ đọc phim sẽ phải đo đạc, tính toán, phải nói sai số khá lớn. Nhưng bây giờ dùng trí tuệ nhân tạo chỉ cần 1 cú nhấp chuột cho ra kết quả. Chúng ta hoàn toàn tính được chính xác lượng máu tụ là bao nhiêu, đã phải mổ hay là chưa mổ.
Với sự phát triển vượt bậc của trí tuệ nhân tạo, đến một chừng mực nào đó, ChatGPT nói riêng và trí tuệ nhân tạo nói chung hoàn toàn có thể trở thành trợ lý cho bác sĩ để thực hiện những công việc mang tính chất quy trình đơn giản hóa và giúp cho chất lượng chăm sóc và chẩn đoán người bệnh được tốt hơn.
Bác sĩ Trần Văn Phúc - Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn
“Mới đây, một bác sĩ làm việc ở một bệnh viện lớn, bị ốm, nên chụp X-quang tim phổi kiểm tra. Tôi thử đọc kết quả X-quang một cách bài bản như đã từng hướng dẫn các bác sĩ đến học chuyên khoa. Tôi mất đúng 20 phút mới xong, phát hiện ra đám tổn thương viêm cấp tính tổ chức kẽ nhu mô, vùng viêm nằm ngoại vi phổi trái. Tôi thử đưa hình ảnh cho máy tính, phần mềm đọc phim bằng trí tuệ nhân tạo AI, chưa đầy nháy mắt, AI cho ngay ra kết quả hình đám tổn thương ngoại vi phổi trái, rồi định hướng chẩn đoán viêm tổ chức kẽ cấp tính. Như vậy, bước chẩn đoán cơ bản sẽ nặng về thủ công, tôi mất 20 phút nhưng máy tính chỉ tính bằng giây. Nhưng để chẩn đoán nguyên nhân là gì, thì AI chịu, lúc này phải trông chờ vào trí tuệ của tôi” - bác sĩ Trần Văn Phúc chia sẻ.
Trước sự xuất hiện của ChatGPT với khả năng tổng hợp, phân tích dữ liệu đang đặt ra những lo ngại về sự tác động của nó tới lĩnh vực y tế, khi có thể thay đổi cách tư vấn, giáo dục sức khỏe, kiến thức phòng bệnh, thậm chí thay thế vai trò của bác sĩ. Tuy nhiên, theo bác sĩ Trần Văn Phúc sẽ còn rất lâu để Chat GPT có thể thay thế cho bác sĩ. “Tôi có cài phần mềm bản quyền của ChatGPT, khi được hỏi: Tôi siêu âm có hình ảnh sỏi đường mật thì tôi phải mô tả thế nào? Có lẽ vì có chữ "đường" và chữ "sỏi" nên ChatGPT nói rằng có nhiều con đường được làm bằng sỏi và có rất nhiều loại sỏi trên thế giới và người ta có thể tạo ra những con đường khác nhau. Qua câu chuyện này để có thể nói rằng sẽ còn rất lâu để Chat GPT có thể thay thế cho bác sĩ - như điều mà mọi người đang lo lắng” - bác sĩ Trần Văn Phúc cho hay.
Trí tuệ nhân tạo không thể thay thế sự đồng cảm và cái tâm của thầy thuốc
Trí tuệ nhân tạo AI nói chung hay ChatGPT nói riêng, đó là những công cụ xử lý dữ liệu hay xử lý ngôn ngữ, nó không thể thay thế cho bác sĩ. Vì là công cụ, nên các phần mềm trên cơ sở AI, hay ChatGPT cần đội ngũ nhân lực có kiến thức chuyên môn phù hợp, mới có thể vận hành. Bệnh nhân không thể kể triệu chứng với ChatGPT, rồi yêu cầu nó chẩn đoán đúng, điều này về nguyên lý y học, các bác sĩ không nhìn thấy khả năng xảy ra trong tương lai.
Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Huy Nga - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho rằng, quá trình từ chẩn đoán tới điều trị yêu cầu kinh nghiệm hành nghề và tư duy logic của thầy thuốc dựa trên từng ca bệnh cụ thể để bảo đảm độ chính xác cao. Bên cạnh đó, kiến thức và hành nghề y khoa hiện còn tồn tại nhiều quan điểm, đôi khi đối nghịch nhau. Trong khi đó, siêu AI này mới trong quá trình thử nghiệm, chưa hoàn thiện. Khi đã hoàn thiện, ChatGPT sẽ có ích trong chăm sóc sức khoẻ để từng cá nhân có thể theo dõi và biết được tình trạng sức khỏe của họ, nhất là trong lĩnh vực tư vấn, giáo dục sức khỏe, kiến thức phòng bệnh và tâm lý trị liệu.
Liên quan đến vấn đề này, bác sĩ Trương Hữu Khanh - Phó chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP Hồ Chí Minh đánh giá, đây là sản phẩm thông minh, hữu ích, có thể hỗ trợ y bác sĩ trong tìm kiếm thông tin thường thức đơn giản như một nguồn tham khảo, nhưng không thể thay thế thầy thuốc trong khám, điều trị. Đơn cử như, bệnh nhân có dấu hiệu sốt, ho, nôn, hay vàng da phải được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán chứ ChatGPT không thể tự khám và đưa ra kết luận. Chưa kể, nhiều bệnh có triệu chứng khác nhau, chuyển biến nhanh từ dấu hiệu đơn giản mà chỉ bác sĩ mới phát hiện và xử trí kịp thời bằng sự nhạy cảm lâm sàng và kiến thức chuyên môn. Ngoài ra, theo bác sĩ, trí tuệ nhân tạo không thể thay thế sự đồng cảm và cái tâm của thầy thuốc.
Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Việt Hùng - Phó Chủ tịch Hội Kiểm soát nhiễm khuẩn Hà Nội cho rằng, chỉ khi bác sĩ tìm ra triệu chứng, tập hợp lại mới chẩn đoán đúng, thậm chí phải khám nhiều lần mới ra đúng bệnh. Khám chữa bệnh phải dựa trên những thu thập thông tin bệnh lý lâm sàng chứ trí tuệ nhân tạo chỉ để tham khảo, có thể tìm ra khả năng cao nhất của bệnh hỗ trợ bác sĩ. Ngoài ra, bác sĩ còn có trách nhiệm chăm sóc, động viên, giao tiếp mỗi ngày để chia sẻ và giúp người bệnh chiến đấu với bệnh tật. Trong quá trình điều trị, bác sĩ liên tục học hỏi, hội chẩn với nhiều chuyên khoa khác mới đưa ra phác đồ tốt nhất cho bệnh nhân.
Theo các chuyên gia, ChatGPT chỉ là công cụ hỗ trợ hoặc cung cấp thông tin thường thức, không thể thay thế bác sĩ trong khám, chẩn đoán và kết nối cảm xúc với người bệnh. Cũng như Google, ChatGPT là một kênh thông tin rất lớn, có thể cung cấp thông tin, đưa ra những dự đoán về bệnh lý đã từng gặp trên thế giới, định hướng trong chẩn đoán, điều trị. Tuy nhiên, những thông tin đó chỉ mang tính chất gợi ý, muốn kiểm chứng cần phải có chuyên môn y tế.
Các chuyên gia khuyến cáo, sử dụng ChatGPT để hỏi bệnh rất nguy hiểm, dẫn tới tâm lý chủ quan hoặc lo lắng quá mức. Nếu người bệnh mà tin và dựa theo cách điều trị theo ChatGPT như thế này thì sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường…
Việc đưa ChatGPT vào ứng dụng trong khám, chữa bệnh sẽ là một bước ngoặt lớn về chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế. Các chuyên gia y tế cho rằng, nếu ChatGPT được ứng dụng trong hỗ trợ bác sĩ thì sẽ giúp cho nhân viên y tế giảm bớt việc lặp đi, lặp lại, có thể cá thể hóa thông tin cần cung cấp cho tùy từng người bệnh. Vai trò của nó có thể ứng dụng trong chuyển đổi số khám, chứ không được thiết kế để thay thế bác sĩ.
Tôi không thấy được AI có thể thay thế bác sĩ trong tương lai, bởi giữa bác sĩ và bệnh nhân có những tương tác mà AI không thể sao chép được.
GS xã hội học đến từ Đại học Monash (Australia) - Alan Petersen
