Chỗ ở cho người thu nhập thấp

Trước đây, nhiều gia đình thu nhập thấp tìm ra ngoại ô (ở TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai…) để mua những miếng đất nhỏ giá rẻ để làm nhà. Nhưng miếng đất này hầu hết là do dân buôn bán đất phân lô bán nền tự phát (nên mới rẻ). Người mua xây nhà bất hợp pháp để ở. Vì là bất hợp pháp nên xây nhà cấp bốn, nhà tạm và xây ngày, xây đêm cho xong chuyện và không tránh khỏi chuyện “lót tay” để được làm ngơ.

Người thu nhập khá hơn mới nghĩ đến mua nhà đất có giấy tờ và mua nhà ở xã hội (phân khúc giá rẻ nhất trong các loại căn hộ chung cư). Do đó, nói nhà xã hội là nhà giá rẻ dành cho người thu nhập thấp cũng không đúng. Bởi, cách đây độ chục năm, nhà ở xã hội ở vùng ven TP lớn cũng khoảng 500 triệu đồng/căn. Với mức giá này, người lao động có mức lương 5 triệu đồng tháng nếu nhịn ăn, nhịn mặc thì phải góp 10 năm mới mua được. Mức lương giờ cao hơn, thì nay nhà xã hội cũng cao cỡ 2 - 3 tỷ đồng/căn.

Trên thực tế,như ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh, cho biết mới đây tại một diễn đàn về nhà ở cho người trẻ: nhà ở xã hội có giá chỉ thấp hơn nhà ở thương mại khoảng 15%. Điều đó cho thấy, các khái niệm “nhà ở xã hội”, “nhà ở giá rẻ”, “nhà ở cho người thu nhập thấp”, “nhà ở vừa túi tiền”… thực sự là mơ hồ, không rõ ràng. Thu nhập thấp là bao nhiêu? Thu nhập như thế thì có khả năng mua nhà giá 2 - 3 tỷ đồng không?...

Thu nhập thấp thì không thể mua nhà nếu không đi vay. Mới đây, có ngân hàng đưa ra khoản vay mua nhà với lãi suất thấp, khoảng 5,5%/năm cố định trong 3 năm, thời gian cho vay lên 40 năm. Đây là điều đáng mừng với người muốn vay tiền. Tuy nhiên, như nhiều chuyên gia bày tỏ: nếu giới hạn cho người 35 tuổi trở xuống thì sẽ giới hạn rất nhiều người muốn vay. Bởi, ở tuổi 35 trở xuống nhiều khi công việc và thu nhập chưa ổn định để người ta nghĩ đến chuyện vay tiền mua nhà. Nên mở rộng đối tượng là từ 45 tuổi trở xuống thay vì 35 như hiện nay.

Một điều nữa, khi quỹ đất ở nông thôn ngày càng hẹp dần, đất của bố mẹ chia nhỏ ra cho con ở ngày càng nhỏ đi tạo ra biến dạng hình thái sinh sống ở nông thôn. Có lẽ đã đến lúc vùng nông thôn còn quỹ đất dồi dào nên quy hoạch thêm đất ở, thay vì “bất động” như nhiều năm qua.

Cuối cùng, tại sao chúng ta nghĩ đến chuyện xây nhà xã hội cho người thu nhập thấp mà không nghĩ đến xây căn hộ cho thuê? Đa số người đến ở các TP lớn đều xuất phát từ vùng quê và họ cũng có thể trở về quê sinh sống khi tuổi đã già nên ở nhà thuê là khá phù hợp. Ngoài ra, cũng cần phát huy thêm nhà ở của các công ty, xí nghiệp xây dựng cho công nhân thuê, mượn (kết hợp với nhà trẻ, mẫu giáo). Với nhiều loại hình như vậy, người thu nhập thấp mới có chỗ ở để an tâm làm việc.