Chọn những giải pháp tốt nhất chung tay giảm thiểu tổn hại trẻ em

Giải quyết những vấn đề nóng liên quan đến trẻ em

Thưa ông, trước hết, ông nói rõ hơn về chủ đề của Tháng hành động vì trẻ em năm 2023?

- Tháng hành động vì trẻ năm 2023 được phát động với chủ đề “Chung tay giảm thiểu tổn hại trẻ em” nhằm mục đích để các cơ quan, tổ chức, cộng đồng xã hội cũng như gia đình, cá nhân chọn ra những giải pháp tốt nhất, thực hiện tốt nhất các quy định của pháp luật. Qua đó, chúng ta giải quyết những vấn đề nóng liên quan đến xâm hại trẻ em, về phòng, chống tai nạn thương tích, đặc biệt là phòng, chống đuối nước cho trẻ em.

Tháng hành động vì trẻ em lần này cũng nhấn mạnh đến trách nhiệm của chính quyền địa phương, đặc biệt là cấp tỉnh trong việc chăm lo, quan tâm đầu tư nguồn lực: Bố trí người làm công tác bảo vệ trẻ em ở cấp xã; cộng tác viên bảo vệ trẻ em ở cấp cộng đồng thôn, ấp, bản, thôn, sóc, bản, cụm dân cư… Những việc này nhằm đẩy mạnh, nhấn mạnh phòng ngừa xâm hại trẻ em; đặc biệt là xâm hại tình dục, bạo lực trong gia đình, học đường cũng như phòng ngừa, tiến tới kéo giảm thật mạnh tai nạn thương tích ở trẻ em, đặc biệt là tử vong trẻ em do đuối nước.

Trong thời gian tới, chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ trẻ em, thưa ông?

- Trong thời gian sắp tới và đặc biệt là trong các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội trung hạn và hàng năm, chúng ta cần phải tăng cường đầu tư cho công tác bảo vệ trẻ em. Đặc biệt là đầu tư phát triển hệ thống dịch vụ, công tác xã hội, tham vấn học đường cũng như là tâm lý học đường để giải quyết được những vấn đề liên quan đến bạo lực, xâm hại trẻ em trong môi trường học đường, gia đình.

Chúng tôi cũng mong muốn các địa phương có sự đầu tư một cách hợp lý để cứu sinh mạng trẻ, đặc biệt là những vụ đuối nước trẻ em xảy ra rất thương tâm. Mặc dù số trẻ em đuối nước hàng năm có giảm trung bình khoảng 100 vụ so với giai đoạn trước; tuy nhiên, chúng tôi thấy, ở địa bàn nào được quan tâm đầu tư (ví dụ như lắp đặt các bể bơi thông minh, tổ chức những lớp học bơi an toàn trong môi trường nước) thì ở đó tỷ lệ trẻ em tử vong do với nước kéo giảm rất là tốt. Ở đâu chính quyền địa phương cùng với cộng đồng tham gia kiểm soát môi trường nước an toàn, cảnh báo những nguy cơ mất an toàn trong môi trường nước thì ở đó tình trạng tử vong trẻ em do đuối nước là kéo giảm rất là mạnh.

Tăng nguồn lực đầu tư hợp lý, xử lý rốt ráo

Ông có đánh giá gì về trách nhiệm của các cơ quan liên quan trong việc thực thi pháp luật về bảo vệ trẻ em trong thời gian qua?

- Về cơ bản những quy định pháp luật của Việt Nam đã đảm bảo được xử lý về mặt trách nhiệm, đặc biệt là người đứng đầu các cấp chính quyền, cơ quan, tổ chức và cha mẹ, gia đình trong trường hợp nếu để xảy ra những tình trạng trẻ em bị xâm hại, bị bạo lực hay tai nạn thương tích. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng các cơ quan thực thi pháp luật cần phải làm triệt để hơn nữa việc xử lý những vi phạm này. Ví dụ, khi chúng ta thấy rõ những trường hợp trẻ em bị tử vong do đuối nước hay do tai nạn thương tích là lỗi do cơ quan, tổ chức, DN nào trực tiếp hoặc gián tiếp gây ra thì phải xử lý một cách rốt ráo, quyết liệt, kể cả về mặt hành chính, thậm chí hình sự. Tôi thấy đáng tiếc là nhiều vụ trẻ em tử vong do đuối nước hay do tai nạn thương tích nhưng các cơ quan tư pháp, cơ quan bảo vệ pháp luật nhiều khi vẫn bỏ qua.

Chúng ta cần tăng cường công tác phòng ngừa. Ví dụ, vụ đuối nước trẻ em xảy ra, ngoài việc chúng ta thăm hỏi, động viên gia đình thì chính quyền, cộng đồng dân cư, gia đình phải khắc phục những nguyên nhân mà dẫn đến trẻ em tử vong do đuối nước. Ví dụ như tăng cường dạy bơi, rà soát lại môi trường an toàn để không xảy ra những vụ việc tương tự.

Cũng cần phải tăng cường các nguồn lực đầu tư hợp lý. Và tôi nhấn mạnh thông điệp: Cho dù có một số địa phương còn khó khăn, cho dù Việt Nam còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết nhưng chúng ta vẫn đủ nguồn lực để tăng cường các trách nhiệm, thực hiện chương trình mục tiêu, tăng cường các mô hình, giải pháp để trẻ em có một cuộc sống an toàn, lành mạnh hơn.

Thưa ông, từ tháng 6 trẻ em được nghỉ hè 3 tháng. Làm sao chúng ta giảm bớt tai nạn thương tích trẻ em?

- Một câu chuyện rất đáng buồn là cứ mỗi khi hè đến, trẻ em dời trường học trở về gia đình, cộng đồng thì những vụ đuối nước, vụ xâm hại trẻ em có nguy cơ gia tăng. Chúng ta cần phải tích cực phát huy những hướng dẫn của các cơ quan Trung ương đã gửi tới địa phương; làm tốt việc bàn giao quản lý trẻ em trong dịp hè giữa ngành Giáo dục với cấp UBND cấp xã, phường. Cũng như, phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên trong tổ chức các hoạt động hè, vui chơi giải trí lành mạnh. Cùng với đó là sự tham gia của Hội Liên hiệp phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân… chung tay chăm sóc, bảo vệ trẻ em.

Tôi cũng lưu ý, kế hoạch về sinh hoạt hè, quản lý trẻ em trong hè, phòng, chống xâm hại, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ em trong hè cần phải được xây dựng cụ thể. Và càng xuống đến cấp cơ sở thì kế hoạch càng cụ thể để chúng ta có những hành động thiết thực hơn, có những cá nhân chịu trách nhiệm một cách rõ rệt hơn để tạo cho con em một mùa hè an toàn và lành mạnh.

Xin cảm ơn ông!