Chủ động ứng phó nguy cơ thiếu nước vụ Mùa 2023 cho vùng Bắc sông Hồng

Sông, hồ thiếu hụt nguồn nước

Theo Sở NN&PTNT Hà Nội, tổng diện tích gieo cấy lúa vụ Mùa 2023 tại 4 huyện: Đông Anh, Mê Linh, Gia Lâm, Sóc Sơn là gần 26.000ha. Nguồn nước tưới chủ yếu được cấp từ sông Hồng, sông Cà Lồ, sông Cầu, sông Ngũ Huyện Khê, sông Đuống, các sông nội địa, các trục kênh tiêu và 8 hồ chứa thuỷ lợi.

Số liệu quan trắc cho thấy, mực nước trên các sông chính đang ở mức khá tốt. Tuy nhiên, một số tuyến sông nội địa và kênh tiêu, nguồn trữ nước thiếu hụt so với mọi năm; điển hình như sông Đào, sông Long Tửu, sông Ngũ Huyện Khê (huyện Đông Anh); sông Cà Lồ cụt (huyện Mê Linh).

Đáng chú ý, có gần 1.100ha sản xuất vụ Mùa 2023 phụ thuộc nguồn nước của 8 hồ chứa thuỷ lợi. Tuy nhiên, thời điểm hiện nay, có 6/8 hồ chứa ghi nhận mực nước thấp hơn hoặc xấp xỉ mực nước chết; dung tích còn lại trong hồ chỉ còn từ 7,3% đến 43% so với thiết kế.

Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển thuỷ lợi Hà Nội đánh giá, trong số 8 hồ chứa thuỷ lợi, chỉ có hồ Đồng Đò cơ bản đáp ứng cấp nước cả vụ Mùa 2023. Các hồ còn lại, khả năng đáp ứng rất hạn chế, chỉ đạt từ 12% cho đến khoảng 60% cho cả vụ. Trong điều kiện ít mưa những tháng tới, hồ Kèo Cà (huyện Sóc Sơn) thậm chí không thể cấp nước vụ Mùa.

Ngoài nguồn cấp tại chỗ, một phần diện tích canh tác của 4 địa phương phía Bắc sông Hồng còn phụ thuộc vào nguồn nước bổ sung từ hai tỉnh Vĩnh Phúc, Bắc Ninh. Dù vậy, do nguồn nước khó khăn nên việc cung cấp nước cho 220ha thuộc huyện Sóc Sơn và 790ha của huyện Gia Lâm cũng sẽ bị hạn chế.

Lên phương án sẵn sàng ứng phó

Theo Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển thuỷ lợi Hà Nội Trần Thanh Toàn, trước nguy cơ thiếu hụt nguồn nước sản xuất vụ Mùa 2023, thời gian qua, doanh nghiệp đã chủ động tổ chức nạo vét kênh dẫn trạm bơm Thanh Điềm và kênh dẫn bể hút trạm bơm Ấp Bắc. Tiến hành nối dài ống hút trạm bơm dã chiến Ấp Bắc. Các trạm bơm dọc những triền sông cũng đã được nạo vét kênh dẫn, bể hút, cơ bản đáp ứng nhu cầu cấp nước tưới. 

Để đáp ứng nhu cầu cấp nước Vụ Mùa 2023 trong điều kiện nắng nóng, thiếu hụt nguồn nước theo dự báo của cơ quan khí tượng thuỷ văn, Công ty đã lên phương án lắp đặt trạm bơm dã chiến, nối dài ống hút, nạo vét bể hút, kênh dẫn cho một số trạm bơm. Xây dựng giải pháp bơm tăng cường các trạm bơm ven sông Hồng, sông Đuống để tiếp nguồn cho các sông nội địa…

Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ lợi và Phòng chống thiên tai Nguyễn Duy Du cho biết, trước nhận định về nguồn nước khó khăn trong vụ Mùa 2023, nhất là tại khu vực phía Bắc sông Hồng, đơn vị đã tham mưu Sở NN&PTNT Hà Nội có văn bản yêu cầu các địa phương tập trung chỉ đạo các xã, hợp tác xã, tổ chức nạo vét kênh mương nội đồng, đảm bảo thông thoáng dòng chảy. Phối hợp với Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển thuỷ lợi Hà Nội để có kế hoạch lấy nước phù hợp, theo hệ thống.

Sở NN&PTNT Hà Nội cũng đề nghị doanh nghiệp khai thác công trình thuỷ lợi phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương quản lý chặt chẽ lượng nước tưới; tuyên truyền vận động bà con nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, tránh thất thoát lãng phí. Vận động người dân thực hiện lấy nước gieo cấy đúng khung thời vụ, đồng thời chuyển đổi cây trồng tại những khu vực khó khăn về nguồn nước để giảm áp lực chống hạn và bảo đảm hiệu quả sản xuất vụ Mùa 2023.