Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

Cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân mới: Đảm bảo tính liên thông, liên kết?

Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Trong đề án hoàn thiện cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân đang chờ Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ GD&ĐT khẳng định khắc phục những hạn chế, bất cập hiện tại; đồng thời phù hợp giữa các ngành nghề, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Phân luồng mạnh sau THCS

Theo cơ cấu, giáo dục phổ thông cơ bản vẫn duy trì 12 năm, bao gồm 5 năm giáo dục tiểu học, 4 năm THCS, 3 năm THPT. Nét mới của bậc THPT là có 3 luồng chuyên sâu cho học sinh lựa chọn: Định hướng chung (có tính hàn lâm khoa học như hiện nay), định hướng kỹ thuật/công nghệ, định hướng năng  khiếu (nghệ thuật, thể thao). Đối với giáo dục nghề nghiệp gồm đào tạo sơ cấp từ 1 – 3 năm, trung cấp 3 năm, cao đẳng 2 - 3 năm. Giáo dục bậc cao có ĐH, thạc sĩ, tiến sĩ. Trong đó, ĐH học từ 3 - 4 năm phân thành 3 luồng định hướng nghiên cứu; ứng dụng; thực hành. Thạc sĩ từ 1 - 2 năm, phân thành 2 luồng định hướng nghiên cứu, ứng dụng.
Giờ ôn tập của học sinh lớp 12 Trường THPT Kim Liên, quận Đống Đa. 	Ảnh: Phạm Hùng
Giờ ôn tập của học sinh lớp 12 Trường THPT Kim Liên, quận Đống Đa. Ảnh: Phạm Hùng
Bộ GD&ĐT giải thích phân luồng sau THCS nhằm tạo điều kiện cho học sinh muốn tham gia thị trường lao động sớm có thể theo học các chương trình đào tạo trình độ sơ cấp và trung cấp của giáo dục nghề nghiệp. Các cơ sở giáo dục thực hiện chương trình THPT theo định hướng kỹ thuật/công nghệ, định hướng năng khiếu sẽ giúp người học vừa trang bị kiến thức THPT hàn lâm, đồng thời có một số kỹ năng nghề để sau đó lựa chọn hướng của giáo dục nghề nghiệp phù hợp là một định hướng quan trọng đối với nước ta hiện nay.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho rằng, cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân mới chuyển hệ thống giáo dục quốc dân hiện nay sang hệ thống giáo dục mở. Hệ thống này cũng đảm bảo liên thông liên kết giữa các bậc học, giữa các trình độ đào tạo và tương thích với hệ thống giáo dục quốc tế. Việc này tạo điều kiện cho người học có thể dễ dàng di chuyển giữa các hình thức học tập, giữa cấp độ, trình độ học tập khác nhau, tích lũy kiến thức học được để tiếp tục học lên. Đồng thời công nhận bằng cấp giữa Việt Nam và các nước thuận lợi, tạo điều kiện cho người dân học tập trong và ngoài nước.

Tương thích khung năng lực quốc tế

Theo Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển, hệ thống giáo dục quốc dân mới quy định được yêu cầu đầu ra của từng cấp đào tạo, tương thích với khung năng lực của UNESCO khuyến cáo và khung năng lực ASEAN, châu Âu. Như thế sẽ tạo điều kiện cho chúng ta xây dựng những chương trình giáo dục đáp ứng được yêu cầu về mặt chất lượng. Việc đổi mới này dựa trên cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và các điều kiện khác hiện nay, nhưng có cân đối với sự phát triển trong thời gian tới.

Điều quan trọng để thực hiện hệ thống này là cần xây dựng lại giáo trình, tài liệu, sách giáo khoa tương thích với thời gian và đặc biệt đáp ứng yêu cầu về chuẩn đầu ra. Cùng với đó, phải đổi mới quan niệm về chất lượng dạy học chuyển từ coi trọng kiến thức cho người học sang yêu cầu phát triển phẩm chất và năng lực người học. Có nghĩa, khối lượng kiến thức không phải yếu tố bắt buộc, mà cơ bản, tinh giản nhưng đảm bảo yêu cầu vận dụng trong thực tiễn. Bên cạnh đó, phải đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo yêu cầu vì sự tiến bộ của người học, về phẩm chất năng lực.

Khi thực hiện theo cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân mới, giờ học tự chọn linh hoạt hơn. Các em học riêng những môn khác nhau theo định hướng của mình, nhưng những môn học chung thì có thể ngồi cùng nhau. Các nhà trường tùy theo điều kiện của mình có thể đáp ứng nhu cầu dạy học các môn tự chọn khác nhau. Khi bắt đầu tự chọn, khả năng đáp ứng nhu cầu của học sinh còn hạn chế, nhưng khi nhà trường càng phát triển, cùng với đội ngũ giảng viên sẽ huy động những người khác tham gia. Đồng thời tăng cường cơ sở vật chất, phòng học thì khả năng đáp ứng tăng dần lên.