Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường đã nhấn mạnh như trên khi phát biểu tại hội nghị Đánh giá kết quả sản xuất vụ Đông 2019 và triển khai kế hoạch vụ Đông 2020 các tỉnh, TP phía Bắc, tổ chức sáng 31/8. Tham dự hội nghị có đại diện một số bộ ngành, lãnh đạo thuộc 31 tỉnh, TP từ Thừa Thiên Huế trở ra.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, từ đầu năm 2019 đến nay khu vực nông nghiệp chịu rủi ro, tác động kép của dịch Covid-19, dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm và đặc biệt là thiên tai bất thường. Dự kiến, những yếu tố trên sẽ còn tác động đến sản xuất vụ Đông 2020, cũng như giai đoạn phát triển nông nghiệp thời gian tới.
Trong bối cảnh trên, ngành nông nghiệp đặt ra mục tiêu là tổ chức sản xuất, bảo đảm ổn định lương thực và thực phẩm. Về lương thực, theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, với đặc thù đất nước gần 100 triệu dân, nếu không có sản lượng cao nhất thì sẽ ảnh hưởng đến an ninh lương thực. Dù vậy cho đến nay, cả nước nói chung, khu vực phía Bắc nói riêng đã tổ chức khá thành công với tổng diện tích đã gieo cấy 6,7 triệu ha.
Dự báo thị trường thế giới, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng, cần tập trung tăng thêm diện tích, sản lượng cây trồng vụ Đông 2020. Trong đó ở phía Bắc, cần chú trọng sản xuất vụ Đông, bởi thiên nhiên đã ưu đãi cho 31 tỉnh, TP có mùa Đông lạnh. Đây là lợi thế để Việt Nam làm được cây vụ Đông.
“Phổ cây trồng của vụ Đông cũng rất rộng; vụ Đông lại có thời gian sản xuất ngắn nên giá trị kinh tế cao. Thêm nữa, vụ Đông ít chịu ảnh hưởng của thiên tai, sâu bệnh hơn. Do đó, nếu tổ chức sản xuất tốt thì giá trị đạt 200 - 300 triệu đồng/ha là nằm trong tầm tay…”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhận định.
Thêm một đặc điểm hết sức quan trọng được Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, quốc gia láng giềng Trung Quốc đang trải qua một năm bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi mưa lũ lịch sử. Kéo theo đó, nhu cầu lương thực, thực phẩm của quốc gia này (đặc biệt là rau màu) sẽ bị thiếu hụt. Đây là điều kiện để các tỉnh, TP khu vực phía Bắc đẩy mạnh sản xuất, tiêu thụ nông sản, thực phẩm…
Mặc dù vậy, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng nhìn nhận, sản xuất vụ Đông vẫn đứng trước nhiều khó khăn. Nhiệm vụ đặt ra, bên cạnh gia tăng diện tích cây trồng vụ Đông, cần lựa chọn cơ cấu giống cây trồng hợp lý, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng. Đặc biệt cần chú trọng quy hoạch sản xuất, bảo đảm không bị dư thừa sản phẩm…
Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), vụ Đông 2019, diện tích gieo trồng của 31 tỉnh, TP phía Bắc là 388.000ha, tăng 3.700ha so với vụ Đông năm 2018. Đậu tương, khoai tây, khoai lang là 3 nhóm cây trồng có diện tích giảm. Trong khi đó, các cây trồng có diện tích tăng là: Rau đậu các loại, hoa cây cảnh, dược liệu, cây thức ăn gia súc.
Năng suất cây vụ Đông 2019 tăng ở một số loại cây trồng như khoai lang, lạc, đậu tương, khoai tây, rau màu… Nhờ đó, tổng sản lượng cây trồng vụ Đông 2019 đạt hơn 4,4 triệu tấn. Dù vậy, con số này giảm khoảng 34.500ha so với vụ Đông 2018. Trong đó, sản lượng ở một số loại cây trồng chính đều giảm như: Ngô, khoai tây, đậu tương, khoai lang.
Cũng theo Cục Trồng trọt, tổng giá trị cây vụ Đông 2019 đạt khoảng 31.500 tỷ đồng, cao hơn gần 2.500 tỷ đồng so với vụ Đông 2018. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến giá trị thu nhập cây trồng vụ Đông tăng dù tổng sản lượng giảm là do cơ cấu cây trồng đã có sự thay đổi, từ nhóm có giá trị thấp sang nhóm cây trồng có giá trị cao như dược liệu, rau củ quả, ngô thực phẩm, ngô sinh khối, hoa cây cảnh…
Bên cạnh đó, sản xuất trong nhà màng, nhà lưới gắn với sơ chế, chế biến và kỹ thuật trồng rải vụ cũng giúp gia tăng thu nhập, tăng hiệu quả kinh tế…
Vụ Đông năm 2020, 31 tỉnh, TP khu vực phía Bắc phấn đấu gieo trồng 430.000 - 450.000ha (tăng 10 - 20% diện tích so với vụ Đông 2019). Tập trung phát triển một số cây trồng có giá trị kinh tế cao, có liên kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân.
Sản lượng cây vụ Đông 2020 phấn đấu đạt 4,6 triệu đến 4,95 triệu tấn (tăng 10 - 15% sản lượng so với vụ Đông 2019). Tổng giá trị sản xuất phấn đấu đạt khoảng 34.000 - 36.600 tỷ đồng. Trung bình giá trị sản xuất đạt khoảng 75 triệu đồng/ha. Trong cơ cấu cây trồng, sẽ tập trung vào 2 nhóm: Cây ưa ấm (ngô, khoai lang, đậu tương, rau) chiếm 55% và cây ưa lạnh (khoai tây, rau đậu) chiếm khoảng 45%.
