Công cụ AI phát hiện web lừa đảo đạt chuẩn 98%

Lừa đảo công nghệ cao chiếm 59%

Báo cáo của Bộ Công an cho thấy tình trạng lừa đảo trực tuyến tiếp tục diễn biến phức tạp và gây thiệt hại ngày càng cao. Trong 8 tháng đầu năm 2025, cơ quan chức năng đã phát hiện gần 1.500 vụ lừa đảo trên không gian mạng, với tổng thiệt hại khoảng 1.660 tỷ đồng. Lực lượng chức năng cũng ghi nhận hơn 1.500 kênh, hội nhóm quảng cáo và đánh bạc trực tuyến; hơn một nghìn năm trăm kênh liên quan giao dịch tiền ảo, tiền mã hóa; cùng gần 200 kênh có nội dung quảng cáo, mua bán chất gây nghiện.

Theo Đại tá Lê Khắc Sơn - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Hình sự (Bộ Công an), tội phạm hình sự truyền thống đang được kéo giảm sâu và người dân đánh giá cao, song tội phạm liên quan không gian mạng lại nổi lên với mức độ phức tạp. “Tội phạm lừa đảo chiếm hơn một nửa tổng số tội phạm hình sự, riêng nhóm lừa đảo công nghệ cao chiếm đến 59%, gây thiệt hại lớn cho người dân” - Đại tá Lê Khắc Sơn nhấn mạnh.

Đáng chú ý, nhiều đối tượng là người nước thứ ba, lợi dụng tâm lý hiếu kỳ và mong muốn kiếm tiền nhanh để lừa đảo. Không chỉ Việt Nam, hiện, vấn đề tội phạm mạng cũng đang được hơn 193 quốc gia quan tâm và theo dõi chặt chẽ.

Sự gia tăng của các trang web giả mạo, từ thương mại điện tử, dịch vụ tài chính đến trang tuyển dụng, khiến việc nhận diện bằng mắt thường gần như không thể. Nhiều nạn nhân cho biết họ gặp những đường link mạo danh thương hiệu lớn, hình ảnh và giao diện giống thật đến mức khó phân biệt, chỉ phát hiện bất thường khi đã cung cấp thông tin hoặc thực hiện giao dịch…

AI phát hiện website độc hại với độ chính xác hơn 98%

Trong bối cảnh ấy, nhóm dự án Chống lừa đảo đã phát triển công cụ quét đường link sử dụng trí tuệ nhân tạo nhằm giúp người dùng phát hiện dấu hiệu bất thường trước khi truy cập. Ban đầu, công cụ chỉ đối chiếu đường link với kho dữ liệu các trang lừa đảo đã được báo cáo. Tuy nhiên, ở phiên bản nâng cấp, nhóm phát triển đã tích hợp mô hình trí tuệ nhân tạo AI có khả năng phân tích các yếu tố như tên miền, nội dung, mã nguồn và tự đưa ra đánh giá rủi ro.

Chị Nguyễn Như Quỳnh - thành viên dự án cho biết, hệ thống hiện có thể tự nhận diện những đường link chưa từng được báo cáo. “Nhờ áp dụng AI, công cụ có khả năng xác định ngay liệu trang web đó có dấu hiệu giả mạo hay không chỉ trong vài giây” - chị Nguyễn Như Quỳnh nói.

Để đạt được độ chính xác cao, nhóm kỹ thuật đã đánh giá nhiều mô hình AI trên thế giới. “Nhóm đã kiểm thử các nền tảng tiên tiến và lựa chọn mô hình phù hợp nhất trước khi huấn luyện chuyên sâu. Sau quá trình tối ưu, mô hình AI của Chống lừa đảo hiện đạt độ chính xác trung bình hơn 98% khi nhận diện website lừa đảo” - anh Lê Nguyễn Việt Cường - thành viên dự án cho biết.

Cùng với công cụ nhận diện đường link, dự án còn xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ người dùng bằng tiện ích mở rộng trên trình duyệt và ứng dụng di động, giúp cảnh báo trang web độc hại ngay khi truy cập. Hệ thống còn tích hợp chatbot AI với các bài trắc nghiệm nhận biết chiêu trò lừa đảo, nâng cao kỹ năng phòng vệ của người dùng.

Đại diện dự án chia sẻ rằng công cụ hoạt động song song giữa AI và nguồn báo cáo cộng đồng. Mỗi báo cáo mới được kiểm chứng kỹ trước khi đưa vào danh sách đen, từ đó tạo nên bộ dữ liệu liên tục được làm sạch và cập nhật.

Theo chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu - người sáng lập dự án, hệ thống đã ngăn chặn hơn 200.000 trang web giả mạo độc hại trên toàn cầu và hỗ trợ hơn 20.000 nạn nhân tránh bị mất thông tin và tiền bạc. “Việc người Việt tự xây dựng được công cụ AI đạt chuẩn quốc tế là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống tội phạm mạng, đặc biệt khi số lượng trang web độc hại ngày càng tăng và phương thức lừa đảo ngày càng tinh vi” - chuyên gia an ninh mạnh Ngô Minh Hiếu khẳng định.

Tăng cường nhận thức và xây dựng lớp bảo vệ chủ động cho tương lai

Tuy nhiên, dù công cụ AI mang lại hiệu quả rõ rệt, các chuyên gia nhấn mạnh rằng, giải pháp công nghệ không thể thay thế hoàn toàn sự cảnh giác của người dùng. Theo nhận định từ các thành viên dự án Chống lừa đảo, nhiều vụ lừa đảo xảy ra không vì hệ thống không phát hiện được, mà do nạn nhân tự tin truy cập liên tục vào đường link mạo danh hoặc cung cấp thông tin cá nhân mà không kiểm tra cảnh báo.

Các chuyên gia an ninh mạng cũng cho rằng, trong thời gian tới, cần tiếp tục tăng cường truyền thông về kỹ năng an toàn thông tin, đặc biệt với nhóm học sinh, sinh viên và người lao động ít trải nghiệm công nghệ. Việc nhận diện rủi ro khi truy cập các đường link hấp dẫn, giá rẻ bất thường hay đề nghị cung cấp tài khoản là yếu tố quan trọng để giảm thiểu nguy cơ.

Nhóm dự án Chống lừa đảo cũng đang hướng tới mở rộng mô hình AI, tăng độ bao phủ với nhiều ngôn ngữ, đồng thời hợp tác với các nền tảng và cơ quan chức năng nhằm xử lý nhanh hơn các trang web độc hại mới xuất hiện. Mục tiêu là tạo ra một lớp bảo vệ chủ động, trong đó công nghệ hỗ trợ người dùng nhưng chính người dùng mới là tuyến phòng thủ đầu tiên.