Trong các cuộc khảo sát gần đây, ông Trump dẫn trước bà Hillary Clinton tới 59% đến 30% trong nhóm cử tri này. Khoảng cách này thậm chí còn lớn hơn tỷ lệ 57-35 khiến thượng nghị sỹ Mitt Romney thua Tổng thống Barack Obama trong cuộc chay đua vào Nhà Trắng năm 2012.
Cử tri da trắng "cổ cồn xanh"
Việc gia tăng ủng hộ của Donald Trump trong nhóm cử tri da trắng lao động đủ để triệt tiêu lợi thế của Đảng Dân chủ khi bốn năm vừa qua, số lượng cử tri da trắng gốc Tây Ban Nha học thức cao gia tăng, vốn đa số ủng hộ đảng Dân chủ.
Nếu tỷ phú Trump đắc cử, đó hẳn là một trong những lý do. Trong suốt 1 năm vận động bầu cử qua, những cử tri da trắng “cổ cồn xanh”luôn là quân bài giúp tỷ phú Trump vượt lên bà Clinton.
Trong những tuần qua, phân tích từ kết quả bỏ phiếu sớm cho thấy sẽ có khả năng cao cho ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton chiến thắng. Bởi tỷ lệ đi bỏ phiếu của cộng đồng người Mỹ gốc Latin (Latino) cao. Dù tỷ lệ cử tri da màu không đạt mức của năm 2012, nhưng cũng không quá thấp, đủ để bà Clinton yên tâm.
Tuy nhiên, sức mạnh nằm trong bàn tay tầng lớp cử tri da trắng “cổ cồn xanh” vẫn để ông Trump có cửa chiến thắng. Đặc biệt, theo Nytimes, ông có thể giành đủ số phiếu Đại cử tri mà không cần chiến thắng ở hạng mục bỏ phiếu phổ thông. Ông có thể giành chiến thắng sít sao ở các bang “tranh chấp” ở trung tây hay tây nam nước Mỹ như Wisconsin, New Hampshire. Thậm chí, sức mạnh từ các cử tri này đủ để ông giành được Florida, một trong các bang quyết định chiến thắng.
Rút ra từ cuộc bầu cử năm 2012, những khảo sát cuối đã sai lệch trong việc thống kê số lượng cử tri tầng lớp lao động đã gây hiểu lầm rằng, ông Obama bị các cử tri da trắng ghẻ lạnh hơn bất kỳ ứng viên Dân chủ nào kể từ thời Walter Mondale. Nhưng chỉ thực ra, ông chỉ yếu thế ở các bang phía Nam. Ở khu vực phía Bắc, những bang tranh chấp như Iowa và Ohio, ông Obama đã thực sự giành lợi thế hơn các ứng viên Tổng thống Dân chủ trước đó, đặc biệt với cộng đồng người da trắng và giành chiến thắng. Tuy nhiên, lợi thế này lại không được bà Clinton tận dụng.
Đối với nhiều người, thật khó để tượng tượng khi bà Clinton, một thành viên đảng Dân chủ, da trắng, giành được sự ủng hộ của tầng lớp lao động da trắng trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2008, nhưng lại mất đi các cử tri từng ủng hộ ông Obama năm 2012 trong cuộc đua năm nay. Còn lạ hơn là, tỷ phú Trump với chủ trương phân biệt chủng tộc lại hấp dẫn được cộng đồng này. Cứ cho những người ủng hộ tỷ phú Trump cũng phân biệt chủng tộc, thì tại sao rất nhiều người trong số họ từng bỏ phiếu cho ông Obama?
Điểm chung giữa Donald Trump và Barack Obama
Đó là vì Donald Trump và ông Barack Obama có điểm chung.
Ông Trump đã thay đổi một chút câu chuyện của cuộc bầu cử năm 2008 và 2012 - và khai thác thành nhiều vấn đề tương tự và lập khung vận động tranh cử gần giống ông Obama. Năm 2008, ông Obama nổi bật với chủ trương đem đến hy vọng và thay đổi cho nước Mỹ. Năm 2012, ông Obama công kích đối thủ đảng Cộng hòa, Mitt Romney, như một nhà tài phiệt có thể hy sinh doanh nghiệp trong nước để thu được nguồn lợi từ các nước khác. Đó là những lý do khiến tầng lớp lao động Dân chủ ở những nơi như Scranton, Pa., và Youngstown, Ohio vẫn duy trì ủng hộ ông Obama năm đó.
Trong cuộc bầu cử 2016, ông Trump cũng dùng kịch bản mà ông Obama nương theo. Ông phản đối những chính sách thương mại quốc tế, chủ trương bảo hộ và đối đầu với một ứng viên còn dày dặn kinh nghiệm hơn cả John McCain hay Mitt Romney. Ông công kích bà Clinton chỉ tích cực hỗ trợ doanh nghiệp nước ngoài, thậm chí toàn cầu, thay vì giúp đõ các tầng lớp trung lưu Mỹ trong các vấn đề như thương mại và xuất nhập cảnh.
Chốt lại, tỷ phú Trump vẫn có cửa giành chiến thắng, nếu tận dụng điểm yếu của bà Clinton là sự ủng hộ thấp của các cử tri lao động da trắng.
Bất kể kết quả cuộc bầu cử hôm 8/11 ra sao, các cử tri cũng sẽ để lại dấu ấn trên nền chính trị Mỹ. Phần lớn lãnh đạo Đảng Cộng hòa vẫn kỳ vọng tân Tổng thống cởi mở hơn về thương mại và nhập cư.
Nếu bà Clinton thắng nhờ sự ủng hộ của cử tri gốc Latin có học thức, thì đảng Cộng hòa cũng phải để ý đến lợi ích của nhóm này để tận dụng trong cuộc bầu cử 2020. Mặt khác, các cử tri đồng ý quan điểm của ông Trump về những vấn đề này sẽ kéo đảng Cộng hòa hết sức gần với chiến thắng. Họ cũng nằm trong số các cử tri nhiều khả năng hoài nghi của bà Clinton trong bốn năm tiếp theo. Đảng Cộng hòa sẽ không thể lơ là lợi ích của cộng đồng trên.
Đảng Dân chủ sẽ có những thách thức ngược lại. Bốn năm sau chiến thắng của ông Obama, sự thay đổi nhân khẩu học trong xã hội Mỹ đã khiến cục diện thay đổi. Đảng Dân chủ có thể nhận ra họ vẫn phụ thuộc vào cộng đồng cử tri mà họ nghĩ là không cần thiết. Đồng thời, liên minh chiến thắng của họ được giáo dục tốt hơn và đa dạng hơn bao giờ hết. Nếu như không có một đối thủ như ông Trump, liên minh chiến thắng của bà Clinton khó có thể nhận ra điều này.
