Chuyển biến trong cục diện quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực và sự quan tâm ngày càng tăng của các đối tác bên ngoài tới khu vực đã tạo cơ hội hiếm thấy và tiền đề thuận lợi cho các quốc gia trong khu vực nói riêng và Liên đoàn Ả rập nói chung gây dựng vai trò mới, mở rộng ảnh hưởng quốc tế và tăng cường vai trò chính trị an ninh khu vực.
Tất cả đều liên quan trực tiếp đến ba tác nhân chính là hệ lụy của cuộc chiến ở giữa Nga và Ukraine, Mỹ chưa giải quyết được dứt điểm và ổn thỏa vấn đề hạt nhân của Iran và Israel tăng cường cải thiện quan hệ ngoại giao với các nước Ả rập. Khu vực trở nên sôi động về chính trị, xã hội và an ninh vì tất cả các quốc gia trong khu vực phải trực diện, phải tự định vị và phải chèo lái qua tác động của ba chiều hướng biến động lớn. Đó là, Mỹ điều chỉnh rất cơ bản chiến lược và chính sách đối với các đồng minh và đối tác trong khu vực, không còn dành ưu tiên cao nhất cho khu vực như trong các thời kỳ trước đây.
Các quốc gia dầu mỏ và khí đốt trở nên quan trọng hơn trước rất nhiều đối với Mỹ và EU, có thể dùng dầu mỏ và khí đốt làm thay thời chuyển thế có lợi cho họ trong quan hệ với Mỹ và EU, tác động trực tiếp và mạnh mẽ tới chính trị an ninh và kinh tế đối ngoại thế giới cũng như tới diễn biến và kết cục của cuộc chiến ở Ukraine. Trật tự chính trị an ninh cùng với tương quan lực lượng, cục diện quan hệ giữa các đối tác trong khu vực đang định hình mới.
Bằng chứng thời sự nhất là cuộc gặp cấp cao lần thứ 31 của Liên đoàn Ả rập đang diễn ra ở thủ đô Algier của Algeria. Dù tham dự hay không tham dự thì tất cả các thành viên đều dùng việc này để đề cao vị thế riêng trong vai trò ngày càng căng của cả khu vực.
