| Ông John Bolton lúc còn đương nhiệm, ngồi sau Tổng thống Donald Trump trong một cuộc họp nội các tại Nhà Trắng. |
Nhiều "thâm cung bí sử"
Theo một trích đoạn trong cuốn hồi ký về Nhà Trắng, được công bố hôm 17/6 trên các tờ báo hàng đầu của Mỹ như Wall Street Journal, New York Times, Washington Post..., Tổng thống Donald Trump được cho đã đề nghị người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình giúp ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020.
Ông Bolton tiết lộ rằng, tại một cuộc họp của Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, ông Trump đã lưu ý với ông Tập về tầm quan trọng của việc tăng mua nông sản Mỹ của Trung Quốc đối với kết quả bầu cử vào tháng 11 năm nay.
Và mặc dù Chính quyền Trump luôn chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc trong vấn đề người thiểu số Duy Ngô Nhĩ, "ông Trump đã 'bật đèn xanh' cho ông Tập trong cuộc họp đó (G20 ở Osaka)", cố vấn Nhà Trắng bị sa thải hồi tháng 9/2019 viết.
Các cuộc trao đổi với Chủ tịch Trung Quốc chỉ là một trong nhiều bí mật chưa từng được tiết lộ về Tổng thống Trump có trong cuốn sách của ông Bolton - với tựa đề "In the Room Where it Happened".
Ông Bolton viết rằng Tổng thống Trump đã "kết nối trực tiếp viện trợ an ninh của Hoa Kỳ cho Ukraine với một cuộc điều tra đối thủ tranh cử năm 2020 của ông". Đây chính là cáo buộc chủ chốt trong vụ luận tội Tổng thống Trump thất bại của đảng Dân chủ hồi cuối năm ngoái.
"Nếu những người ủng hộ luận tội của Dân chủ không bị ám ảnh bởi vụ kiện Ukraine năm 2019, họ đã có thời gian để chất vấn một cách có hệ thống hơn về hành vi của ông Trump trong toàn bộ chính sách đối ngoại của mình. Kết quả luận tội có thể đã khác", theo trích đoạn trong cuốn sách của ông Bolton được xuất bản trên Wall Street Journal.
Tuy nhiên, ông Bolton từ chối nêu quan điểm cá nhân về việc ông Trump có nên bị luận tội hay không. Ông nói thêm rằng ngay cả khi ông được Thượng viện Mỹ kêu gọi làm chứng, ông vẫn tin điều đó sẽ tạo ra "khác biệt đáng kể nào" đối với kết quả mà chúng ta đã thấy.
Cuốn sách cũng cho thấy sự bất đồng thường xuyên giữa ông Trump và đội ngũ cố vấn. Điển hình, theo một trích đoạn cuốn sách trên tờ Washington Post, trong cuộc gặp năm 2018 giữa Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, ông Bolton nói rằng đã nhận được một bức thư chỉ trích ông chủ Nhà Trắng từ Ngoại trưởng Mike Pompeo.
"Người không yêu nước"?
Một ngày trước khi cuốn sách được công bố trên truyền thông, Nhà Trắng đã đề xuất lên tòa án để cố gắng ngăn ông Bolton xuất bản, với lập luận rằng vị cựu cố vấn đang vi phạm các thỏa thuận giữ bí mật, cũng như gây nguy hiểm đối với an ninh quốc gia bằng cách tiết lộ các thông tin mật. Theo Reuters, một phiên tòa thực sự có thể diễn ra vào thứ 6 tới.
Các quan chức, bao gồm Giám đốc Tình báo Quốc gia John Ratcliffe, Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia Paul Nakasone và Giám đốc Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia William Evanina, đã viết trong bản khai rằng cuốn sách vẫn chứa thông tin mật.
Nhấn mạnh việc bản thân đã có mặt tại các cuộc họp với phía Trung Quốc, đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer nói trong lời khai của Thượng viện rằng những tiết lộ của ông John Bolton là hoàn toàn sai sự thật.
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ Adam Schiff đã chỉ trích ông Bolton trên Twitter, nói rằng "Bolton có thể là một tác giả, nhưng anh ta không yêu nước". Trong khi các nhà phê bình lưu ý rằng ông Bolton đã từng từ chối làm chứng trong cuộc điều tra Tổng thống Trump hồi năm ngoái của Hạ viện, dù những tiết lộ của ông này có thể đã rất quan trọng.
