Theo bị cáo Lương Văn Hóa - cựu Tổng Giám đốc Công ty Dược Cửu Long, thời điểm năm 2015, doanh nghiệp gặp khó khăn nên Công ty Dược Cửu Long là doanh nghiệp Nhà nước, ít vốn phải đi vay ngân hàng nên đã giữ lại số tiền hơn 3,8 triệu USD và chiếm dụng vốn để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp.
Sau khi giữ lại số tiền trên, Công ty Dược Cửu Long không báo cáo lên Bộ Y tế. Khi đoàn thanh tra của Bộ và Thanh tra Chính phủ vào làm việc, Công ty Dược Cửu Long đã đề nghị được tạm giữ lại hơn 3,8 triệu USD này lại để khi nào phía Công ty Mambo (đơn vị cung cấp dược liệu sản xuất thuốc Oseltamivir) đòi thì trả cho họ. Bị cáo Hoá cũng thừa nhận, phía Công ty Mambo đã có văn bản xác nhận việc Công ty Dược Cửu Long không phải trả số tiền hơn 3,8 triệu USD cho Công ty Mambo.
“Thế bị cáo giữ lại hơn 3,8 triệu USD để làm gì?”. Trước câu hỏi này của HĐXX, bị cáo Hóa cho biết đã dùng trả lãi ngân hàng, bổ sung vốn cho công ty. Đồng thời khẳng định, không che giấu những thứ mình sai bởi khi đứng trước toà là có lỗi.
Còn bị cáo Nguyễn Văn Thanh Hải - cựu Kế toán trưởng Công ty Dược Cửu Long khai, có biết các hợp đồng mua bán dược liệu của Công ty Dược Cửu Long sản xuất thuốc Oseltamivir với Bộ Y tế. Tổng giá trị hợp đồng khoảng 145 tỷ đồng nhưng không nhớ rõ phía Bộ đã thanh toán bao nhiêu tiền cho Công ty Dược Cửu Long.
Theo bị cáo Hải, phải đến năm 2013, bị cáo mới biết Công ty Dược Cửu Long giữ lại số tiền hơn 3,8 triệu USD. Đó là khoản tiền Bộ Y tế chi cho việc sản xuất thuốc và số tiền này Công ty Dược Cửu Long chưa trả cho Công ty Mambo (đơn vị cung cấp dược liệu). Ngoài ra, bị cáo Hải cũng thừa nhận là người ký báo cáo tài chính nhưng lại không biết việc Công ty Dược Cửu Long giữ lại số tiền nêu trên.
Trong khi đó, bị cáo Dương Huy Liệu - cựu Vụ trưởng Vụ kế hoạch (Bộ Y tế) cho rằng, với dự án mua nhiên liệu sản xuất thuốc Oseltamivi, bản thân nắm giữ vai trò là Vụ trưởng nên chỉ tham gia vào giám sát. Các hợp đồng của dự án, bị cáo Liệu có tham gia ký kết nhưng việc ký này thực hiện theo sự phân công của Bộ trưởng Bộ Y tế. “Trên phân công tôi ký thì tôi cứ ký thôi, còn có Ban Quản lý dự án họ đảm nhiệm tất mọi công việc” – bị cáo Liệu khai.
Theo bị cáo Liệu, do quá tin tưởng vào các quyết định của Ban Quản lý dự án nên mới có sai phạm hôm nay. Đồng thời, bị cáo cũng thừa nhận có sơ suất trong kiểm tra các hợp đồng nên phải chịu một phần trách nhiệm với sai phạm.
Theo truy tố, năm 2005, dịch cúm A (H5N1) diễn biến phức tạp, được Chính phủ giao nhiệm vụ nên Bộ Y tế chọn Công ty Dược Cửu Long tham gia sản xuất thuốc Oseltamivir.
Quá trình mua nguyên liệu của Công ty Mambo và sản xuất thuốc, bị cáo Lương Văn Hóa đã chỉ đạo cấp dưới đề nghị Công ty Mambo "bớt" số tiền hơn 3,8 triệu USD và việc này Hóa không báo cáo Bộ Y tế. Năm 2007, khi thanh quyết toán kinh phí phòng chống dịch, bị cáo Dương Huy Liệu và nhóm bị cáo là các cựu cán bộ, chuyên viên thuộc Bộ Y tế đã không rà soát, không phát hiện Công ty Dược Cửu Long được đối tác giảm giá hơn 3,8 triệu USD.
Cựu Thứ trưởng Cao Minh Quang là Trưởng ban chỉ đạo các vấn đề liên quan thuốc đã thiếu trách nhiệm khi không chỉ đạo làm rõ, không có biện pháp thu hồi tài sản và gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 3,8 triệu USD.
