Đại biểu Quốc hội: cân nhắc kỹ việc nâng mức xử phạt vi phạm hành chính

Chiều 11/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Bảo đảm sự khách quan trong công tác xử lý vi phạm hành chính

Tham gia thảo luận, về cơ bản, các đại biểu Quốc hội tán thành với Tờ trình và Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính và góp ý một số nội dung để tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Luật. 

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương đề nghị cân nhắc Điều 58 Dự thảo Luật “Trường hợp lập biên bản vi phạm hành chính bằng phương thức điện tử mà không xác định được chủ thể thực hiện hành vi vi phạm hoặc người vi phạm, đại diện tổ chức vi phạm cố tình trốn tránh không ký, thì biên bản chỉ cần chữ ký số của người lập biên bản”.

Theo đại biểu, dù biên bản vi phạm hành chính được lập theo phương thức truyền thống hay phương thức điện tử, việc quy định biên biên xử lý vi phạm hành chính chỉ cần chữ ký của người lập biên bản là đều không phù hợp. Điều này ảnh hưởng đến sự khách quan, minh bạch của việc lập biên bản vi phạm hành chính, thiếu đi cơ chế kiểm soát đối với người được trao quyền lập biên bản xử lý vi phạm hành chính, dễ dẫn tới việc biên bản vi phạm hành chính được lập dựa vào ý chí chủ quan của người lập biên bản.

Do vậy, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị, vẫn cần quy định có chữ ký bổ sung cùng với chữ ký của người lập biên bản trong trường hợp này để bảo đảm sự khách quan trong công tác xử lý vi phạm hành chính.

Về mức phạt tiền trong xử phạt vi phạm hành chính, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga tán thành với quan điểm cần tăng cường tính nghiêm minh và răn đe trong công tác xử lý vi phạm hành chính. Tuy nhiên, việc nâng mức phạt tiền lên mức cao đối với từng hành vi cụ thể cân được cân nhắc thận trọng và kỹ lưỡng. Bởi vì, hiệu quả xử lý vi phạm phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, như công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; tính nghiêm minh, minh bạch và công bằng trong thi hành pháp luật và xử lý vi phạm, việc xử phạt phải được thực hiện kịp thời đúng quy định, không có ngoại lệ, không để xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý... Việc nâng mức phạt cần dựa trên những tiêu chí cụ thể, rõ ràng và mang tính thực tiễn cao.

Tăng mức phạt trong một số lĩnh vực

Tham gia góp ý về Dự thảo Luật, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, cần thiết quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, tuy nhiên, phải đảm bảo việc xử phạt được triển khai nhanh chóng, để tạo tính răn đe, giúp người vi phạm nhận thức được hành vi vi phạm kịp thời để sửa đổi.

Dẫn ví dụ về việc xử lý phạt nguội giao thông, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa cho biết, theo phản ánh của báo chí, người dân, có tình trạng lỗi vi phạm được thông báo chậm, vi phạm từ vài năm trước đến nay mới dồn lại thông báo một lúc, khiến người dân mệt mỏi, khó khăn trong xử lý. Do đó, thời hiệu xử phạt phải đảm bảo đúng lúc, kịp thời, nhanh chóng để người vi phạm rút kinh nghiệm và sửa sai.

Về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa cho rằng, cần thiết tăng thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính cho một số đối tượng, nhất là trong bối cảnh sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy, không còn cơ quan thanh tra chuyên ngành cấp Bộ, cấp sở.

Cụ thể, ngoài việc chuyển thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND cấp huyện về Chủ tịch UBND cấp xã, đại biểu cho rằng, cần bổ sung thẩm quyền cho các trưởng phòng chuyên môn của UBND cấp xã. Sau khi thành lập đoàn kiểm tra, phát hiện vi phạm, trưởng đoàn kiểm tra có thể ra quyết định xử phạt ngay để đảm bảo việc xử lý được kịp thời, đúng lúc mà không cần phải chờ tới cấp tỉnh ra quyết định xử phạt.

Đối với xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa cho biết, quy định này kế thừa quy định trước đây, nhưng cần xem xét lại mức tăng số tiền bị phạt vi phạm hành chính không lập biên bản. Theo đại biểu, so với hiện nay, đề xuất mức tăng đến 4 lần từ 250.000 đồng lên 1 triệu đồng là cao.

“Lập biên bản vi phạm hành chính giúp đảm bảo quyền lợi của người bị xử phạt, khi khiếu kiện, khiếu nại cũng có cơ sở, chứng cứ để thực hiện. Do đó, nên nghiên cứu xem xét để chỉnh lý cho phù hợp” - đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa nói.

Ngoài ra, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa cũng ủng hộ việc tăng mức phạt trong một số lĩnh vực như: môi trường, cá độ, an toàn vệ sinh thực phẩm, hàng gian, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, bởi đây là những lĩnh vực rất nhức nhối, nếu đủ điều kiện, nên truy cứu trách nhiệm hình sự để tạo tính răn đe.

Đề xuất giải pháp xử lý tang vật vi phạm hành chính

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An) nêu thực tiễn thời gian qua, việc áp dụng quy định tạm giữ, tịch thu tang vật, phương tiện trong trường hợp hết thời hạn tạm giữ mà người vi phạm, chủ sở hữu không đến nhận, gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, do phải tạm giữ tang vật, phương tiện với thời hạn hơn 1 năm, sau đó mới ban hành quyết định tịch thu xử lý tang vật, phương tiện vi phạm.

Với thời hạn tạm giữ 1 năm là quá dài, dẫn đến tang vật, phương tiện vi phạm bị hư hỏng, mất giá trị, gây lãng phí xã hội, nhiều trường hợp cơ quan có thẩm quyền chỉ thực hiện việc thanh lý tài sản (bán phế liệu) sau khi có quyết định tịch thu, ngoài ra, việc tạm giữ quá lâu cũng gây tình trạng tồn đọng số lượng tang vật, phương tiện vi phạm, nhất là các lĩnh vực về giao thông đường bộ (vi phạm nồng độ cồn, không giấy tờ xe…), thương mại (buôn lậu, vận chuyển hàng cấm)… do người vi phạm bỏ tang vật vì mức phạt tiền quá cao, dẫn đến phát sinh nhiều chi phí kho bãi để bảo quản, quản lý tang vật, phương tiện vi phạm, cũng như tiềm ẩn nhiều rủi ro cho lực lượng làm nhiệm vụ (tang vật là cát, gây áp lực tang vật hư hỏng, xuống cấp, giảm giá trị, nguy cơ cháy nổ…).

Tương tự, đối với các tang vật vi phạm là hàng cấm như thuốc lá, pháo nổ, đường, rượu, quần áo… gần như là người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp sẽ không đến nhận. Trong khi đó, việc thông báo 2 lần trên phương tiện thông tin đại chúng cũng mang tính hình thức, người dân chưa tiếp cận được nguồn thông tin này, cũng không đến cơ quan chức năng để nhận lại tài sản. Nhiều trường hợp vướng mắc đối tượng vi phạm sử dụng phương tiện chuyển nhượng qua nhiều người, nhưng không làm thủ tục mua, bán, sang tên, lực lượng chức năng đã xác minh đến người đứng tên giấy chứng nhận đăng ký, nhưng kết quả người đứng tên thừa nhận đã bán và không rõ tình trạng tang vật là của ai.

Do đó, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung đề xuất quy định lại như Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 là giảm thời hạn tạm giữ 1 năm đối với trường hợp nêu trên hoặc căn cứ vào kết quả thẩm tra xác minh hồ sơ của cơ quan có thẩm quyền để xem xét xử lý tang vật, phương tiện mà không phải chờ hết thời hạn 1 năm theo quy định.