Đầu năm, mừng lo với “bầu sữa” ngân sách

Dù vậy, bước sang năm 2020, để công tác thu ngân sách đạt dự toán được giao, “bầu sữa” ngân sách đáp ứng thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ chi, góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước, vẫn còn rất nhiều việc phải làm, đòi hỏi những người làm công tác thu - chi phải thực sự quyết tâm, nỗ lực.

Theo số liệu của Bộ Tài chính, tổng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) tính đến 14 giờ ngày 31/12/2019 đạt 1 triệu 539,4 nghìn tỷ đồng, vượt 9,1% dự toán Quốc hội giao. Trong đó, số thu nội địa đạt 1 triệu 260,5 nghìn tỷ đồng, vượt 7,4%; thu từ dầu thô đạt 55,9 nghìn tỷ đồng, vượt 25,3%; Thu từ hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) sau khi trừ số hoàn thuế giá trị gia tăng (thuế VAT) đã tăng thêm 18,8 nghìn tỷ đồng so với dự toán. Năm 2019, cả thu ngân sách T.Ư và thu ngân sách địa phương đều vượt dự toán. 30 địa phương vượt trên 20% dự toán, 14 địa phương vượt từ 10 -20% dự toán và 17 địa phương vượt dưới 10% dự toán.

Để đạt được kết quả này, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, phải triển khai triệt để các nhiệm vụ, giải pháp ngay từ đầu năm. Trong quá trình triển khai, ngành Thuế, Hải quan và Kho bạc Nhà nước đều phối hợp chặt chẽ giải quyết các khâu thủ tục, tập trung thanh kiểm tra các lĩnh vực quản lý thu, chi ngân sách, quản lý, sử dụng vốn đầu tư; quản lý tài chính DN, quản lý giá, chứng khoán, bảo hiểm...

Đáng chú ý, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam năm 2019 đạt mức kỷ lục 518,03 tỷ USD, tăng 7,8% so với cùng kỳ năm 2018. Một số mặt hàng như dầu thô, ô tô nguyên chiếc nhập khẩu tăng mạnh, nhiều dự án năng lượng điện mặt trời đã được triển khai ở các tỉnh, thành trên cả nước cũng góp phần làm tăng thu cho NSNN.

Tính đến 14 giờ ngày 31/12/2019, kết quả thu NSNN trên địa bàn Hà Nội đạt 268.391 tỷ đồng, đạt 102% dự toán, tăng 12,8% so với năm 2018 - là một trong những đơn vị thu NSNN lớn nhất của cả nước…

Về chi ngân sách, TP tiếp tục rà soát, cơ cấu chi ngân sách theo chỉ đạo của Chính phủ, thực hiện quản lý, điều hành chi theo nguyên tắc chặt chẽ, linh hoạt, đảm bảo cân đối ngân sách, cơ cấu lại các khoản chi NSNN theo hướng tiết kiệm chi thường xuyên để dành nguồn cho đầu tư phát triển và nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN. Năm 2019, tiết kiệm chi ngân sách 2.587 tỷ đồng, tỷ trọng chi thường xuyên giảm từ 58,8% (năm 2015) xuống còn 50,4% (năm 2019).

Dù kết quả đạt được về NSNN trong năm 2019 là khá toàn diện và tích cực, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng vẫn cho rằng còn có những điểm hạn chế mà nếu khắc phục được thì kết quả còn tích cực hơn. Đó là việc đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công nhiều năm liền không đạt kế hoạch, thậm chí có xu hướng giảm. Tỷ lệ giải ngân năm 2017 là 81,8%, năm 2018 là 75,82% và ước năm 2019 đạt 75% dự toán Quốc hội giao.

Việc giải ngân chậm là một nguyên nhân dẫn tới hiệu quả đầu tư công thấp, tình trạng đội vốn công trình, dự án, uy tín của Việt Nam với các chủ nợ, nhà tài trợ… Vấn đề cơ cấu lại, đổi mới khu vực doanh nghiệp Nhà nước (DNNN), trong đó có tiến độ cổ phần hóa DNNN rất chậm . “Số nộp NSNN năm 2019 chủ yếu nhờ số thu phát sinh các năm trước chuyển sang. Còn năm 2020, chúng tôi đang rất lo” - ông Dũng nói.

Ngoài ra, cải cách thủ tục hành chính, kỷ luật kỷ cương tài chính NSNN còn hạn chế. Dù World Bank đánh giá cao những cải cách về thuế, tạo bước cải thiện vượt bậc về điểm số, chỉ số xếp hạng còn thấp (xếp 109/190 nước), cần phải cải thiện.

Về nhiệm vụ năm 2020, dự và chỉ đạo tại Hội nghị động viên công tác thu ngân sách cuối năm 2019, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đề nghị, Bộ Tài chính cần cải tiến khâu lập và giao dự toán ngân sách cho phù hợp.

Đồng thời, ngành Tài chính cũng cần phải có giải pháp nuôi dưỡng nguồn thu, tạo nguồn thu tốt hơn cho tương lai, tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi bổ sung cho phù hợp các sắc thuế quan trọng trong năm 2020 như thuế TNDN, thuế GTGT, thuế TNCN...