Tuesday, 17:27 14/10/2025

Để doanh nghiệp Nhà nước xứng với kỳ vọng trong kỷ nguyên mới

Trâm Anh

Kinhtedothi- Khi đất nước bước vào kỷ nguyên mới, để phát triển khu vực doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) xứng với kỳ vọng cần có những giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp nhà nước phát triển bền vững, phù hợp với cơ chế thị trường.

Hội thảo khoa học "Vai trò của DNNN trong các ngành trọng yếu của nền kinh tế: Góc nhìn từ ngành hàng không" diễn ra ngày 14/10 tại Hà Nội do Tạp chí Cộng sản, Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương và Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đồng tổ chức. Hội thảo nhằm làm rõ nhận thức, góp phần vào quá trình hoạch định chính sách, hỗ trợ thiết thực cho khu vực DNNN, đặc biệt trong các ngành trọng yếu phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh mới, tạo động lực cho kinh tế Việt Nam phát triển mạnh mẽ, vững chắc trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Doanh nghiệp Nhà nước phải đổi mới, tăng tốc

Tính đến năm 2024, cả nước có 671 DNNN, gồm 473 DN do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và 198 DN do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ. Tổng tài sản của DN nhà nước đạt hơn 5,6 triệu tỷ đồng, vốn chủ sở hữu đạt gần 3 triệu tỷ đồng, tổng doanh thu đạt gần 3,3 triệu tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt hơn 227 nghìn tỷ đồng. DNNN của Việt Nam đang chiếm thị phần rất lớn trong một số lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế, như năng lượng, viễn thông, ngân hàng... Khu vực DNNN đóng góp hơn 29% GDP của đất nước.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh khẳng định những năm qua, các DNNN đã đảm nhận vai trò “xương sống” ở nhiều lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế, giúp Nhà nước bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh lương thực, thông suốt giao thông vận tải... Đây là những công cụ điều tiết quan trọng để Nhà nước thực thi vai trò định hướng, can thiệp vào nền kinh tế khi cần thiết, bảo vệ đất nước, người dân khỏi những biến động của thị trường và thiên tai, và trong bối cảnh biến động toàn cầu ngày càng phức tạp, đồng thời bảo đảm độc lập, tự chủ cho nền kinh tế và an ninh quốc gia của Việt Nam.

DNNN ở Việt Nam luôn giữ vị trí đặc biệt quan trọng, được xác định là lực lượng nòng cốt, dẫn dắt các thành phần kinh tế khác phát triển. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh cần “phát triển DN Việt Nam lớn mạnh trở thành nòng cốt của kinh tế đất nước” trong việc xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ. Đặc biệt mục tiêu 2045, Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Điều này đồng nghĩa DNNN có sứ mệnh đi đầu, “dẫn dắt, tạo động lực, mở đường, hướng dẫn, cuốn hút, thúc đẩy các DN thuộc các thành phần kinh tế khác cùng phát triển”.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, hiệu quả hoạt động của một số DNNN chưa tương xứng với nguồn lực, năng lực cạnh tranh quốc tế còn thấp, vai trò tiên phong trong đổi mới sáng tạo chưa rõ nét. So với yêu cầu đặt ra trong bối cảnh mới, DNNN còn chưa đáp ứng được, đặc biệt là trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đòi hỏi phải có sự bứt phá, phát triển mạnh mẽ, vững chắc để tạo ra cơ sở nền tảng cho sự tăng trưởng phát triển của nền kinh tế và của đất nước trong giai đoạn mới.

Đồng quan điểm, ông Phùng Quốc Hiển- Nguyên Phó chủ tịch Quốc hội, chuyên gia tư vấn cao cấp Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng, diễn biến những năm gần đây cả ở trên thế giới và trong nước. Nổi lên nhất là nhận định: “Các nước đang phát triển, nhất là các nước nhỏ đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới...Cạnh tranh kinh tế, chiến tranh thương mại, thu hút đầu tư nước ngoài giữa các nước ngày càng quyết liệt, tác động mạnh đến chuỗi sản xuất và phân phối toàn cầu.” Một số tình hình thực tế cho thấy có phần gay gắt hơn như Chiến tranh thương mại, chiến tranh tiền tệ giữa các khối, các nước đã làm tình hình khủng khoảng tài chính, suy thoái, đứt gãy chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng toàn cầu diễn ra nhanh hơn và nghiêm trọng hơn, sự phát triển mạnh mẽ của KHCN… đòi hỏi phải đổi mới DNNN và đổi mới về thể chế, cơ chế quản lý DNNN.

“Để khẳng định vị trí, vai trò của DNNN trong những lĩnh vực quan trọng, xương sống của nền kinh tế trong giai đoạn tới, khi đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, rất cần các giải pháp thiết thực, từ thống nhất nhận thức đến nâng cao hiệu quả, năng lực cạnh tranh cho các DN này”- ông Hiển chia sẻ.

Chuyển đổi số, tái cơ cấu, hoàn thiện thể chế cho DNNN

Khi đất nước bước vào kỷ nguyên mới, vị trí, vai trò của DNNN tiếp tục được khẳng định và được định hướng bởi chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển kinh tế nhà nước cũng như việc sắp xếp, đổi mới, phát triển DNNN. Hiện nay, Bộ Nội vụ đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, phương án tổng thể sắp xếp DNNN, theo tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị và Công văn số 59-CV/BCĐ ngày 12/9/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW về việc sắp xếp đơn vị sự nghiệp, DNNN và đầu mối bên trong các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị và Kế hoạch số 130/KH-BCDDTKNQ18 ngày 21/9/2025 của Ban Chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Chính phủ sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập, DNNN, tổ chức bên trong hệ thống hành chính nhà nước. Theo đó, trong quý IV/2025 sẽ hoàn thành việc sắp xếp các DNNN, bảo đảm cho giai đoạn tới tập trung phát triển kinh tế - xã hội.

Khẳng định vị trí, vai trò của DNNN trong xây dựng nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh mới, cuộc CMCN 4.0 cũng như Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới... Trên cơ sở đó, xác định DNNN theo hướng ưu tiên phát triển các ngành mang tính chất nền tảng, dẫn dắt, tạo động lực phát triển cho đất nước, nhận diện đúng về hoạt động kinh doanh của Nhà nước.

Theo ông Phùng Quốc Hiển, các DNNN cần có những đổi mới trong xây dựng chiến lược phát triển, trong quản trị DN cho phù hợp với sự phát triển mau lẹ của thế giới, khu vực, tránh những sai lầm có thể dẫn tới sự tụt hậu, thậm chí khủng khoảng và phá sản.

DNNN cần ưu tiên tập trung cho đổi mới quản trị DN, cơ cấu lại tài chính, vốn, tài sản, nhân sự, tổ chức bộ máy quản lý của DN, nguồn lực cần tập trung đầu tư vào ngành, lĩnh vực mũi nhọn, bền vững, ứng dụng mẽ KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.

“DNNN phải có giải pháp đi đầu trong khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Phải lựa chọn đúng xu thế phát triển, áp dụng công nghệ tiên tiến vào quy trình sản xuất kinh doanh, vào quản trị DN, vào tìm kiếm thị trường”- ông Hiển nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, là một bộ phận trọng yếu của kinh tế nhà nước, DNNN có thể tham gia tích cực vào quá trình chuyển đổi số, thúc đẩy sự phát triển kinh tế số. Loại hình DN này có thể trở thành mắt xích hỗ trợ quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của quốc gia; kết nối các thành phần kinh tế khác trong nước và quốc tế để hình thành các trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo. Cần đặt ra những mục tiêu rõ ràng cho các DNNN thuộc các lĩnh vực tương ứng thực hiện nghiên cứu làm chủ, từng bước phát triển, nâng tầm công nghệ; khuyến khích cạnh tranh để cải tiến, sáng chế ra các công nghệ phù hợp nhất với thị trường...

Xây dựng hãng hàng không quốc gia lớn mạnh - Nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc gia

PGS, TS. Lê Hải Bình Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh: Trọng các ngành trọng yếu của quốc gia, ngành hàng không vốn được định nghĩa là lĩnh vực vận tải hiện đại, có chức năng kết nối các không gian quốc gia với mạng lưới toàn cầu thông qua việc chuyên chở hành khách và hàng hóa. Tuy nhiên, dưới góc nhìn văn hóa đối ngoại, hàng không không chỉ là “cầu nối vật chất” mà còn là “cầu nối biểu tượng” nơi bản sắc quốc gia.

Hình ảnh 2 — Vietnam Airlines đã trở thành biểu tượng quốc gia vững mạnh

Hàng không là sứ giả thương hiệu của mỗi quốc gia. Thông qua các hãng hàng không, thế giới có thể biết đất nước đó, không chỉ văn hóa, con người, mà còn tiềm lực, khả năng quản trị của DN và nền kinh tế của nước đó.

So với các thiết chế truyền thống vốn hoạt động trong không gian cố định, hàng không sở hữu những đặc điểm: tính toàn cầu, tính thường nhật, tính đa giác quan, tính biểu tượng. Chẳng hạn, Vietnam Airlines đã khẳng định vai trò là cầu nối văn hóa giữa Việt Nam và thế giới thông qua biểu tượng hoa sen, đồng phục áo dài và thực đơn mang đậm bản sắc Việt14. Những biểu tượng này không chỉ truyền tải thông tin, mà còn tạo ra cảm xúc, niềm tin và sự kết nối.

Không chỉ trong phát triển kinh tế, mà hàng không còn giữ vai trò quan trọng đối với các vấn đề an ninh, quân sự và chủ quyền quốc gia. Chính bởi vậy, việc duy trì sự an toàn, hiệu quả hoạt động của ngành có vị trí cốt yếu trong phát triển kinh tế - xã hội ở tất cả các quốc gia.

TS. Bùi Liên Hà Trường Đại học Ngoại thương chia sẻ, ngành hàng không còn mang lại các lợi ích xã hội thông qua thúc đẩy các hoạt động du lịch và kinh doanh thương mại, là động lực phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống, mang lại thu nhập quốc gia thông qua thuế và các lợi ích về phát triển kết nối giữa các quốc gia, vùng miền, thậm chí vùng sâu, vùng xa, cứu thương, cứu trợ,.. Ngành hàng không Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng trưởng theo chiều rộng, được thúc đẩy bởi nhu cầu trong nước và quốc tế tăng mạnh, kết cấu hạ tầng trong nước phát triển.

Theo TS. Bùi Liên Hà, tất cả các nước trên thế giới đều lấy hàng không nhà nước là hàng không quốc gia. Để trở thành một trung tâm mới về kinh tế, du lịch tầm cỡ trong châu Á và trên thế giới, Việt Nam rất cần đầu tư có trọng điểm để có 1 DN hàng không đủ mạnh, với quy mô mạng bay, đội tàu bay đủ lớn để có đủ năng lực cạnh tranh với các trung tâm khác trong khu vực, thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm của khu vực.

Là doanh nghiệp nhà nước, cùng với thương hiệu Hãng hàng không quốc gia, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam - Vietnam Vietnam Airlines chính là DN phù hợp để triển khai chiến lược quốc gia về phát triển Việt Nam thành trung tâm của khu vực.

Trong suốt hành trình 30 năm hình thành và phát triển, Vietnam Airlines đã trở thành biểu tượng quốc gia vững mạnh, gắn liền với sự phát triển của ngành hàng không và sự hội nhập sâu rộng của đất nước. Ông Đặng Ngọc Hòa Chủ tịch HĐQT Vietnam Airlines cho hay, Tổng Công ty tập trung tái cơ cấu, tái cấu trúc một cách toàn diện. Theo đó, xây dựng nền tảng dữ liệu lớn (big data) và hệ thống quản trị thông minh. Cùng với đó, Vietnam Airlines chú trọng phát triển hệ sinh thái sản phẩm và dịch vụ số thông minh, đặt khách hàng làm trung tâm. Trí tuệ nhân tạo sẽ đóng vai trò then chốt trong việc cá nhân hóa hành trình bay, đưa ra gợi ý sản phẩm phù hợp và tích hợp trải nghiệm xuyên suốt từ lúc đặt vé đến sau chuyến bay.

Vietnam Airlines tăng cường hợp tác quốc tế, tiếp nhận và thử nghiệm công nghệ hàng không tiên tiến, đồng thời thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Vietnam Airlines

Song hành với phát triển công nghệ, Vietnam Airlines cũng đầu tư mạnh mẽ vào nguồn nhân lực chất lượng cao, kết nối với các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp công nghệ để thúc đẩy tinh thần đổi mới trong nội bộ và toàn ngành…

Nhìn rộng ra, câu chuyện Vietnam Airlines giai đoạn 2020 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 là minh chứng sinh động cho vai trò tiên phong của DNNN trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Bước sang giai đoạn 2025 - 2030, Vietnam Airlines đứng trước vận hội mới đồng thời cũng đối mặt nhiều thách thức trong một thế giới biến động. Hãng Hàng không Việt Nam đề ra mục tiêu tổng quát là xây dựng Vietnam Airlines phát triển “thông minh, hiện đại và bền vững”, tiếp tục khẳng định vai trò hãng hàng không quốc gia trụ cột, góp phần nâng cao vị thế đất nước trong kỷ nguyên số.

TS. Bùi Liên Hà Trường Đại học Ngoại thương cho rằng, cần một số cơ chế, chính sách để Tổng Công ty Hàng không nói riêng, các DNNN trong lĩnh vực này nói chung phát triển bền vững. Đó là tiếp tục hỗ trợ ngành hàng không phát triển bền vững thông qua thực hiện cơ cấu lại, cải thiện khả năng thanh toán và xử lý nợ. Có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện, hỗ trợ các hãng mua thêm máy bay, phát triển đội tàu bay, mở rộng đường bay đáp ứng nhu cầu phát triển trong tình hình mới.

Thứ hai, giải quyết những điểm nghẽn, cản trở phát triển đối với ngành hàng không. Nới lỏng một số quy định như miễn/giảm thuế nhập khẩu trang thiết bị hàng không, giảm giá nhiên liệu nội địa; Thứ ba là, thúc đẩy đầu tư, hoàn thiện kết cấu hạ tâng hàng không. Tăng cường đầu tư mở rộng, nâng cấp kết cấu hạ tầng cảng hàng không, sớm giải quyết tình trạng quá tải với các phương án trước mắt (ngắn hạn) và lâu dài. Đẩy nhanh các dự án trọng điểm quốc gia như sân bay Long Thành, Nhà ga T3 Cảng Hàng không Tân Sơn Nhất.

Bốn là, hỗ trợ mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đẩy mạnh việc nghiên cứu và xúc tiến mở rộng các đường bay giữa Việt Nam với các nước là thị trường trọng điểm, tiềm năng về du lịch. Tăng cường quảng bá hình ảnh, điểm đến Việt Nam ở nước ngoài. Điều chỉnh chính sách thị thực, mở rộng số lượng các quốc gia được miễn thị thực nhập cảnh, tạo điều kiện để thúc đẩy ngành hàng không và du lịch phục hồi, phát triển nhanh chóng.

Cuối cùng, có chính sách tạo điều kiện tăng cường hợp tác trong lĩnh vực hàng không dân dụng với các quốc gia/đối tác lớn nhằm trao đổi kinh nghiệm trong quản lý thị trường hàng không; hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đồng thời hỗ trợ Việt Nam phát triển các cơ sở, trung tâm đào tạo đạt chuẩn quốc tế.

Chia sẻ

Theo dõi kinh tế đô thị trên

CẢM NHẬN CỦA BẠN VỀ BÀI VIẾT NÀY

Rất hay
Thích
Giải trí
Cần cải thiện

BÌNH LUẬN (0)

Tin tức kinh tế 14/10: tăng trưởng tín dụng cả năm dự báo đạt 20%

14 Oct, 06:13 PM

Kinhtedothi - Giá vàng tiếp đà tăng mạnh; thị trường hàng không Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ; tăng trưởng tín dụng cả năm dự báo đạt 20%…là những tin tức kinh tế đáng chú ý ngày 14/10.

VN-Index hạ nhiệt sau chuỗi tăng mạnh, cổ phiếu “họ Vin” và GEX giữ nhịp thị trường

14 Oct, 03:56 PM

Kinhtedothi - Sau chuỗi tăng bứt phá, phiên giao dịch 14/10 chứng kiến lực chốt lời lan rộng khiến VN-Index giảm nhẹ 4,06 điểm còn 1.761,06 điểm. Dù vậy, nhóm cổ phiếu “họ Vin” cùng GEX tiếp tục là điểm sáng, giúp chỉ số giữ vững vùng 1.750 điểm với thanh khoản cao kỷ lục hơn 56.600 tỷ đồng.

Tin tức kinh tế 13/10: Hà Nội khẳng định vị thế thu hút FDI

Tin mới

VIDEO

Copylink thành công.

Để doanh nghiệp Nhà nước xứng với kỳ vọng trong kỷ nguyên mới

CẢM NHẬN CỦA BẠN VỀ BÀI VIẾT NÀY

BÌNH LUẬN (0)

Tin tức kinh tế 14/10: tăng trưởng tín dụng cả năm dự báo đạt 20%

VN-Index hạ nhiệt sau chuỗi tăng mạnh, cổ phiếu “họ Vin” và GEX giữ nhịp thị trường

Tin tức kinh tế 13/10: Hà Nội khẳng định vị thế thu hút FDI

VN-Index vượt 1.760 điểm, VIC lập đỉnh mới, tài sản ông Phạm Nhật Vượng lập kỷ lục

Tin tức kinh tế 12/10: giá vàng neo cao kỷ lục