Hơn 81% diện tích đã có nước
Theo kế hoạch, đợt 1 lấy nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Xuân 2024 khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ thực hiện từ 0 giờ ngày 23/1 và kéo dài 8 ngày. Tuy nhiên, do thực tế tiến độ lấy nước nhanh hơn dự kiến, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo rút ngắn 2 ngày.
Tổng lượng xả của các hồ chứa thủy điện trong đợt 1 theo tính toán của Tập đoàn Điện lực Việt Nam là 1,893 tỷ m3 nước. Con số này tương đối thấp hơn dự kiến do dòng chảy cơ bản trên các sông được bổ sung từ mưa.
Nhìn chung dòng chảy đã cơ bản bảo đảm yêu cầu đẩy mặn và tạo điều kiện tương đối thuận lợi cho các công trình vận hành lấy nước, đặc biệt là các công trình ở khu vực ảnh hưởng triều và các trạm bơm dã chiến.
Diện tích có nước đến nay đã đạt hơn 399.602ha/492.946ha, tương ứng hơn 81% tổng diện tích gieo cấy toàn khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ theo kế hoạch. Trong đó, Hà Nam là địa phương có diện tích đủ nước cao nhất với khoảng 96%; tiếp đến là Thái Bình 93%, Ninh Bình 90%... Riêng tại TP Hà Nội, diện tích ruộng đồng đã có nước mới đạt hơn 50% tổng diện tích gieo cấy vụ Xuân.
Bảo đảm đủ nước gieo cấy
Theo đánh giá của Cục Thuỷ lợi, diện tích có nước giữa các địa phương trong đợt 1 tương đối đồng đều, trừ TP Hà Nội. Nguyên nhân là do một số huyện có tập quán lấy nước muộn, hoặc phải cấp nước bằng các trạm bơm dã chiến nên cần thời gian lấy nước dài.
Theo kế hoạch, đợt 2 lấy nước vụ Xuân 2024 sẽ bắt đầu từ 0 giờ ngày 18/2 đến 24 giờ ngày 21/2/2024 (tổng cộng 4 ngày).
Bên cạnh đó, các công trình cố định chưa được đầu tư, sửa chữa nâng cấp như 2 cống Cẩm Đình, Liên Mạc (TP Hà Nội) và cống Long Tửu (tỉnh Bắc Ninh) không đủ điều kiện vận hành lấy nước. Tình trạng này đã thường xuyên diễn ra từ vài năm gần đây, kể cả khi các nhà máy thủy điện vận hành tối đa công suất phát điện.
Mặc dù vậy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ lợi và Phòng, chống thiên tai Hà Nội Đào Quang Khải nhìn nhận, các trạm bơm dã chiến do các doanh nghiệp của TP lắp đặt cơ bản có khả năng chủ động vận hành, ít phụ thuộc vào dòng chảy bổ sung từ các hồ chứa thủy điện. Chính vì vậy, việc cấp nước cho toàn bộ diện tích vẫn sẽ đảm bảo theo kế hoạch.
Với tinh thần chung là không để bà con nông dân thiếu nước sản xuất vụ Xuân, Cục Thuỷ lợi đề nghị các địa phương tiếp tục vận hành công trình thủy lợi đưa nước lên ruộng trong thời gian trước đợt 2. Tổ chức vận động, hướng dẫn người dân thực hiện sớm việc làm đất để giữ nước trên ruộng, tăng cường gia cố bờ vùng, bờ thửa, bảo đảm chống thất thoát nước cho các diện tích đã được cấp đủ nước.
Đối với các địa phương có diện tích đủ nước thấp và nhiều diện tích khó cấp nước (Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên), Phó Cục trưởng Cục Thuỷ lợi Nguyễn Hồng Khanh đề nghị cần rà soát những diện tích gieo cấy khả năng bị thiếu nước. Trên cơ sở đó, chủ động lắp đặt các trạm bơm dã chiến và thực hiện các phương án bổ sung nguồn nước.
Mới đây, Cục Thủy lợi cũng đã có văn bản đề nghị các địa phương báo cáo tiến độ lấy nước đến trước khi đợt 2 bắt đầu. Trên cơ sở nhu cầu lấy nước thực tế, Cục sẽ tham mưu lãnh đạo Bộ NN&PTNT chỉ đạo tổ chức đợt 2 lấy nước bảo đảm tiến kiệm nước từ các hồ chứa thủy điện và đủ nước phục vụ gieo cấy.
“Sau đợt 1, Cục Thuỷ lợi đề nghị Hà Nội và các địa phương tiếp tục vận hành công trình thủy lợi lấy nước bằng các trạm bơm dã chiến, lợi dụng thủy triều. Dự kiến đến trước đợt 2 lấy nước, diện tích đủ nước để làm đất toàn khu vực sẽ tăng lên khoảng thêm 8 - 10% và đạt khoảng 90% tổng diện tích gieo cấy vụ Xuân…” - Phó Cục trưởng Cục Thuỷ lợi (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Hồng Khanh.