Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), trong đó quy định trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Theo đó, người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì được tính bằng 0,5 lần của mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Góp ý cho quy định này có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng mức trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì được tính bằng một lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng bảo hiểm xã hội cao.
Có đại biểu Quốc hội khác đề nghị, để khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội suốt vòng đời lao động (không hưởng bảo hiểm xã hội một lần) thì ngoài mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu theo quy định còn được hưởng thêm các quyền lợi: được tăng thêm số tiền hưởng hưởng khoảng 5% - 7% so với mức hưởng hiện nay; chính sách chăm sóc y tế và các chính sách an sinh khác dành cho người lao động hoặc người thân của người lao động.
Về các ý kiến đề nghị trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, theo quy định hiện nay, nhất là đối với chế độ hưu trí của nước ta đang được các tổ chức quốc tế đánh giá là tương đối hào phóng. Người lao động và người sử dụng lao động đang chỉ phải đóng có 22% mức lương vào quỹ bảo hiểm xã hội. Trong khi đó, mức hưởng tối thiểu là 33,75% đối với lao động nam và 45% đối với lao động nữ; mức trần tối đa đều là 75%.
Mức hưởng là bảo đảm nguyên tắc đóng – hưởng và đã được tính toán đến sự an toàn của quỹ bảo hiểm xã hội. Nếu nâng mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu sẽ ảnh hưởng lớn tới việc cân đối quỹ bảo hiểm xã hội và cần phải được đánh giá tác động nếu như bổ sung quy định này.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật đã có những quy định khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội suốt vòng đời lao động (không hưởng bảo hiểm xã hội một lần) như: nếu người lao động lựa chọn bảo lưu, không nhận bảo hiểm xã hội một lần thì khi đến tuổi nghỉ hưu mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu sẽ được lựa chọn hưởng bảo hiểm xã hội một lần hoặc hưởng các quyền lợi: trợ cấp hàng tháng từ chính phần bảo hiểm xã hội đang đóng trong thời gian từ sau khi đủ tuổi nghỉ hưu đến trước tuổi hưởng trợ cấp hưu trí (75 tuổi). Và trong thời gian này được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế, nếu chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng.
Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho được giữ quy định về trợ cấp một lần khi nghỉ hưu như dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Và đề nghị nghiên cứu để bổ sung các chính sách phù hợp nhằm khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội suốt vòng đời như đại biểu Quốc hội đã đề nghị.
