Làng cổ Đường Lâm có gì?
Làng cổ Đường Lâm nằm cách 44 km về phía tây của trung tâm thành phố Hà Nội, thuộc thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Tuy thường được gọi là làng cổ nhưng thực ra Đường Lâm từ xưa gồm 9 làng thuộc tổng Cam Giá Thịnh huyện Phúc Thọ trấn Sơn Tây, trong đó 5 làng Mông Phụ, Đông Sàng, Cam Thịnh, Đoài Giáp và Cam Lâm liền kề nhau. Các làng này gắn kết với nhau thành một thể thống nhất với phong tục, tập quán và tín ngưỡng hàng ngàn năm nay không hề thay đổi. Nơi đây còn được gọi là đất hai vua do là nơi sinh ra Phùng Hưng và Ngô Quyền.
Ngày nay, đây là ngôi làng Việt duy nhất còn giữ lại những nét cổ từ thời xa xưa. Các ngôi nhà tại Đường Lâm được xây từ đá ong và đất trông vô cùng giản dị và cổ kính.
Cổng làng Mông Phụ được xây dựng vào năm 1833 với kiến trúc vòm và lớp đá ong tổ bên cạnh cây đa hơn 300 năm tuổi tạo nên một cảnh quan thực sự thanh bình và cổ kính. Ngôi làng này được gọi là làng đá ong.
Ngay giữa làng chính là đình làng Mông Phụ. Ngôi đình đã được xây dựng cách đây 380 năm, rộng 1800m2, mang đậm nét kiến trúc Việt - Mường, mô phỏng kiến trúc của nhà sàn với sàn gỗ cách đất. Phía bên trong đình có treo rất nhiều hoành phi câu đối nổi bật.
Đến làng cổ Đường Lâm mùa lễ hội, du khách có thể tham gia các trò chơi dân gian như bịt mắt bắt vịt, cờ tướng, chọi gà, kéo co… với tiếng trống rộn rã và không khí vui tươi, náo nhiệt không thể nào quên.
Đến đây du khách sẽ được tự do tham quan các làng nghề truyền thống như: làng nghề làm tương, làng nghề kẹo lạc, làng nghề bánh gai,... Đặc biệt bối cảnh tại đây được giữ hầu như còn nguyên vẹn như thời xa xưa. Nhịp sống lao động ở làng cổ Đường Lâm cũng sẽ khiến du khách cảm thấy bình yên với hình ảnh những người nông dân trống lúa và làm các nghề thủ công.
Để tới đây du khách có thể sử dụng xe máy, ô tô hoặc xe bus một cách dễ dàng. Hiện nay, giá vé gửi xe máy là 10.000 VNĐ/xe và vé tham quan là 20.000 VNĐ/người lớn và 10.000 VNĐ/trẻ em. Du khách cũng có thể thuê xe đạp với giá 30-50.000 VNĐ/giờ hoặc 80-100.000 VNĐ/ngày.
Du khách có thể ghé thăm nhà cổ Bà Điền. Ngôi nhà này đã có tuổi đời 200 năm. Ngôi nhà truyền thống với 3 gian theo lối kiến trúc Bắc Bộ xưa, bàn thờ được đặt chính giữa hướng ra phía cửa, ngoài sân là những vườn hoa cùng những chum rượu đã rất lâu đời.
Du khách cũng nên đến nhà cổ ông Hùng. Đây là ngôi nhà lâu đời nhất làng Mông Phụ, được xây dựng từ năm 1649, cho tới nay đã gần 400 năm với 12 đời sinh sống ở đây. Ngôi nhà được kết cấu theo kiểu 5 gian 2 dĩ, 3 gian giữa là nơi để thờ cúng tổ tiên bên cạnh bài trí là bộ trường kỷ dùng để tiếp khách, 2 gian bên cạnh dùng làm phòng để ngủ, hệ thống cửa cánh phố ở chính giữa ngôi nhà. Phía bên ngoài sân là những vườn cây, khóm hoa, chum rượu đặc trưng tạo nên một khung cảnh rất yên bình. Cho tới nay, ngôi nhà vẫn được bảo tồn hầu như nguyên vẹn những nét tinh hoa của nghệ thuật kiến trúc Việt.
Hướng dẫn di chuyển đến đường Lâm
Du khách có thể đi xe bus đến Đường Lâm. Từ bến xe Mỹ Đình đến bến xe Sơn Tây đi xe bus tuyến số 71, giá vé 14.000 VNĐ. Đi từ bến Kim Mã đến bến xe Sơn Tây, tuyến số 70. Từ bến xe Hà Đông đến bến xe Sơn Tây chọn tuyến số 77. Đến bến xe Sơn Tây, du khách bắt xe ôm hoặc taxi đi vào làng cổ Đường Lâm.
Xe khách cũng là một lựa chọn hợp lý nếu du khách muốn đến làng cổ Đường Lâm. Du khách có thể bắt xe khách tuyến Mỹ Đình – Phú Thọ vô cùng tiện đường và có nhiều chuyến liên tục, chỉ khoảng 1 tiếng 15 phút là có một chuyến mới.
Nếu muốn tự do về giờ giấc cũng như lịch trình tham quan, du khách có thể đi bằng các phương tiện cá nhân. Du khách có thể đi theo hướng Đại lộ Thăng Long hoặc quốc lộ 32 để lên thị xã Sơn Tây. Đường đi cũng khá dễ dàng và thuận tiện.
Tham quan Đường Lâm thích hợp nhất là đi bộ hoặc đi xe đạp vì du khách có thể đi vào từng ngõ ngách của làng mà không phá vỡ sự tĩnh lặng, yên bình của những ngôi nhà cổ nơi đây. Ngoài ra, việc đi xe máy đến mỗi điểm tham quan du khách sẽ phải gửi xe và tốn nhiều tiền gửi xe.
Tại các địa điểm tham quan, nếu có người của ban quản lý di tích, họ sẽ giới thiệu về địa điểm đó đến du khách. Việc đưa tiền tips là không bắt buộc nhưng du khách cũng nên đáp lại sự nhiệt tình của họ. Khi ghé thăm các ngôi nhà cổ, hãy chào hỏi, xin phép những người trong gia đình một cách lịch sự, họ sẽ tiếp đón du khách vô cùng nồng hậu, thân thiện.
Đặc sản ở làng cổ Đường Lâm là gì?
Tới Đường Lâm, du khách đều bắt gặp những hộ gia đình làm và bán chè lam. Ở đây, chè Lam là món đặc sản dân dã. Ngoài ra còn có các loại kẹo lạc, kẹo vừng, bánh gai hay bánh tẻ nổi tiếng.
Tương gạo cũng là món ăn phổ biến của mọi người, mọi nhà ở xứ Đoài. Tương dùng chấm đậu sống, đậu rán, kho cá, chấm rau muống, rau lang, kho thịt. Đặc biệt, nước tương được kho với cá cùng với một số gia vị khác như nước hàng, vài lát riềng, vài miếng thịt ba chỉ trong chiếc nồi đất nung làm cho cá rất nhừ, hết mùi tanh.
Ăn gì ở làng cổ Đường Lâm?
Nếu du khách muốn sử dụng các dịch vụ như đặt ăn trưa, khách sạn gần làng cổ Đường Lâm mà chưa liên hệ trước thì nên tìm địa điểm liên hệ trước rồi hãy đi chơi vì thường những gia đình này khi du khách đặt mới bắt đầu làm cơm.
Ngoài ra, bạn cũng có thể nếm thử hương vị của những chiếc bánh tẻ nóng hổi hoặc đặt một mâm cơm quê chính hiệu với những món ăn vô cùng giản dị, gần gũi như: bánh tẻ Sơn Tây, xôi gấc, cá kho, canh cải cá rô… Trong mâm cơm quê, món chính có thể là món gà mía thơm ngọt hay món thịt quay óng vàng, thơm nức mũi.
Bên cạnh đó, không thể thiếu món cà dầm tương hay một đĩa rau muống chấm tương vô cùng hấp dẫn. Đây đều là những món ngon Hà Nội tuy bình dị nhưng chỉ cần ăn một lần là nhớ mãi không quên.
