Những con số đáng lo ngại
Singapore đã vượt quá 11.000 ca - vượt xa con số 5.258 mà nó báo cáo trong suốt năm 2021 - và đó là trước ngày 1/6, khi mùa sốt xuất huyết cao điểm theo truyền thống của nó bắt đầu.
Các chuyên gia cảnh báo rằng, đó là con số tồi tệ về các ca mắc sốt xuất huyết không chỉ đối với Singapore - nơi có khí hậu nhiệt đới là nơi sinh sản tự nhiên của muỗi Aedes mang virus - mà còn đối với phần còn lại của thế giới. Đó là điềm báo về những thay đổi của khí hậu toàn cầu. Điều này cũng có nghĩa là những đợt bùng phát dịch sốt xuất huyết ở Singapore có khả năng trở nên phổ biến và lan rộng hơn trong những năm tới.
Sốt xuất huyết có các triệu chứng giống như bệnh cúm như sốt cao, đau đầu dữ dội và đau nhức cơ thể. Trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh có thể gây chảy máu, khó thở, suy nội tạng và thậm chí tử vong.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Singapore Desmond Tan cho biết bên lề cuộc thanh tra khu vực lân cận về muỗi sốt xuất huyết: "Đó là một giai đoạn khẩn cấp mà chúng tôi phải giải quyết”.
Các chuyên gia nói rằng, dịch bùng phát ở Singapore đã trở nên tồi tệ hơn do thời tiết khắc nghiệt gần đây, và vấn đề của nó có thể là dấu hiệu báo trước những gì sẽ xảy ra ở những nơi khác khi ngày càng có nhiều quốc gia trải qua những đợt thời tiết nắng nóng kéo dài và mưa giông giúp lây lan cả muỗi và virus.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết trong một báo cáo về bệnh sốt xuất huyết toàn cầu vào tháng 1/2022, các ca bệnh đã tăng "30 lần trong vòng 50 năm qua", với các đợt bùng phát dịch đang xảy ra.
Theo WHO, vào năm 2019, thế giới đã ghi nhận kỷ lục 5,2 triệu ca mắc sốt xuất huyết, và các đợt bùng phát trên khắp châu Á vào năm đó đã giết chết hàng nghìn người. Tại Philippines, hàng trăm người chết và hàng triệu người khác đang gặp nguy hiểm khi nước này tuyên bố là quốc gia có dịch sốt xuất huyết; ở Bangladesh, các bệnh viện bị quá tải và ở Afghanistan, lần đầu tiên sự lây truyền đã được ghi nhận.
Đợt bùng phát sốt xuất huyết tồi tệ nhất trong lịch sử của Singapore xảy ra vào năm 2020, khi nước này ghi nhận 35.315 trường hợp mắc và 28 trường hợp tử vong.
Năm nay, Singapore - nơi bệnh sốt xuất huyết đã lưu hành trong nhiều thập kỷ - cho đến nay mới chứng kiến 1 ca tử vong do sốt xuất huyết nhưng số ca mắc tăng cao.
"Tính đến ngày 28/5/2022, ở Singapore có khoảng 11.670 trường hợp mắc sốt xuất huyết đã được báo cáo trong năm nay với khoảng 10% trường hợp phải nhập viện, nhưng vẫn ở mức có thể kiểm soát được” - người phát ngôn của Bộ Y tế Singapore nói với CNN.
Nhưng với việc mùa cao điểm sốt xuất huyết chỉ mới bắt đầu, các chuyên gia y tế và bác sĩ như Clarence Yeo Sze Kin cho rằng có khả năng năm nay có thể lập kỷ lục về số ca mắc bệnh. Ông nói: “Sốt xuất huyết là một bệnh theo mùa và khi trời trở nên khô nóng, tôi thường bắt đầu thấy nhiều bệnh nhân hơn”.
Ngày nóng hơn, đêm ấm hơn
Ruklanthi de Alwis, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trường Y Duke-NUS và là chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm ở Singapore, cho biết gia tăng bệnh sốt xuất huyết ở Singapore là kết quả của nhiều yếu tố như thời tiết ấm áp, ẩm ướt gần đây cũng như một chủng virus mới chiếm ưu thế.
Bà nói: “Các nghiên cứu mô hình dự đoán trước đây đã chỉ ra rằng sự nóng lên toàn cầu do biến đổi khí hậu cuối cùng sẽ mở rộng các khu vực địa lý (nơi muỗi phát triển mạnh) cũng như độ dài của các mùa truyền bệnh sốt xuất huyết”.
Cơ quan Khí tượng Singapore cho biết quốc gia Đông Nam Á này đang nóng lên nhanh gấp đôi so với phần còn lại của thế giới. Các nhà khoa học thời tiết đã cảnh báo nhiệt độ hàng ngày tối đa có thể đạt 370C vào năm 2100 nếu lượng khí thải carbon tiếp tục tăng lên.
Nhiệt độ gần đây đã đạt mức cao kỷ lục 36,70C vào tháng 5 trong bối cảnh độ ẩm ngột ngạt.
Theo nhà khoa học thời tiết và khí hậu Koh Tieh Yong từ Đại học Khoa học Xã hội Singapore: "Thập kỷ qua rất ấm áp. Giờ đây, chúng ta trải qua thêm khoảng 12 ngày và 12 đêm ấm áp so với 50 năm trước".
Koh Tieh Yong cho biết Đông Nam Á có "nhiều điều phải lo ngại về biến đổi khí hậu".
Các chuyên gia khác cho rằng với xu hướng thời tiết nắng nóng kéo dài và lượng mưa lớn hơn từ các đợt gió mùa xối xả đột ngột, vấn đề sốt xuất huyết hàng năm của Singapore có khả năng trở nên tồi tệ hơn.
Nhà khoa học khí hậu Winston Chow từ Đại học Quản lý Singapore cho biết: “Chúng ta sẽ không thể loại trừ bệnh sốt xuất huyết vì thời tiết khắc nghiệt liên tục tạo ra điều kiện sinh sản hoàn hảo cho muỗi”.
Làm gì để đối phó?
Singapore mỗi năm chi hàng chục triệu đô la phun thuốc diệt muỗi trên toàn đảo, cùng các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng và thậm chí là các thí nghiệm mới lạ sử dụng muỗi đặc biệt được nuôi trong phòng thí nghiệm để tiêu diệt muỗi lây truyền bệnh. Tuy nhiên, các cơ quan ở Singapore vẫn tiếp tục báo cáo về sự gia tăng của bệnh sốt xuất huyết và những ổ dịch.
"Singapore hiện đang phải đối mặt với tình trạng sốt xuất huyết nghiêm trọng", Cơ quan Môi trường Quốc gia của họ nói với CNN, với lý do "thời tiết ấm áp, mưa và ẩm ướt gần đây" là một yếu tố góp phần lớn vào sự gia tăng. Cơ quan này cho biết thêm, các ca sốt xuất huyết tiếp tục tăng mạnh và dự kiến sẽ vẫn ở mức cao trong những tháng tới.
Khi biến đổi khí hậu ngày càng tồi tệ và hành tinh nóng lên, các bệnh do muỗi truyền như Zika, chikungunya và sốt xuất huyết có thể sẽ tiếp tục lây lan và có tác động lớn hơn bao giờ hết đến sức khỏe và cuộc sống của con người.
Các chuyên gia cho rằng câu hỏi quan trọng hiện nay là liệu các chính trị gia và các nhà hoạch định chính sách cần thực hiện các thay đổi để làm chậm biến đổi khí hậu và chuẩn bị cho các hậu quả của nó.
Nhà khoa học khí hậu Chow cho biết: “Điều kiện môi trường thay đổi đang làm tăng tỷ lệ sinh sản của muỗi, vì vậy trừ khi tình trạng khẩn cấp về khí hậu được cải thiện, việc loại bỏ hoàn toàn nguy cơ sốt xuất huyết sẽ càng trở nên khó khăn hơn. Và đó sẽ là một “trận chiến” khắc nghiệt cho Singapore về lâu dài”. Đó cũng sẽ là “cuộc chiến” của nhiều nước trên thế giới.
Các chuyên gia đang cảnh báo rằng đó là một con số tồi tệ về các ca mắc sốt xuất huyết không chỉ đối với Singapore - nơi có khí hậu nhiệt đới là nơi sinh sản tự nhiên của muỗi Aedes mang virus - mà còn đối với phần còn lại của thế giới. Đó là bởi, những thay đổi của khí hậu toàn cầu. Điều này có nghĩa là những đợt bùng phát dịch sốt xuất huyết ở Singapore có khả năng trở nên phổ biến và lan rộng hơn trong những năm tới.
