Mỹ thuật đô thị - ngành của người trẻ yêu nghệ thuật, mê sáng tạo

Ngành học gắn với phát triển đô thị

Mỹ thuật đô thị (Urban Art) là một lĩnh vực sáng tạo đa dạng kết hợp nghệ thuật với không gian đô thị, bao gồm graffiti, tranh tường, sắp đặt nghệ thuật, điêu khắc công cộng và các hình thức nghệ thuật tương tác khác. Ngành này phát triển mạnh mẽ nhờ sự kết hợp giữa văn hóa đường phố, kiến trúc và thiết kế cảnh quan đô thị.

Mỹ thuật đô thị là điểm nhấn quan trọng trong không gian công cộng đô thị. Đó là tượng đài, tranh hoành tráng, những khối kiến trúc được tạo hình đặc biệt; là nghệ thuật được quy hoạch nhằm tạo mối liên hệ giữa đô thị với môi trường xung quanh. Mỹ thuật đô thị còn được thể hiện qua các vật dụng đô thị (ghế nghỉ, đèn đường, trạm xe buýt…); là nghệ thuật ánh sáng, hệ thống nghệ thuật thị giác trên các bề mặt kiến trúc và trong môi trường tự nhiên; là các sản phẩm mỹ thuật thiết kế đa phương tiện cùng các hình thức khác của nghệ thuật kết hợp công nghệ.

Ở các nước trên thế giới, mỹ thuật đô thị trở thành một loại hình phổ biến nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, hướng đến đô thị bền vững. Với một đô thị như vậy, chất lượng sống của cư dân TP được nâng cao. Từ việc được thụ hưởng những giá trị ưu việt, đời sống tinh thần của người dân được cải thiện, sự tái tạo sức khỏe và năng lượng được bù đắp, hoàn thiện không ngừng.

Tại Việt Nam, sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế, văn hóa trong những năm gần đây đã và đang thúc đẩy tốc độ đô thị hóa nhanh ở khắp các địa phương cả nước, nhất là các TP lớn. Sự mất cân đối giữa những khu đô thị cũ và mới tạo nên một bức tranh không hoàn chỉnh và kém thẩm mỹ đặt ra yêu cầu cấp thiết về một định hướng thẩm mỹ cho không gian đô thị. Đây là cơ hội, là dự địa lớn cho ngành mỹ thuật đô thị.

Ngành mỹ thuật đô thị phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, trở thành một nghề nghiệp được nhiều người quan tâm và lựa chọn. Các nghệ sĩ Urban Art thường là những người tài năng, có khả năng thể hiện ý tưởng, tâm hồn và sự sáng tạo của họ trên các bề mặt công cộng, đem lại những giá trị văn hóa và thẩm mỹ cho đô thị.

Các nghệ sĩ Urban Art phải có kiến thức và kỹ năng về đồ họa, nghệ thuật, thiết kế và khả năng thực hiện các kỹ thuật như sơn, phun, vẽ và cắt decal. Họ cũng cần có kiến thức về quy trình phê duyệt của chính quyền địa phương và khả năng lên kế hoạch, quản lý thời gian.

Mỹ thuật đô thị - ngành học tiềm năng

Trong các trường đại học, mỹ thuật đô thị là ngành đào tạo liên - đa ngành, gắn kết hài hòa những yếu tố và giá trị thẩm mỹ nghệ thuật trong kiến trúc, cảnh quan và môi trường đô thị.

Ngành mỹ thuật đô thị học những kiến thức, kỹ năng liên quan đến việc tạo ra các tác phẩm nghệ thuật và thiết kế, đáp ứng nhu cầu của đô thị hiện đại. Các môn trong ngành này phổ biến như: vẽ cảnh quan đô thị, kiến trúc đô thị, thiết kế đồ họa và trang trí đô thị, điêu khắc và tạo hình trên các bề mặt không gian đô thị, quản lý và kinh doanh nghệ thuật đô thị… Sinh viên sẽ được học cách sử dụng các công cụ thiết kế đồ họa, phần mềm chuyên dụng, các kỹ thuật vẽ và điêu khắc, kiến ​​thức về lịch sử nghệ thuật và kiến ​​trúc để có thể phát triển các tác phẩm, đáp ứng được nhu cầu của đô thị hiện đại.

Mỹ thuật đô thị là một ngành học đầy sáng tạo; đòi hỏi sự tinh tế, trí tưởng tượng và kỹ năng thực hành. Ngành này đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo nên môi trường sống xanh, sạch đẹp, văn minh cho đô thị. Để theo đuổi thành công ngành mỹ thuật đô thị, người học cần phải có tư duy sáng tạo, khả năng tự học, kỹ năng truyền đạt ý tưởng, sự kiên nhẫn và sức chịu đựng. Ngoài ra, cũng cần đầu tư nhiều thời gian, công sức để phát triển kỹ năng vẽ, thiết kế và quản lý dự án.

Là một lĩnh vực đa dạng, ngành mỹ thuật đô thị có nhiều cơ hội nghề nghiệp. Có thể kể như: thiết kế môi trường đô thị, thiết kế và xử lý đồ họa, nghệ thuật công cộng, giảng dạy và nghiên cứu, quản lý dự án, tư vấn thiết kế, kinh doanh…

Nếu yêu thích và mong muốn làm việc trong ngành mỹ thuật đô thị, người học có thể tìm hiểu và theo học chuyên ngành mỹ thuật đô thị tại Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, Trường Đại học Kiến trúc TP Hồ Chí Minh hoặc tìm hiểu về các ngành đào tạo về mỹ thuật, hội họa, thiết kế đồ họa, nghệ thuật đa phương tiện tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, Trường Đại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh, Trường Đại học FPT Arena… Các trường tuyển sinh ngành này qua phương thức tính kết quả thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển các tổ hợp có môn vẽ mỹ thuật, như: V01 (toán, văn, vẽ mỹ thuật), V00 (toán, vật lý, vẽ mỹ thuật).

Tại Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, chương trình học của ngành mỹ thuật đô thị được thiết kế với sự tích hợp giữa mỹ thuật và kiến trúc. Sinh viên tốt nghiệp ngành mỹ thuật đô thị được cấp bằng cử nhân tương đương trình độ bậc 6 theo Khung trình độ Quốc gia Việt Nam với thời gian đào tạo thiết kế 3,5 - 4 năm. Khung chương trình đào tạo của trường đáp ứng chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo cử nhân mỹ thuật đô thị với các nhóm môn học về giáo dục đại cương, giáo dục chuyên nghiệp (nhóm môn: cơ sở ngành, cốt lõi ngành, thực hành nghề nghiệp, tự chọn).

Theo học ngành này, sinh viên được học tập với các giảng viên, chuyên gia nhiều kinh nghiệm, được đào tạo tại các quốc gia tiên tiến trên thế giới, đạt nhiều giải thưởng mỹ thuật trong nước và quốc tế. Cùng với đó, sinh viên được đi học tập thực tế tại các tổ chức, DN thông qua thực tập và thực hành nghề nghiệp; tham dự các cuộc thi, hội thảo, workshop, xưởng thiết kế, triển lãm mỹ thuật; tham quan các làng nghề, DN liên quan đến nghề nghiệp được thiết kế trong chương trình đào tạo; được giao lưu với sinh viên các trường đại học trong và ngoài nước.

Đặc biệt, trường có các kỳ trao đổi sinh viên quốc tế (Nhật, Hàn Quốc, Úc, Canada, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Italia, ...). Những sinh viên có trình độ ngoại ngữ, điểm học tập và các yêu cầu khác đạt tiêu chuẩn của trường đối tác sẽ có cơ hội nhận học bổng du học.

Mỹ thuật đô thị tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ nhờ sự thay đổi trong tư duy quy hoạch đô thị, sự quan tâm từ cộng đồng và tiềm năng du lịch sáng tạo. Với nhu cầu lớn về nguồn nhân lực chất lượng cao, ngành học này được dự báo sẽ trở thành xu thế, thu hút sự quan tâm của đông đảo người học trong thời gian tới.