Để hiểu rõ hơn về nghị định, PV đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Viết Chiến – Cục trưởng Cục Phát triển Đô thị (Bộ Xây dựng) xung quanh Nghị định này.
Phát triển đô thị theo quy hoạch và kế hoạch
- Xin ông cho biết, điểm mới của Nghị định Quản lý đầu tư phát triển đô thị vừa được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành?
Đây là Nghị định toàn diện nhất từ trước tới nay về lĩnh vực quản lý đầu tư phát triển đô thị (ĐTPTĐT).
Nghị định này sẽ là công cụ pháp lý quan trọng để từng bước thiết lập lại trật tự trong ĐTPTĐT và hình thành các khu vực PTĐT để đầu tư có trọng tâm, trọng điểm theo quy hoạch và kế hoạch, tránh dàn trải, theo phong trào, lãng phí nguồn lực… Đồng thời, đây là công cụ pháp lý để khắc phục những bất cập trong quản lý ĐTPTĐT hiện nay, đáp ứng được yêu cầu thực tế trong ĐTPTĐT thông qua việc hình thành Ban quản lý (BQL) khu vực PTĐT.
Không những thế, nghị định còn tăng cường vai trò kiểm tra, giám sát của Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành liên quan trong lĩnh vực quản lý PTĐT, làm rõ những trường hợp thuộc thẩm quyền của Thủ tướng và những trường hợp phải có ý kiến của Bộ Xây dựng trước khi địa phương phê duyệt.
- Theo Nghị định, khu vực phát triển đô thị được xác định như thế nào, thưa ông?
Theo nghị định, “Khu vực PTĐT là một khu vực được xác định để ĐTPTĐT trong một giai đoạn nhất định, gồm khu vực PTĐT mới, khu vực PTĐT mở rộng, khu vực cải tạo, khu vực bảo tồn, khu vực tái thiết ĐT, khu vực có chức năng chuyên biệt.”
Mục đích của việc xác định khu vực PTĐT là để tập trung nguồn lực đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tránh lãng phí nguồn lực, PTĐT theo QH và kế hoạch đồng bộ và bền vững. Trên cơ sở QHC ĐT đã được phê duyệt thì địa phương phải xác định cụ thể khu vực PTĐT để lập kế hoạch PTĐT 5 năm và hàng năm. Trong đó phải hình thành các quy hoạch phân khu (QHPK). QHPK chính là một bước cụ thể hóa QHC. QHPK được duyệt là cơ sở để xác định các DA ĐTPTĐT.
Trước đây hầu hết các địa phương căn cứ QHC được phê duyệt để giới thiệu địa điểm cho các nhà đầu tư theo “vết loang” của ĐT mà không có trọng tâm, trọng điểm, thiếu QH và kế hoạch dẫn đến tình trạng đầu tư dàn trải theo phong trào, thiếu đồng bộ, không khớp nối được hạ tầng kỹ thuật chung. Còn theo Nghị định mới sẽ phải làm QHPK trước toàn bộ khu vực PTĐT, trên nền QHPK mới hình thành DA làm cơ sở để lập QH chi tiết 1/500 và lập DA ĐTXD, như thế sẽ khắc phục được tình trạng bất cập nêu trên. Nghị định cũng quy định rõ các loại ĐT phải xác định khu vực PTĐT.
Ông Đỗ Viết Chiến – Cục trưởng Cục Phát triển Đô thị (Bộ Xây dựng)
Ban quản lý phát triển đô thị - Người giám sát các dự án và khớp nối hạ tầng
- Theo Nghị định thì các khu vực phát triển ĐT sẽ phải có Ban quản lý khu vực Phát triển đô thị (BQL KVPTĐT). Điều này áp dụng cho các đô thị nào? Các địa phương có nhất định phải thành lập BQL hay không, thưa ông?
Tùy theo điều kiện của địa phương, Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định thành lập BQL KVPTĐT. Các ĐT có đồ án QHC thuộc thẩm quyền phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ bắt buộc thành lập BQL KVPTĐT. Còn các đô thị khác thì khuyến khích các địa phương căn cứ vào điều kiện thực tế có thể thành lập hoặc không, chứ chưa bắt buộc.
- BQL KVPTĐT sẽ trực thuộc cơ quan nào quản lý và cơ cấu tổ chức, hoạt động của nó như thế nào, thưa ông?
Theo Chương II, Điều 13, “BQL KVPTĐT là đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND cấp tỉnh, có tư cách pháp nhân, có con dấu riêng, chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức và hoạt động của UBND cấp tỉnh, chịu sự chỉ đạo, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ của Sở Xây dựng và các Sở quản lý chuyên ngành tại địa phương.
BQL KVPTĐT có chức năng giúp UBND cấp tỉnh thực hiện một số nhiệm vụ quản lý ĐTPTĐT trong khu vực PTĐT”. Nhưng BQL không phải là người làm thay các lĩnh vực quản lý của các sở ngành ở địa phương mà là đầu mối giúp UBND cấp tỉnh giám sát các hoạt động ĐTPTĐT trong KVPTĐT được giao mà trong thực tế chưa có ai lo cả.
Chi phí hoạt động của BQL được đảm bảo một phần từ ngân sách, một phần tư chi phí quản lý các DA được giao và một phần tự nguồn thu dịch vụ theo quy định của pháp luật.
- Vậy BQL hiện có của các địa phương sẽ hoạt động như thế nào theo quy định mới của Nghị định, thưa ông?
Tùy theo từng địa phương, người ta có thể kiện toàn lại BQL hiện có để phù hợp với tính chất mới, chức năng nhiệm vụ mới, hoặc thành lập mới BQL nếu địa phương chưa có. Đơn cử, Hà Nội hiện nay có rất nhiều BQL, từ Ban GPMB, đến công trình trọng điểm, ban hạ tầng, ban KĐTM… Các ban này cần được rà soát lại chức năng và mô hình quản lý để có giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và đáp ứng yêu giám sát quá trình ĐTPTĐT theo quy hoạch và kế hoạch, bảo đảm kết nối đồng bộ và quản lý hệ thống HTKT khung, kết nối hạ tầng kỹ thuật giữa các dự án…
- KVPTĐT thuộc địa bàn của hai hay nhiều tỉnh thì ai sẽ là người quyết định thành lập BQL, thưa ông?
Trong trường hợp KV PTĐT rơi vào địa bàn của hai tỉnh trở nên thì Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với UBND các tỉnh có liên quan thành lập Ban điều phối giúp cho các BQL KVPTĐT của địa phương thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Bộ xây dựng sẽ đóng vai trò trung gian, điều phối các DA đó để “gác cửa” cho Thủ tướng, vì địa phương nào cũng sẽ hình thành BQL của riêng mình trên phạm vi ranh giới của tỉnh đó. Bộ Xây dựng cũng sẽ phải giám sát việc đầu tư phù hợp với QH, kế hoạch đề ra.
Trân trọng cảm ơn ông!
