Căn cứ quy định tại Luật BHYT, cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng BHYT mà không đóng hoặc đóng không đầy đủ theo quy định của pháp luật thì sẽ bị xử lý tùy mức độ.
Ông Nguyễn Trung Tuấn (Phòng quản lý nợ, Ban Quản lý thu, sổ - thẻ, BHXH Việt Nam) cho hay, pháp luật về BHXH đã quy định, doanh nghiệp nợ BHXH ngoài việc phải đóng đủ số tiền chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi; nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và lãi của số tiền này vào tài khoản của cơ quan BHXH; ngoài ra còn bị xử lý theo quy định (xử phạt vi phạm hành chính, truy tố trách nhiệm hình sự).
DN cũng phải hoàn trả toàn bộ chi phí cho người lao động trong phạm vi quyền lợi, mức hưởng BHYT mà người lao động đã chi trả trong thời gian chưa có thẻ BHYT.
Về phía người lao động đề nghị DN thực hiện trách nhiệm đóng BHXH cho mình theo đúng quy định của Luật BHXH, trường hợp DN cố tình không thực hiện, người lao động có thể thông qua tổ chức Công đoàn tại công ty để khiếu nại về việc này hoặc kiến nghị cơ quan quản lý Nhà nước về lao động, hoặc cơ quan BHXH nơi đơn vị tham gia BHXH để tiến hành thanh tra, xử lý vi phạm và yêu cầu khắc phục hậu quả vi phạm để đảm bảo quyền lợi cho người lao động theo đúng quy định.
Hiện nay, BHXH Việt Nam đã triển khai việc tra cứu trực tuyến quá trình đóng BHXH để tạo thuận lợi nhất cho người tham gia không phải đi lại đến cơ quan BHXH như truy cập Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam tại địa chỉ: https://baohiemxahoi.gov.vn
Sau đó, thực hiện tích chọn lần lượt các bước gồm tra cứu trực tuyến, tra cứu quá trình tham gia BHXH, nhập đầy đủ các thông tin cá nhân, lấy mã tra cứu OTP (tự động gửi vào địa chỉ email), nhập mã tra cứu (trong khoảng thời gian vài phút), tra cứu.
Ngoài cách tra cứu quá trình đóng BHXH trên ứng dụng VssID, người tham gia còn có thể tra cứu theo cách sau. Soạn tin nhắn theo cú pháp gửi 8079 theo hướng dẫn tại Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam.
Để xác định cụ thể nguyên nhân quá trình đóng BHXH trên ứng dụng VssID chưa hiện thị đầy đủ, người tham gia còn có thể liên hệ tổng đài 1900.9068 hoặc trực tiếp đến cơ quan BHXH nơi đang tham gia đóng để được hỗ trợ và đảm bảo quyền lợi.
Theo BHXH Việt Nam, đến hết tháng 9/2022, số nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp phải tính lãi tại các DN trong cả nước lên gần 14.600 tỷ đồng, chiếm khoảng 3,4% số phải thu. Tình trạng chây ì nợ bảo hiểm xảy ra ở tất cả loại hình DN, với nhiều lý do khác nhau, chủ yếu do gặp khó khăn trong sản xuất - kinh doanh.
Trong năm 2023, thanh tra ngành lao động các cấp sẽ làm việc với các DN nợ đọng, chậm đóng, trốn đóng BHXH nhằm thu hồi nợ. Kế hoạch thanh tra chia làm nhiều đợt trong năm, thực hiện tại nhiều tỉnh - thành, có thanh tra phụ trách các vùng và Sở LDDTB&XH và Xã hội địa phương cùng tham gia.
