Con nước lăn tăn theo đám lục bình xanh mướt, vài ba chiếc ghe nhỏ xé nước lao về phía trước. Bên trên ghe là những dụng cụ săn bắt cá thô sơ, nó gợi cho tôi ký ức làng quê. Nơi luôn có con tôm con cá.
Bạn bè tôi nói rằng đến miền Tây mà chưa ăn lẩu mắm thì uổng công một lần đi, món ăn dân dã đó như tạo nên thương hiệu của người miền Tây. Tôi tìm trong đám bạn hồi sinh sống ở TP Hồ Chí Minh, xem có ai ở gần nơi mình đang đến. May thay có một người bạn, tuy lâu nay không liên lạc nhưng cũng đánh liều liên hệ. Mong được thưởng thúc món lẩu mắm nơi đây và tôi đã may mắn.
Đứa bạn bỏ thành phố xa hoa để về quê trồng lúa, đất đai bạt ngàn là lợi thế của gia đình họ. Ngoài những ngày làm ruộng, họ tranh thủ săn bắt tôm cá để cải thiện bữa ăn gia đình. Căn nhà tôn nằm ngoảnh mặt ra đường và cuối nhà là một con kênh nhỏ, người ta dùng cọc bê tông ghim xuống kênh và làm một phần nhà nổi trên mặt nước.
Khi tôi vừa đến, đứa em của bạn cũng vừa đi thả câu về, hai anh em họ xuống ghe mang lên gần chục con cá to tướng. Con nhỏ cũng hơn một cân, con lớn tầm ba bốn cân. Bạn nói với tôi nay đang mùa nước nên cá ngoài sông, ngoài đồng nhiều. Loại cá tra này họ dùng lưỡi câu buộc vào một chai nhựa thả trên đám lục bình lưỡi câu thòng xuống. Mồi câu là chuối chín, cứ để như thế qua đêm, sáng hôm sau đi thăm câu.
Tôi nói với bạn rằng, nghe người ta bảo có món lẩu mắm ngon lắm như gợi ý, bạn vui vẻ bảo hôm nay sẽ đãi món lẩu mắm cá tra ăn mệt nghỉ mới thôi. Tôi nhìn thấy sự hào sảng nơi anh em họ. Hai anh em nhanh chóng bắt tay vào làm món cá. Cá tra cắt đầu và đuôi để ra còn phần thân cá lóc phi lê cắt nhỏ tầm ba ngón tay, đem rửa qua nước chanh pha chung nước ấm để loại bỏ mùi tanh của cá rồi bày ra đĩa lớn. Con cá tầm ba cân thì năm sáu người ăn không hết, phần quan trọng để có nồi lẩu mắm ngon tất yếu là nước dùng.
Dùng khoảng hai trăm gam mắm cá linh bỏ vào nước đem nấu, người miền Tây ăn ngọt hơn người miền Bắc nên họ dùng nước dừa tươi thay cho nước lọc. Mắm cá linh trộn đều trong nước dừa nấu vừa sôi thì đem lọc loại bỏ phần xương cá, bắc chảo lên bỏ vài thìa dầu ăn chờ dầu sôi thì bỏ hành tím cắt lát và tỏi băm nhuyễn vào trộn đều thêm phần sả băm nhuyễn vào trộn đến khi vàng, thơm thì bỏ vào nước dùng.
Cắt ít ớt thành lát và một ít băm nhuyễn bỏ vào nước, phần cà tím và khổ qua cắt lát lớn cùng với vài nhánh sả đập dập bỏ vào nấu đến sôi thì đem múc ra nồi lẩu để chuẩn bị thưởng thức. Nồi lẩu mắm họ dùng nồi đất, hôm nay, bạn bảo cái nồi bị vỡ mất nên dùng nồi inox đem lên ghe giữa bạt ngàn sông nước nấu sôi thì cho phần đầu và đuôi cá vào trước, sau đó, cho phần thịt cá vào chờ sôi là có thể ăn được.
Lẩu mắm cá tra được ăn kèm với bún và rau, tôi thật sự ấn tượng với món rau đồng quê họ bày trên bàn nhậu. Một cái mẹt lớn trên đó có đủ các loại rau, rau nhút, rau mác, ngó lục bình, ngó bông súng, bông điên điển vàng rực, bông bí và cả rau muống nước… Rau muống ở đây là rau dại ven ao hồ có màu tím, thêm vài trái khổ qua và cà tím cắt khúc. Mẹt rau đa màu sắc thu hút người nhìn, vòm họng bắt đầu khan khát bụng réo lên.
Như thường lệ, tôi nếm thử một thìa nước lẩu, vị cay của ớt, mùi thơm của sả tỏi và hành, vị ngọt của mắm cá linh và nước dừa. Đặc biệt mùi thơm của mắm tạo cảm giác đói, rất thèm ăn. Khi ăn thử miếng cá tra, tôi rất ngạc nhiên cá không mềm nhũn mà có độ cứng nhất định, thịt cá ngọt không như cá tra tôi từng ăn trên thành phố.
Bên nồi lẩu nóng nghi ngút, nhấp một ly rượu đế, ăn chén bún với rau đồng, mồ hôi tứa ra vừa ăn vừa hít hà vị cay và nóng. Trên chiếc thuyền bồng bềnh ấy xung quanh là sông nước, bên ly rượu và nồi lẩu mắm cá tra, chúng tôi cứ thế hàn huyên đến tối muộn. Phải nói là rất ngon, một lần trải nghiệm với món ăn dân dã ấy làm tôi nhớ mãi. Cả cuộc đời là một hành trình tìm kiếm và chiêm nghiệm, tôi vẫn ước ao đi được nhiều nơi để thưởng thức những món ngon như thế.
Nếu các bạn đến Kiên Giang hãy ghé kênh Khám Phá Miền Tây để được thưởng thức món lẩu mắm cá tra và nhiều món ăn đồng quê nhưng không kém phần ngon và lạ.
