Saturday, 10:22 11/04/2015
Đổi mới để nâng cao hiệu quả
Kinhtedothi - Việc tổ chức lại hợp tác xã (HTX) vừa đảm bảo đúng luật, lại hoạt động hiệu quả đang là bài toán vô cùng khó khăn đặt ra cho các địa phương hiện nay, dù Luật HTX 2012 đã có hiệu lực gần 2 năm.
Nhân Ngày HTX Việt Nam (11/4), phóng viên báo Kinh tế & Đô thị đã có cuộc trò chuyện với ông Phạm Văn An - Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Chủ tịch Liên minh HTX TP Hà Nội xung quanh vấn đề này.
Khẳng định vai trò “bà đỡ”
Ông đánh giá như thế nào về vai trò của các HTX trong sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, nhất là đối với nông nghiệp, nông dân, nông thôn?
- Từ trước đến nay, HTX vẫn có ý nghĩa rất lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội, nhất là các HTX nông nghiệp. Ngay cả trong bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới cũng có một tiêu chí (số 13) về hình thức tổ chức sản xuất, tức là HTX hoạt động có hiệu quả. Việc các HTX hoạt động có hiệu quả còn liên quan đến một số tiêu chí khác rất quan trọng như điện, môi trường, giao thông, chợ, thủy lợi… Tuy nhiên, quan trọng hơn là thông qua hoạt động của HTX góp phần giải quyết việc làm, giúp nâng cao thu nhập và đời sống cho thành viên. Không những thế, HTX còn giải quyết các khó khăn mà từng hộ thành viên không làm được hoặc làm không hiệu quả.
Trong số các loại hình HTX trên địa bàn Hà Nội, Quỹ tín dụng Nhân dân (TDND) đang hoạt động hiệu quả hơn cả. Toàn TP hiện có 98 Quỹ TDND, đa số đều xếp loại khá, giỏi, chỉ 15% hoạt động trung bình. Với mục tiêu là chống cho vay nặng lãi để giúp nông dân làm giàu, ngoài giải quyết bài toán vốn, các Quỹ TDND còn góp phần khôi phục và đẩy mạnh hoạt động sản xuất của các ngành nghề, làng nghề.
Luật HTX 2012 có hiệu lực từ ngày 1/7/2013, nghĩa là đến nay đã gần 2 năm. Kết quả chuyển đổi các mô hình HTX theo Luật trên địa bàn TP đến thời điểm này ra sao, thưa ông?
- Hà Nội là địa phương duy nhất đã ban hành gần như đầy đủ các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cần thiết để phục vụ công tác chuyển đổi mô hình HTX trong khi các địa phương khác còn đang lúng túng. Hiện, việc chuyển đổi theo Luật HTX 2012 vẫn đang được thực hiện, nhiều HTX sau tổ chức lại có hiệu quả như HTX Dương Liễu (Hoài Đức), HTX Triều Khúc (Thanh Trì), HTX Mai Đình (Sóc Sơn), Thống Nhất (Nam Từ Liêm)… Qua đó góp phần cải thiện đời sống cho thành viên. Tuy nhiên, số HTX đã hoàn thành chuyển đổi và hoạt động hiệu quả vẫn còn hạn chế.
Theo ông, đâu là nguyên nhân của tình trạng này?
- Từ những năm 1996 – 1997, thực hiện Luật HTX, chúng ta đã xây dựng mô hình HTX kiểu mới, song có nhiều lý do cả chủ quan và khách quan mà các HTX chưa đạt được những yêu cầu đặt ra. Nhiều vấn đề tồn tại cần giải quyết dứt điểm như vốn, quỹ, công nợ nhưng chưa làm được đã vội vàng chuyển đổi theo kiểu “qua một đêm là thành HTX kiểu mới”, “bình mới rượu cũ”. Nguyên nhân đầu tiên là ở nhận thức, từ cán bộ đến thành viên vẫn chưa hiểu hết về HTX kiểu mới và cũ nên trong quản lý điều hành còn hạn chế, tư duy “nằm trong lũy tre làng”. Nhiều thành viên thờ ơ, không gắn bó với HTX vì không có động lực. Tình trạng đó đến nay vẫn còn tồn tại nên tới đây, chúng ta vẫn phải giải quyết những hạn chế này. Ngoài ra, một nguyên nhân nữa dẫn tới việc chuyển đổi HTX theo Luật mới chưa đạt tiến độ là do văn bản hướng dẫn từ T.Ư chậm, đến nay còn nợ tới 6 văn bản của các bộ, ngành.
Trong số các HTX, HTX nông nghiệp vẫn chiếm một tỷ lệ lớn nhưng hiện nay mới chủ yếu cung ứng dịch vụ đầu vào như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật… cho thành viên, còn việc tiêu thụ sản phẩm rất hạn chế. Vì sao, thưa ông?
- Dịch vụ tiêu thụ sản phẩm đóng vai trò rất quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và ở một số nước như Mỹ, HTX tiêu thụ nông sản rất phát triển. Tuy nhiên, với điều kiện ở nước ta, thời gian vừa rồi, ruộng đất còn manh mún, tự sản tự tiêu nên vấn đề tiêu thụ nông sản với HTX rất khó khăn vì sản lượng thấp, chất lượng không đồng đều. Trong khi đó các siêu thị hay thị trường xuất khẩu yêu cầu rất cao về chất lượng nông sản. Hơn nữa, muốn có đầu ra tốt thì nông sản như rau, hoa, trái cây sau thu hoạch phải được sơ chế, chế biến, nhưng nếu để HTX tự làm thì rất khó khăn.
Đa dạng hóa hoạt động
| Theo thống kê của Liên minh HTX TP Hà Nội, hiện có 13,25% HTX trên địa bàn TP hoạt động hiệu quả. Tỷ lệ HTX hoạt động khá chiếm 37,39%, có 38,11% số HTX hoạt động ở mức trung bình, còn lại 11,25% HTX bị xếp loại yếu. Năm 2014, Liên minh HTX TP Hà Nội đã thành lập mới 30 HTX, nâng tổng số HTX đang hoạt động trên địa bàn lên 1.723, trong đó, số HTX nông nghiệp chiếm 58,5%. |
Thành viên HTX Dịch vụ Nông nghiệp xã Đại Thịnh, huyện Mê Linh thu hoạch hoa loa kèn. Ảnh: Chiến Công
|
